ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพและการจัดการตนเองในผู้สูงอายุโรคไตวายเรื้อรัง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การจัดการตนเองในผู้สูงอายุโรคไตวายเรื้อรังในระยะเริ่มต้นเป็นการช่วยชะลอไม่ให้เข้าสู่ภาวะไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย การวิจัยเชิงพรรณนาความสัมพันธ์ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรอบรู้ด้านสุขภาพ การจัดการตนเอง และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพและการจัดการตนเองในผู้สูงอายุโรคไตวายเรื้อรัง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่ได้รับการวินิจฉัยโรคไตวายเรื้อรังระยะที่ 1 ถึงระยะที่ 3 มีภูมิลำเนาอยู่ในอำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 88 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนมกราคมถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2563 เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลและข้อมูลความเจ็บป่วย แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพ และแบบสอบถามพฤติกรรมการจัดการตนเองในผู้สูงอายุโรคไตวายเรื้อรัง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและสถิติสหสัมพันธ์สเปียร์แมน
ผลการวิจัยพบว่าความรอบรู้ด้านสุขภาพและการจัดการตนเองในผู้สูงอายุโรคไตวายเรื้อรัง อยู่ในระดับสูง ความรอบรู้ด้านสุขภาพมีความสัมพันธ์เชิงบวกในระดับปานกลางอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับการจัดการตนเอง (r = 0.67, p < .001)
ผลการวิจัยครั้งนี้เป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับบุคลากรทางด้านสุขภาพในส่งเสริมให้ผู้สูงอายุโรคไตวายเรื้อรังระยะที่ 1 ถึง 3 มีการจัดการตนเองที่เหมาะสมผ่านการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ
Article Details
References
Mallappallil M, Friedman AE, Delano GB, McFarlane IS, Salifu OM. Chronic kidney disease in the elderly: evaluation and management. Clin Pract 2014; 11(5): 525-535. doi: 10.2217/cpr.14.46.
Ministry of Public Health. Strategy and Planning Division. Public health statistics 2017 [Internet]. 2017 [cited 2019 March 2]. Available from: http://bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/stratistics60.pdf (in Thai)
Kidney Disease Improving Global Outcomes. Clinical practice guideline for the prevention, diagnosis, evaluation, and treatment of hepatitis C in chronic kidney disease. Kidney Int Suppl 2018 Oct; 8(3): 91-165. doi: 10.1016/j.kisu.2018.06.001.
James PA, Oparil S, Carter BL, Cushman WC, Dennison-Himmelfarb C, Handler J, et al. 2014 evidence-based guideline for the management of high blood pressure in adults: report from the panel members appointed to the Eighth Joint National Committee (JNC 8). JAMA 2014 Feb 5; 311(5): 507-20. doi: 10.1001/jama.2013.284427.
Thungtong S. Delayed progression diabetic nephropathy in patients with uncontrolled type 2 diabetes mellitus. J Royal Thai Army Nurses 2017; 18: 17-24. (in Thai)
The Nephrology Society of Thailand. Clinical practice recommendation for the evaluation and management of chronic kidney disease in adults 2015. Bangkok: Takeda (Thailand) Ltd.; 2015. (in Thai)
Lorig KR, Holman H. Self-management education: history, definition, outcomes, and mechanisms. Ann Behav Med 2003 Aug; 26(1): 1-7. doi: 10.1207/S15324796ABM2601_01.
Chanapan S. The effect of social support program on self-management behaviors in elder with pre-dialysis chronic kidney disease [dissertation]. Bangkok: Chulalongkorn Univ.; 2015. (in Thai)
Nutbeam D. Health promotion glossary. Health Promot Int 1998; 13(4): 349–64. doi: 10.1093/heapro/13.4.349
Nutbeam D. Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promot Int 2000; 15(3): 259–67. doi: 10.1093/heapro%2F15.3.259
Chen YC, Chang LC, Liu CY, Ho YF, Weng SC, Tsai TI. The roles of social support and health literacy in self-management among patients with chronic kidney disease. J Nurs Scholarsh 2018 May; 50(3): 265-75. doi: 10.1111/jnu.12377.
Polit DF, Beck CT. Nursing research: generating and assessing evidence for nursing practice. Baltimore: Lippincott Williams and Wilkins; 2008.
Noppakraw J. Health literacy and self-management in older persons with type 2 diabetes mellitus [dissertation]. Chiang Mai: Chiang Mai Univ.; 2018. (in Thai)
Ardkhitkarn S, Pothiban L, Lasuka D. Self-management behaviors and predicting factors in elders with end stage renal disease undergoing continuous ambulatory peritoneal dialysis. Nursing Journal 2013; 40: 22-32. (in Thai)
Nilnate W. Health literacy in Thai elders in senior citizens club of Bangkok [dissertation]. Bangkok: Chulalongkorn Univ.; 2014. (in Thai)
Panurat S, Bhoosahas P, Thutsaringkarnsakul S, Krachangpho P, Thuratham W, Natetipawan P. Factors related to health literacy among the elderly in Pak Phli district, Nakhon Nayok province. JOPN 2019; 11(1): 86-94. (in Thai)
Bohanny W, Wu SF, Liu CY, Yeh SH, Tsay SL, Wang TJ. Health literacy, self‐efficacy, and self‐care behaviors in patients with type 2 diabetes mellitus. J Am Assoc Nurse Pract 2013 Sep; 25(9): 495-502. doi: 10.1111/1745-7599.12017.
Washington T, Zimmerman S, Browne T. Factors associated with chronic kidney disease self-management. Soc Work Public Health 2016; 31(2): 58-69. doi: 10.1080/19371918.2015.1087908.
Lai AY, Ishikawa H, Kiuchi T, Mooppil N, Griva K. Communicative and critical health literacy, and self-management behaviors in end-stage renal disease patients with diabetes on hemodialysis. Patient Educ Couns 2013 May; 91(2): 221-7. doi: 10.1016/j.pec.2012.12.018.