ปัจจัยที่มีผลต่อการขาดการรักษาของผู้ป่วยวัณโรคสถาบันบำราศนราดูร

บทคัดย่อ

          วัณโรคเป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุขโดยพบว่าอัตราความสำเร็จการรักษาผู้ป่วยวัณโรคต่ำกว่าเป้าหมายตามที่องค์การอนามัยโลกกำหนด การศึกษานี้เป็นการศึกษาวิจัยเชิงพรรณนา แบบศึกษาเก็บข้อมูลย้อนหลัง (Retrospective Descriptive Study) วัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการขาดยาของผู้ป่วยวัณโรคที่ขึ้นทะเบียนรักษาที่คลินิกโรคระบบทางเดินหายใจ สถาบันบำราศนราดูร ปีพ.ศ. 2559 จำนวน 167 ราย รวบรวมข้อมูลจากแบบบันทึกการลงข้อมูลผู้ป่วยวัณโรคและเวชระเบียนผู้ป่วย ประกอบด้วยข้อมูล 4 ส่วน คือ ข้อมูลส่วนบุคคล ข้อมูลด้านการรักษา ข้อมูลด้านการบริการ และปัจจัยที่สัมพันธ์กับการขาดยา วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและวิเคราะห์ปัจจัยความสัมพันธ์กับการขาดยาด้วย chi-square

         ผลการศึกษาพบว่าปัจจัยส่วนบุคคล   ปัจจัยด้านการรักษา  และปัจจัยด้านการบริการ ทั้ง 3 ปัจจัยดังกล่าวไม่มีความสัมพันธ์ทางสถิติ และไม่มีผลต่อการขาดยาของผู้ป่วยวัณโรค ซึ่งอาจเกิดจากประเด็นต่างๆ ที่เป็นข้อจำกัดของการวิจัย  ดังนี้ 

1. กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เคยมีประสบการณ์มารับการตรวจรักษาที่โรงพยาบาลจนเกิดความคุ้นเคยต่อการที่ต้องรับประทานยาทุกวันจำนวนมากเป็นเวลานาน การเกิดอาการข้างเคียงจากการรับประทานยา ความลำบากในการเดินทางมารับยาแต่ละครั้ง ประเด็นเหตุผลเหล่านี้ทำให้กลุ่มตัวอย่างคุ้นชินและไม่มีผลต่อการขาดยาของผู้ป่วยวัณโรค


2. เมื่อพิจารณาผลการรักษาของผู้ป่วย พบว่ากลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเอชไอวี มีการเสียชีวิตก่อนรักษาครบ การย้ายสถานที่รักษาตามสิทธิที่ผู้ป่วยได้รับ อาจเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ส่งผลให้อัตราการรักษาหาย/รับประทานยาครบต่ำกว่าเกณฑ์ที่องค์การอนามัยโลกกำหนด