มุมมองและแนวทางในการประยุกต์ใช้หัตถการม้ายลี่จิวในชั้นคลินิก

Main Article Content

ศิริตรา วศะพงศ์
กรกช รักษ์เพชร
วรรษชลา ธนูศิลป์

บทคัดย่อ

หัตถการรมยาสมุนไพรจีนเป็นแขนงหนึ่งที่ได้รับความนิยมและใช้กันอย่างแพร่หลาย โดยหัตถการม้ายลี่จิวจัดอยู่ในหัตถการรมยาสมุนไพรจีนตามศาสตร์การแพทย์แผนจีนในชั้นคลินิกพบว่า ในการทำหัตถการรมยาสมุนไพรจีนแบบปกติมีข้อจำกัดและปัญหาบางประการ เช่น กลิ่นฉุนที่ค้างติดห้องหัตถการ ควันที่เกิดจากการเผาไหม้อ้ายหรง (艾绒) หรือความร้อนที่มากเกินจนอาจก่อให้เกิดแผลไหม้ผุพอง ดังนั้นจึงมีความสนใจสืบค้นเกี่ยวกับการใช้หัตถการม้ายลี่จิวในการรมยาสมุนไพรจีน เนื่องจากเป็นการรมยาขนาดเล็ก กลิ่นฉุนและควันค่อนข้างน้อย และเพื่อหาแนวทางการรักษาที่สามารถบูรณาการร่วมกับสหวิชาชีพอื่นๆ ร่วมกัน โดยศึกษาถึงประสิทธิผลของหัตถการม้ายลี่จิวในการรักษาโรคหรือกลุ่มอาการประเภทใด รวมทั้งศึกษารูปแบบการนำไปประยุกต์ใช้ในชั้นคลินิกเพื่อให้มีความเหมาะสมกับประเทศไทย โดยสืบค้นงานวิจัยจากฐานข้อมูลนานาชาติ ในช่วงปี ค.ศ. 2010 ถึง 2021 โดยคัดเลือกเฉพาะรูปแบบงานวิจัยในชั้นคลินิกที่เกี่ยวกับการใช้หัตถการม้ายลี่จิวในการรักษาโรคหรือกลุ่มอาการต่างๆ ทั้งในภาษาจีน ภาษาอังกฤษ และภาษาไทย พบงานวิจัยจากการสืบค้นทั้งหมด 84 เรื่อง โดยมีงานวิจัยที่เข้าข่ายนำมาวิเคราะห์จำนวน 15 เรื่อง ผลการศึกษาพบว่า หัตถการม้ายลี่จิวมีสรรพคุณในเรื่องการทะลวงและอบอุ่นเส้นลมปราณ เสริมภูมิคุ้มกันร่างกาย ลดอาการปวดหรืออักเสบ โรคระบบประสาทและสมอง โรคผิวหนัง โรคมะเร็ง หรือผลข้างเคียงจากการทำเคมีบำบัด โรคกระดูกและกล้ามเนื้อ เป็นต้น ดังนั้น สถาบันการแพทย์ไทย-จีน โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงสามารถนำหัตถการม้ายลี่จิวประยุกต์ใช้ควบคู่กับการฝังเข็มในชั้นคลินิก โดยบูรณาการร่วมกับกายภาพบำบัดและกิจกรรมบำบัด เพื่อรักษาผู้ป่วยที่มีอาการปวดตึงจากการกดทับเส้นประสาท จึงทำให้เกิดแนวทางการรักษาที่หลากหลายและสามารถนำไปต่อยอดงานวิจัยในชั้นคลินิกต่อไปได้

Article Details

บท
บทปริทัศน์

References

Zhang Y, hang C, Liu X, Huang X, Zhang W, Liu D, et al. Study on the burning characteristics of moxa and its biological effects and mechanism in osteoarthritis rats. Chinese Journal of Chinese Materia Medica. 2020;17:4071-80. (in Chinese)

Wanaratna L, Hasanai T, Techadamrongsin Y, editors. Acupuncture and moxibustion, Vol. 1. Bangkok: War Veteran Organization Printing; 2008. (in Thai)

Acton QA. New allied sciences data have been reported by AK Dudley and co-authors. In: Acton QA, editor, Issue in general science and scientific theory and method. Georgia: Scholarly Editions; 2012. p.2632.

Deng H, Shen X. The mechanism of moxibustion: ancient theory and modern research. Evid-Based Complementary Altern Med. 2013:1-7. (in Chinese)

Huachiew TCM Clinic. Chinese herbal information [Internet]. 2018 [cited 2021 Oct 18]. Available from : https://www.huachiewtcm.com/content/8483/ (in Thai)

Liu T, Liao X, Wu Y, Chen P, Bai Q, Ren Z, et al. Research progress on the anti-inflammatory effects and mechanisms of the effective components of mugwort leaves. New Chinese Medicine and Clinical Pharmacology. 2021;3:449-54. (in Chinese)

Rui XY. Airong [internet]. 2021 [cite 2021 Nov 2]. Available from: https://baike.baidu.com/item/%E8%89%BE%E7%BB%92/2623246?fr=aladdin (in Chinese)

Shi X. Acupuncture method. In: Wang Q, Liang F, Wang H, Du Y, editor. Eleventh “Shi Yi Wu” National planning textbook for general higher education: acupuncture. 2nd ed. Beijing: Beijing Weishun Printing Factory; 2007. p.154. (in Chinese)

Xu S. Clinical study on acupoint catgut enbedding combined with grain moxibustion for treatment of female chloasma. Journal of new Chinese Medicine. 2019;18:117-20. (in Chinese)

Wang X, Wang L, Zhang J. Controlling the amount of moxibustion in grain moxibustion. Shanghai Journal of Acupuncture. 2013;6:426-9. (in Chinese)

Wang G. Bianque moxibustion [internet]. 2021 [cite 2021 Oct 28]. Available from: http://www.zysj.com.cn/lilunshuji/bianquexinshu/ 777-5-12.html (in Chinese)

Zhang Y, Zhang C, Liu X, Huang X, Zhang W, Liu D, et al. Study on the burning characteristics of moxa and its biological effects and mechanism in osteoarthritis rats. Chinese Journal of Chinese Materia Medica. 2020;17:4071-80. (in Chinese)

Tang L, Wang L. Observation on the clinical effect of grain moxibustion on bronchial asthma. Journal of Clinical Acupuncture and Moxibustion. 2015;4:45-7. (in Chinese)

Zheng J. Observation on therapeutic effect of electroacupuncture and grain moxibustion in treating sequelae of stroke. Shanghai Journal of Acupuncture. 2000;1:1. (in Chinese)

Peng Z, Chen S, Tang D, Zhang H, Jiao F, Tang H, et al. Effect of grain moxibution combined with exercise therapy on the functional rehabilitation of knee joint after posterior cruciate ligament avulsion fracture. Chinese Medicine Herald. 2021;9:125-32. (in Chinese)

Li Z, Wang S, Wu R, Li P. Clinical observation of acupuncture combined with wheat grain moxibustion in treating dysmenorrhea induced by uterine adenomyosis. Clinical Journal of Chinese Medicine. 2020;24:90-9. (in Chinese)

Cai M, Lu J, Zheng F, Wang C, Zhang F, Yao W. Clinical observation on wheat grain moxibustion for chronic superficial gastritis of spleen-stomach deficiency and cold. Chinese Acupuncture. 2021;5:511-4. (in Chinese)

Li Y. Clinical study of wheat grain moxibustion on prevention and treatment of gastrointestinal reactions after breast cancer chemotherapy [Master’s Degree Thesis]. Guangzhou: Guangzhou University of Chinese Medicine; 2018. (in Chinese)

Zhou H, Wang J. Curative observation of grain-moxibustion at Sihua acupoints combined with surround-moxibustion in treating postherpetic neuralgia. Journal of Guangzhou University of Traditional Chinese Medicine. 2020;4:686-90. (in Chinese)

Li Y, Zhang HF, Deng HY, Deng HP, Zhao L. Data mining analysis of acupuncture and moxibustion in the treatment of leukopenia. Chinese Journal of Traditional Medical Science and Technology. 2016;23(4):494-6. (in Chinese)

Okazaki M, Aizawa S, Yamauchi M, Oguchi K. Effects of single moxibustion on cutaneous blood vessel and microvascular permeability in mice. Am J of Chinese Med. 1990;18:121.

Melzack R, Well PD. Pain machanisms: a new theory. Science. 1965;150(3699):971-9.

Phumduang S. Pain relief during pregnancy without medication. Songklanakarind Medical Journal. 2013;21(4):291-300. (in Thai)

Li L, Xin W, Li C, Xu J, Jiao Z, Li Y. Research progress on the mechanism of moxibustion therapy regulating inflammatory reaction. Global Traditional Chinese Medicine. 2020;11:1986-90. (in Chinese)