การประเมินประสิทธิผลการใช้เครื่องเจาะดูดตัดเนื้อเยื่อเต้านมด้วยวิธีสเทอริโอเทคติก โดยใช้ระบบสุญญากาศ
คำสำคัญ:
สเทอริโอเทคติก, เนื้อเยื่อเต้านม, โรคมะเร็งชนิดร้ายแรงบทคัดย่อ
การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางในการศึกษาย้อนหลังในกลุ่มผู้ป่วยที่รับการเจาะดูดตัดชิ้นเนื้อเต้านมด้วยวิธีสเทอริโอเทคติก ช่วงวันที่ 1 เมษายน 2565 ถึง 30 เมษายน 2566 ในกลุ่มตัวอย่าง 220 ราย ด้วยการเก็บข้อมูลตามเครื่องมือวิจัยที่ประกอบด้วยข้อมูลทั่วไปและข้อมูลการป่วยเป็นโรคมะเร็งชนิดต่าง ๆ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา นำเสนอด้วยค่าจำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติเชิงอนุมาน ด้วยสถิติทดสอบความสัมพันธ์ Chi-square test, Fisher’Exact test, OR., 95%CI. กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 ผลการศึกษา พบว่าในกลุ่มเพศหญิงทั้งหมดที่ศึกษาครั้งนี้ ส่วนใหญ่มีสถานภาพสมรส จำนวน 120 ราย (ร้อยละ 54.5) อายุเฉลี่ย 54.35 ปี (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 14.36 ปี) อายุต่ำสุด 29 ปี อายุสูงสุด 82 ปี มีขนาดของชิ้นเนื้อเต้านมที่ได้จากการเจาะดูดตัดเนื้อเยื่อเต้านม โดยเฉลี่ย เท่ากับ 2.58 มม. (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.69 มม.) ขนาดเล็กสุด 0.8 มม. และขนาดใหญ่สุด 5.0 มม. ความชุกของโรคเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง (Benign) จำนวน 185 ราย คิดเป็นร้อยละ 84.09 และโรคมะเร็งชนิดร้ายแรง (Malignant) จำนวน 35 ราย คิดเป็นร้อยละ 15.91 การเปรียบเทียบโรคเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง (Benign) และโรคมะเร็งชนิดร้ายแรง (Malignant) เมื่อพิจารณาการรายงานผลการอ่านภาพรังสีเต้านม (BIRADS) พบว่าส่วนใหญ่ มี Benign ระดับ BI-RADS, 4B จำนวน 109 ราย (ร้อยละ 49.5) และมี Malignant ระดับ BI-RADS, 4B จำนวน 17 ราย (ร้อยละ 7.7) เมื่อพิจารณาการรายงานผลการอ่านภาพรังสีเต้านม รูปแบบการกระจายตัวของหินปูนเล็ก ๆ พบว่าส่วนใหญ่มีหินปูนขนาดเล็ก ๆ ของ Benign, Single groups จำนวน 108 ราย (ร้อยละ 49.1) และเป็นชนิด Malignant, Single groups จำนวน 23 ราย (ร้อยละ 10.5) เมื่อพิจารณาการรายงานผลการอ่านภาพรังสีเต้านม แยกรูปแบบสัณฐานวิทยาของหินปูนเล็ก ๆ พบว่าส่วนใหญ่เป็นของ Benign, Punctate/Amorphous จำนวน 50 ราย (ร้อยละ 22.7) และเป็นชนิด Malignant, Punctate/Amorphous จำนวน 10 ราย (ร้อยละ 4.5) เมื่อพิจารณาชนิดของเนื้อเยื่อเต้านมจากรายงานผลของแพทย์พยาธิวิทยา พบว่าส่วนใหญ่เป็นของ Benign, Other benign lesion จำนวน 59 ราย (ร้อยละ 26.8) และเป็นชนิด Malignant, DCIS จำนวน 23 ราย (ร้อยละ 10.5) การเปรียบเทียบความสัมพันธ์ของอายุกับโรคมะเร็งชนิดร้ายแรง (Malignant) มีความสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยที่กลุ่มอายุตั้งแต่ 55 ปีขึ้นไป มีความเสี่ยงต่อการป่วยเป็นโรคมะเร็งชนิดร้ายแรงสูงกว่ากลุ่มอายุต่ำกว่า 55 ปี 2.17 เท่า (P=0.038, OR.=2.17, 95%CI.=1.03-4.57) ความสัมพันธ์ของสถานภาพสมรสกับโรคมะเร็งชนิดร้ายแรง (Malignant) มีความสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยที่กลุ่มโสด มีความเสี่ยงต่อการป่วยเป็นโรคมะเร็งชนิดร้ายแรงสูงกว่า กลุ่มไม่โสด 2.17 เท่า (P=0.002, OR.=3.03, 95%CI.=1.45-8.40) และความสัมพันธ์ของการรายงานผลการอ่านภาพรังสีเต้านม (BIRADS) กับโรคมะเร็งชนิดร้ายแรง (Malignant) มีความสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยที่กลุ่ม Malignant (4B+4C) มีความเสี่ยงต่อการป่วยเป็นโรคมะเร็งชนิดร้ายแรงสูงกว่า กลุ่ม Malignant (4A) 2.17 เท่า (P<0.001, OR.=21.56, 95%CI.=11.38-40.79)
เอกสารอ้างอิง
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ, กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. ทะเบียนมะเร็งระดับโรงพยาบาล พ.ศ. 2564 (HOSPITAL BASED CANCER REGISTRY ANNUAL REPORT 2022), (เอกสารอัดสำเนา); 2564.
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ, กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการตรวจคัดกรองวินิจฉัยและรักษาโรคมะเร็งเต้านม. (เอกสารอัดสำเนา); 2560.
เอกภพ สิระชัยนันท์. แนวทางรักษามะเร็งปัจจุบัน. [อินเตอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 4 ธ.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก : https://www.rama.mahidol.ac.th
หะสัน มูหาหมัด. การตรวจพิสูจน์เนื้อเยื่อเมื่อสงสัยพบก้อนมะเร็ง (Tissue Diagnosis). 27(6): 2275–81. [PubMed ID : 27752832]. เข้าถึงได้จาก: https://doi.org/10.1007/s00330-016-4617-7, 2566.
Gul E, Burcin T, Zerrin C, Umit l and Onur T. Vacuum-Assisted stereotactic breast biopsy in the diagnosis and management suspicious microcalcification; Diagn interv Radiol. 2016;22.326-33.
สังวาล ลมัยจันทร์. การตรวจ Stereotactic Breast Biopsy. Si.mahidol.ac.th. Vol2 No.2 July-December 2015.
ไพลิน คงมีผล. ภาพวินิจฉัยเต้านม (Breast Imaging). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2562.
Afsaneh Alikhassi, Nasrin Ahmadinejad, Nahid Sedighi and Massoome Najafi. Stereotactic Breast Core Needle Biopsy in a Tertiary Breast Center of Tehran University of Medical Sciences. Available From: https://archbreastcancer.com/index.php/abc/article/view/27;2020.
Mona Bahreini, Behnaz Jahanbin, Masoumeh Gity, Maryam Rahmani, Arvin Arian, Sina Delazar and Nasrin Ahmadinejad. Successful Stereo Stereotactic Breast Core Needle Biopsy in a Tertiary Breast Center of Tehran University of Medical Sciencestactic- Guided Vacuum-Assisted Biopsy in the Evaluation of Breast Microcalcifications : A Study in a Single Tertiary Referral Center in the Middle East Nahid Sadighi. [cited 2022 July 25]. Available From: https://doi. org/10.5812/ iranjradiol-122269 Published online.
ชัชมานันทน์ สิงหะการ. ประสิทธิผลของการรายงานผลตรวจมะเร็งเต้านมด้วยเมมโมแกรม BIRADS 4 และ 5 โรงพยาบาลพังงา; วารสารวิชาการแพทย์เขต 11. ปีที่ 35 ฉบับที่ 1 ประจำเดือนมกราคม– มิถุนายน 2564.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 มูลนิธิสถาบันมะเร็งแห่งชาติ

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทีตีพิมพ์ในวารสารโรคมะเร็งนี้ถือว่าเป็นลิขสิทธิ์ของมูลนิธิสถาบันมะเร็งแห่งชาติ และผลงานวิชาการหรือวิจัยของคณะผู้เขียน ไม่ใช่ความคิดเห็นของบรรณาธิการหรือผู้จัดทํา
