สารให้ความหวานและความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง

บทคัดย่อ

                  แอสพาร์เทมเป็นสารให้ความหวานชนิดไม่ให้พลังงานหรือพลังงานต่ำ มีความหวาน 150-200 เท่าของน้ำตาลซูโครส สามารถถูกย่อยสลายได้สารแอสพาร์ติกแอซิด (aspartic acid) ฟีนิลอะลานีน (phenylalanine) และเมทธานอล (methanol) มักใช้เป็นสารให้ความหวานในส่วนผสมของเครื่องดื่มชนิดไม่มีแอลกอฮอล์ เช่น เครื่องดื่มชา กาแฟ ชนิดชงพร้อมดื่มและโกโก้ผสม และมักใช้ในอาหารของผู้มีปัญหาสุขภาพ เช่น ผู้ป่วยเบาหวาน โรคอ้วน หรือผู้ต้องการควบคุมน้ำหนัก โดยจะควบคุมพลังงานที่ได้รับและไม่มีผลต่อระดับน้ำตาลในเลือด แต่ไม่ควรใช้ในปริมาณเกินค่าปริมาณสารที่สามารถบริโภคได้โดยไม่ก่อให้เกิดอันตรายตามที่กำหนด ซึ่งคณะกรรมการผู้เชี่ยวชาญด้านวัตถุเจือปนในอาหารขององค์การอาหารและเกษตร the Food and Agriculture Organization (FAO) Joint Expert Committee on Food Additives (JECFA)) องค์การอนามัยโลก แห่งสหประชาชาติ (World Health Organization (WHO) และข้อกำหนดตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 389 พ.ศ. 2561 เรื่องวัตถุเจือปนอาหาร (ฉบับที่ 5) อย่างไรก็ตาม ในปี พ.ศ. 2566 องค์การอนามัยโลกจัดให้แอสพาร์เทมเป็นสารที่อาจจะก่อมะเร็งในมนุษย์ในกลุ่ม 2B (IARC group 2B) จากการสืบค้นข้อมูลที่เกี่ยวกับแอสพาร์เทมและความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง พบว่าการบริโภคแอสพาร์เทม ส่งผลให้การเพิ่มขึ้นของน้ำหนักและมวลไขมันเพิ่มขึ้นและยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งเม็ดเลือดและน้ำเหลือง มะเร็งเต้านม มะเร็งต่อมลูกหมากและมะเร็งที่เกี่ยวข้องกับความอ้วน หากรับประทานในปริมาณสูงเป็นประจำ เป็นต้น นอกจากนี้ยังพบว่า ปริมาณแอสพาร์เทม เพิ่มอุบัติการณ์การเกิดมะเร็งเม็ดเลือดขาวและมะเร็งต่อมน้ำเหลืองในสัตว์ฟันแทะ รวมทั้งยังทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสารพันธุกรรมก่อมะเร็ง ส่งผลให้เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเต้านมและมะเร็งต่อมลูกหมากสูงขึ้นด้วย อย่างไรก็ตามข้อมูลดังกล่าวเป็นการศึกษาเบื้องต้นจึงควรมีการศึกษาเพิ่มขึ้นจนกว่าจะได้ข้อมูลที่ชัดเจน รวมทั้งการศึกษาในกลุ่มประชากรต่อไป (วารสารโรคมะเร็ง 2567;44:21-30)