การศึกษาผลของการใช้แนวทางการป้องกันภาวะคลื่นไส้อาเจียนหลังผ่าตัด โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี

บทคัดย่อ

ภาวะคลื่นไส้อาเจียนหลังผ่าตัด (Postoperative nausea and vomiting : PONV) เป็นหนึ่งในภาวะ แทรกซ้อนที่พบได้บ่อยที่สุดภายหลังการระงับความรู้สึก ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกไม่มีความสุขสบาย และอาจต้องอยู่โรงพยาบาลนานขึ้น ถึงแม้ว่าโรงพยาบาลมะเร็งลพบุรีจะมีแนวทางการป้องกันภาวะ PONV ใช้อยู่แล้ว แต่ยังไม่เคยมีการศึกษาอย่างจริงจัง การวิจัยนี้จึงเกิดขึ้นเพื่อศึกษาอุบัติการณ์ PONVในผู้ป่วย ที่ได้รับแนวทางการป้องกัน PONV โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี และเปรียบเทียบอัตราการเกิด PONV ระหว่างผู้ป่วยที่ได้รับยา ondansetron และยา metoclopramide การศึกษานี้เป็นการศึกษาแบบ Retrospective study โดยเก็บข้อมูลย้อนหลังจากเอกสารบันทึกการระงับความรู้สึกและเวชระเบียน ในผู้ป่วยที่เข้ารับการผ่าตัดที่ต้องใช้การระงับความรู้สึกแบบทั่วไปในโรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี ระหว่าง เดือนสิงหาคม 2561-พฤษภาคม 2563 จำนวน 365 คน ซึ่งได้รับการประเมินความเสี่ยงและยาป้องกัน PONV ตามแนวทางการป้องกันโรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี จากผลการศึกษาพบว่าเกิดอุบัติการณ์ PONV โดยรวมร้อยละ 15.6 ผู้ป่วยส่วนใหญ่ได้รับการป้องกัน PONV สอดคล้องตามแนวทางโรงพยาบาล (optimal) และพบอุบัติการณ์ PONV ร้อยละ 16.2 ในกลุ่ม optimal prophylaxis นี้ ส่วนกลุ่ม suboptimal และ supraoptimal prophylaxis พบร้อยละ 30 และ 4.5 ตามลำดับ ซึ่งไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนอัตราการเกิด PONV ในผู้ป่วยที่ได้รับยา ondansetron และยา metoclopramide ไม่พบความแตกต่างกัน (RR 0.91, 95% CI 0.56- 1.48) สรุปได้ว่าอุบัติการณ์การเกิด PONV ในผู้ป่วยที่เข้ารับบริการระงับความรู้สึกแบบทั่วไปในโรงพยาบาลมะเร็งลพบุรียังค่อนข้างสูงแม้ว่าจะปฏิบัติตามแนวทางการป้องกันPONVที่มีอยู่แล้ว จึงควรปรับปรุงแนวทางนี้ให้มีความเหมาะสมกับบริบทของหน่วยงานเพื่อที่จะทำให้มีประสิทธิผลมากยิ่งขึ้น