การประเมินปริมาณรังสีสมมูลที่มือของนักรังสีการแพทย์ขณะเตรียมสารเภสัชรังสี

ผู้แต่ง

  • อัมพร ขันจันทร์ สถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
  • ทินกร ดอนมูล โรงพยาบาลมหาวชิราลงกรณ ธัญบุรี กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข

คำสำคัญ:

ปริมาณรังสีสมมูลที่มื, ผู้ปฏิบัติงานเวชศาสตร์นิวเคลียร์, อุปกรณ์บันทึกปริมาณรังสีประจำตัวบุคคลชนิด TLD

บทคัดย่อ

การใช้สารเภสัชรังสี ในการตรวจวินิจฉัยและรักษาทางเวชศาสตร์นิวเคลียร์ในโรงพยาบาลต่าง ๆ ในประเทศไทยมีจำนวนเพิ่มขึ้นทุกปี ทำให้มือของบุคลากรที่ทำหน้าที่เตรียมหรือบริหารสารเภสัชรังสีมีแนวโน้มได้รับปริมาณรังสีสมมูลเพิ่มขึ้น แต่ในประเทศไทยยังไม่เคยมีการสำรวจข้อมูลการได้รับรังสีที่มือของผู้ปฏิบัติงานมาก่อน การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อวัดปริมาณรังสีที่มือได้รับระหว่างการเตรียมและบริหารสารเภสัชรังสีโดยใช้เทอร์โมลูมิเนสเซนซ์โดสิมิเตอร์ ลิเทียมฟูออไรด์ ชนิดแท่ง (TLD) ในอาสาสมัครเข้าร่วมโครงการจากโรงพยาบาล 12 แห่งทั่วประเทศ ประกอบด้วยกลุ่มเตรียมสารเภสัชรังสีจำนวน 19 คน และกลุ่มควบคุมจำนวน 13 คน อาสาสมัครทั้งสองกลุ่มสวมแหวนบรรจุ TLD ที่นิ้วหัวแม่มือทั้งสองข้าง เป็นเวลาต่อเนื่องกันครั้งละ 2 สัปดาห์ จำนวน 2 ครั้ง พบว่า อาสาสมัครจำนวน 18 คนคิดเป็นร้อยละ 95 ได้รับปริมาณรังสีสมมูลที่มือระหว่าง 5.6 ถึง 263.7 มิลลิซีเวอร์ทต่อปี และค่าเฉลี่ย 68.0 ± 63.0 มิลลิซีเวอร์ทต่อปี พบว่าไม่เกินเกณฑ์ความปลอดภัยทางรังสีตามคำแนะนำของคณะกรรมการป้องกันอันตรายจากรังสีระหว่างประเทศ (ICRP 60) ซึ่งกำหนดขีดจำกัดไว้ที่ 500 มิลลิซีเวอร์ทต่อปี ความผันแปรของปริมาณรังสีที่มือได้รับพบร้อยละ 1 ถึงร้อยละ 52.7 ของขีดจำกัด สำหรับกลุ่มควบคุมที่ไม่เตรียมสารเภสัชรังสีพบว่า อาสาสมัคร 11 คนคิดเป็นร้อยละ 85 ไม่ได้รับรังสีที่มือเลย เมื่อเปรียบเทียบปริมาณรังสีสมมูลที่มือระหว่างสองกลุ่ม พบว่ากลุ่มเตรียมสารเภสัชรังสีมีปริมาณรังสีสูงกว่ากลุ่มไม่เตรียมสารเภสัชรังสี (P = 0.0004) การวิจัยนี้เป็นการประเมินการได้รับรังสีในระยะเวลาสั้นแต่ผลที่ได้รับสะท้อนความเป็นจริงของการได้รับรังสี ซึ่งมีประโยชน์สำหรับตัวผู้ปฏิบัติงานเอง ผลการศึกษานี้สามารถใช้เป็นแนวทางในการวางแผนงานด้านความปลอดภัยทางรังสีในหน่วยงานให้สอดคล้องกับมาตรฐานด้านความปลอดภัยในการใช้รังสีทางการแพทย์ (as low as reasonably achievable; ALARA) ทั้งภายในประเทศและสากล

เอกสารอ้างอิง

Nuclear Energy Agency Organization for economic co-peration and development. Radiation Protection. Evaluatation of ICRP Recommendation 1977, 1990 and 2007. OECD 2011. p. 42.

International Atomic Energy Agency. Safety Report Series No. 40. Applying Radiation Safety standards in Nuclear Medicine. Austria: IAEA; 2005. p. 29-40.

Ginjaume M, Carinou E, Donadille L, Jankowski J, Rimpler A, Sans Merce M, et al. Extremity ring dosimetry intercomparison in reference and workplace fields. Radiat Prot Dosimetry 2008;131:67-72.

Allehyani S, Hassan R. Measurements of Fingers Doses to Nuclear Medicine Staff. Int J Science Res 2016;5:1480-83.

Kaljevic J, Stankovic K, Stankovic J, Ciraj-Bjelac O, Arandjic D. HAND DOSE EVALUATION OF OCCUPATIONALLY EXPOSED STAFF IN NUCLEAR MEDICINE. Radiat Prot Dosimetry 2016;170:292-6.

Pant GS, Sharma SK, Bal CS, Kumar R, Rath GK. Radiation dose to family members of hyperthyroidism and thyroid cancer patients treated with 131I. Radiat Prot Dosimetry 2006;118:22-7.

Fatima A, Hussain T, Perveen S, Mubashir A, Noreen H. Radiation Exposure to Nuclear Medicine Technologists During Different Diagnostic Techniques. J Basic Applied Sciences 2013;9:187-9.

Struelens L, Krim S, Vanhavere F. Extremity Doses of Medical Staff for Complex Interventional Procedures and in Nuclear Medicine ExDos. Belgian Nuclear Research Center Environment, Health and Safety Radiation Protection Dosimetry and Calibration Boeretang 200. Final report 2010. p. 2-11.

Bayram T, Yilmaz AH, Demir M, Sonmez B. Radiation dose to technologists per nuclear medicine examination and estimation of annual dose. J Nucl Med Technol 2011;39:55-9.

Lundberg TM, Gray PJ, Bartlett ML. Measuring and minimizing the radiation dose to nuclear medicine technologists. J Nucl Med Technol 2002;30:25-30.

Taha TM, Amany YS, Hassan R. Hand Dose in Nuclear Medicine Staff Members. IX Radiation physics & Protection Conference;2008 Nov 15-19, Nasr City - Cairo, Egypt; 2008.

Pant GS, Sharma SK, Rath GK.Finger doses for staff handling radiopharmaceuticals in nuclear medicine. J Nucl Med Technol 2006;34:169-73.

Ho WY, Wong KK, Leung YL, Cheng KC, Ho FTH. Radiation Doses to Staff in a Nuclear Medicine Department. J HK Coll Radiol 2002;5:24-8.

Al-Abdulsalam A, Brindhaban A. Occupational Radiation Exposure among the Staff of Departments of Nuclear Medicine and Diagnostic Radiology in Kuwait. Med Princ Pract 2014;23:129-33.

Leide-Svegborn S. External radiation exposure of personnel in nuclear medicine from 18F, 99mTC and 131I with special reference to fingers, eyes and thyroid. Radiat Prot Dosimetry 2012;149:196-206.

Donmoon T, Chamroonrat W, Tuntawiroon M. Radiation exposure to nuclear medicine staffs during 18F-FDG PET/CT procedures at Ramathibodi Hospital. 13th South-East Asian Congress of Medical physics 2015 (SEACOMP). 2015 Dec 10-12; Yogyakarta, Indonesia. Journal of Physics: Conference Series 694; 2016.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2017-06-30

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย