ภาวะโภชนาการในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมและมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงก่อนได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด

บทคัดย่อ

ปัจจุบันโรคมะเร็งเป็นสาเหตุของการเจ็บป่วยและการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ของประชากรทั่วโลกและประเทศไทย โดยเฉพาะมะเร็งเต้านมและมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง ปัญหาที่สำคัญอย่างหนึ่งในผู้ป่วยมะเร็ง ได้แก่ ภาวะทุพโภชนาการ ซึ่งอาจส่งผลกระทบด้านลบต่อผลลัพธ์การรักษาและทำให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยแย่ลง นอกจากนี้ในผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด ภาวะทุพโภชนาการที่เกิดขึ้นอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากยาเคมีบำบัดและอาจทำให้ต้องปรับลดขนาดยาหรือเลื่อนการให้ยาเคมีบำบัดซึ่งส่งผลต่อผลลัพธ์ทางคลินิกในระยะยาวได้ การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินภาวะโภชนาการของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมและมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงก่อนได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด รวมถึงศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะทุพโภชนาการที่เกิดขึ้นโดยการประเมินภาวะโภชนาการด้วย แบบประเมิน Subjective Global Assessment (SGA) ในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมจำนวน 50 ราย และผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงอีก 46 รายที่มีแผนการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดรอบที่ 1 ระหว่างเดือนมกราคมถึงกันยายน ปีพ.ศ. 2560 ณ ศูนย์ให้ยาเคมีบำบัดแบบผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ผลการศึกษาพบว่าผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงมีภาวะทุพโภชนาการมากกว่าผู้ป่วยมะเร็งเต้านม (ร้อยละ 34.8 และร้อยละ 6.0 ตามลำดับ; P<0.001) การศึกษานี้ยังพบว่าอายุที่เพิ่มขึ้น โรคในระยะแพร่กระจาย การมีโรคร่วมอื่นนอกเหนือจากโรคมะเร็ง และภาวะโลหิตจาง เป็นปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะทุพโภชนาการก่อนการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด ผลที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้สามารถนำไปใช้เพื่อวางแผนการดูแลด้านโภชนาการอย่างเหมาะสมในผู้ป่วยมะเร็งที่มีแผนการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด