ความสัมพันธ์ระหว่างการใช้สื่อออนไลน์และคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านม
คำสำคัญ:
สื่อออนไลน์ คุณภาพชีวิต มะเร็งเต้านมบทคัดย่อ
มะเร็งเต้านมเป็นสาเหตุการเสียชีวิตและความพิการในสตรีไทย การคัดกรองผู้ป่วยรายใหม่เป็นขั้นตอนสำคัญในการลดภาระโรคจากมะเร็งเต้านม ความท้าทายของหน่วยงานด้านสุขภาพคือการเพิ่มการคัดกรอง การรักษามะเร็งเต้านมระยะแรก การติดตามผู้ป่วยและการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง ปัจจุบันสื่อออนไลน์มีบทบาทสำคัญกับ ผู้ป่วยมะเร็งเต้านม สื่อออนไลน์มีหลายประเภท เช่น ไลน์แอพ ยูทูป เฟซบุ้ค ทวิตเตอร์และพินเทอเรส เป็นต้น สื่อออนไลน์เป็นเว็บพื้นฐานที่ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมใช้เข้าถึงข้อมูลเกี่ยวกับการรักษามะเร็ง แบ่งปันแนวคิดในการป้องกันโรคมะเร็ง การมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้ป่วยด้วยกันเอง และองค์กรด้านสุขภาพ จากการทบทวนวรรณกรรม พบว่าการใช้สื่อออน ไลน์ช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยมะเร็งเต้านม อย่างไรก็ตามมีงานวิจัยน้อยมากที่ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการใช้สื่อออนไลน์กับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านม การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการใช้สื่อออนไลน์กับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านม โดยการศึกษาแบบภาคตัดขวาง เก็บข้อมูลกับผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี ระหว่างเดือนเมษายน-ธันวาคม พ.ศ. 2562 เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามประกอบด้วย แบบสอบถามทางประชากรศาสตร์ แบบสอบถามพฤติกรรมของการใช้สื่อออนไลน์ และแบบสอบถามด้านคุณภาพชีวิต (EQ-5D-5L) ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมสมัครใจเข้าร่วมโครงการทั้งหมด 182 ราย ร้อยละ 47.8 เคยใช้สื่อออนไลน์ และร้อยละ 52.2 ไม่เคยใช้สื่อออนไลน์ ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่มีปัญหาด้านคุณภาพชีวิต (HRQoL) ใช้สื่อออนไลน์มากกว่าผู้ที่มีคุณภาพชีวิตดี (odds ratio=2.29, P=0.013) ผู้ป่วยที่สภาวะสุขภาพทางตรงมีปัญหาใช้สื่อออนไลน์มากกว่าผู้ที่มีสภาวะ สุขภาพทางตรงสมบูรณ์ดี (odds ratio= 2.74, P =0.012) ค่ามัธยฐานสภาวะสุขภาพทางตรงของผู้ป่วยมะเร็งที่ใช้ สื่อออนไลน์สูงกว่าผู้ที่ไม่ได้ใช้สื่อออนไลน์ (P < 0.001) โดยสรุป การศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าการใช้สื่อออนไลน์ ทำให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมดีขึ้น ดังนั้นหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรให้ข้อมูลเกี่ยวกับมะเร็งเต้านมผ่าน สื่อสังคมออนไลน์ซึ่งกำลังเป็นที่นิยมในผู้ป่วยมะเร็งเต้านม อันจะทำให้เกิดประโยชน์ต่อผู้ป่วยมะเร็งเต้านม
References
Ferlay J, Ervik M, Lam F, Colombet M, Mery L,Piñeros M, et al. Global Cancer Observatory:
Cancer Tomorrow. Lyon, France: International Agency for Research on Cancer. Available from:
https://gco.iarc.fr/tomorrow. Accessed Feb 13,2020.
Imsamran W, Supattagorn P, Chiawiriyabunya I,Namthaisong K, Pattatang A, Wongsena M, et al.
Cancer in Thailand IX, 2013-2015. Bangkok. Available from: http://www.nci.go.th/th/index1.html. Accessed
Feb 13, 2020.
Sun Y-S, Zhao Z, Yang Z-N, Xu F, Lu H-J, Zhu Z-Y, et al. Risk factors and preventions of breast cancer.
Int J Biol Sci 2017;13:1387-97.
Nounou MI, ElAmrawy F, Ahmed N, Abdelraouf K,Goda S, Syed-Sha-Qhattal H. Breast cancer:
conventional diagnosis and treatment modalities and recent patents and technologies. J Breast Cancer
;9:17-34.
Tiezzi MFBdM, de Andrade JM, Romão APMS, Tiezzi DG, Lerri MR, Carrara HAH, et al. Quality of life in
women with breast cancer treated with or without chemotherapy. Cancer Nurs 2017;40:108-16.
Prochaska JJ, Coughlin SS, Lyons EJ. Social media and mobile technology for cancer prevention and
treatment. Am Soc Clin Oncol Educ Book 2017;37:128-37.
Mikal JP, Grande SW, Beckstrand MJ. Codifying online social support for breast cancer patients:
retrospective qualitative assessment. J Med Internet Res 2019;21:1-8.
International Telecommunication Union (ITU). Committed to connecting the world. Statistics. Individuals using
the internet, 2005-2019. Available from: https://www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Pages/stat/default.aspx.
Accessed Feb 13, 2020.
สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์. ข้อมูลสถิติ Statistic e-Transactions. รายงานข้อมูลประจำปีของ
สพธอ. 2562. Available from: https://www.etda.or.th/content/etda-reveals-thailand-internet-user-profile-
html. Accessed Feb 13, 2020.
Thackeray R, Burton SH, Giraud-Carrier C, Rollins S,Draper CR. Using twitter for breast cancer prevention:
an analysis of breast cancer awareness month. BMC Cancer 2013;13:508.
Rajagopalan MS, Khanna VK, Leiter Y, Stott M,Showalter TN, Dicker AP, et al. Patient-oriented
cancer information on the internet: a comparison of wikipedia and a professionally maintained database. J Oncol Pract 2011;7:319-23.
Fernández-Luque L, Bau T. Health and social media:perfect storm of information. Healthcare informatics
Res 2015;21:67-73.
A Katabalo DM MR, Mwita S, Marwa K, Masalu N.Awareness of chemotherapy side effects and
attitude towards chemotherapy use among cancer patients attending oncology clinic at Bugando
medical centre, in Mwanza, Notrhern Tanzania.J Drug Deli & Ther 2018;8:448-54.
ความสัมพันธ์ระหว่างการใช้สื่อออนไลน์และคุณภาพชีวิตของผู้ป่ วยมะเร็งเต้านม สายรุ้ง ประกอบจิตร และคณะ 27
Pattanaphesaj J. Health-related quality of life measure(EQ-5D-5L): measurement property testing and its
preference-based score in Thai population. Bangkok:Mahidol University; 2014.
นุชจริน ยินดี และอรอนงค์ วลีขจรเลิศ. การประเมินอรรถประโยชน์ของผู้ป่ วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง
ระยะลุกลาม ณ โรงพยาบาลสุรินทร์. วารสารเภสัชกรรมไทย 2562;11:137-45.
Wallner LP, Martinez KA, Li Y, Jagsi R, Janz NK, Katz SJ,et al. Use of online communication by patients with
newly diagnosed breast cancer during the treatment decision process. JAMA Oncol 2016; 2: 1654-6.
Sugawara Y, Narimatsu H, Hozawa A, Shao L, Otani K,Fukao A. Cancer patients on Twitter: a novel patient
community on social media. BMC Res Notes 2012;5:1-9.
Lee KL, Janz NK, Zikmund-Fisher BJ, Jagsi R,Wallner LP, Kurian AW, et al. What factors influence
women's perceptions of their systemic recurrence risk after breast cancer treatment? Med Decis
Making 2018;38:95-106.
Attai DJ, Cowher MS, Al-Hamadani M, Schoger JM,Staley AC, Landercasper J. Twitter social media is
an effective tool for breast cancer patient educationand support: patient-reported outcomes by survey.J Med Internet Res 2015;17:188-97.
Drewes C, Kirkovits T, Schiltz D, Schinkoethe T,Haidinger R, Goldmann-Posch U, et al. EHealth
acceptance and new media preferences for therapy assistance among breast cancer patients. JMIR
Cancer 2016;2:13-22.
Cherrez Ojeda I, Vanegas E, Torres M, Calderón JC,Calero E, Cherrez A, et al. Ecuadorian cancer
patients’ preference for information and communication technologies: cross-sectional study. J Med Internet
Res 2018;20:1-4.
Tsuya A, Sugawara Y, Tanaka A, Narimatsu H. Docancer patients tweet? Examining the twitter use
of cancer patients in Japan. J Med Internet Res 2014; 16:137-45.
Tapi Nzali MD, Bringay S, Lavergne C, Mollevi C,Opitz T. What patients can tell us: topic analysis
for social media on breast cancer. JMIR Med Inform 2017;5:23-39.
Mohammadzadeh, Z., Davoodi, S., Ghazisaeidi, M.Online social networks-opportunities for empowering
cancer patients. Asian Pac J Cancer Prev 2016;17:933-6.
Lozano-Lozano M, Cantarero-Villanueva I, Martin-Martin L, Galiano-Castillo N, Sanchez MJ, Fernández-
Lao C, et al. A Mobile system to improve quality of life via energy balance in breast cancer survivors
(BENECA mHealth): prospective test-Retest quasiexperimental feasibility study. JMIR m Health u Health 2019;7:413-8.
Ghenai A, Mejova Y. Fake cures: User-centric modeling of health misinformation in social media.
Proceedings of the ACM on Human-Computer Interaction. 2018;2:581-820. Available from: https://
arxiv.org/abs/1809.00557. Accessed Feb 25, 2020.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
บทความทีตีพิมพ์ในวารสารโรคมะเร็งนี้ถือว่าเป็นลิขสิทธิ์ของมูลนิธิสถาบันมะเร็งแห่งชาติ และผลงานวิชาการหรือวิจัยของคณะผู้เขียน ไม่ใช่ความคิดเห็นของบรรณาธิการหรือผู้จัดทํา
