อุบัติการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะภูมิไวเกินจากการใช้ยา paclitaxel ในผู้ป่วยมะเร็ง

บทคัดย่อ

ภาวะภูมิไวเกินยังคงเป็นเรื่องที่ต้องเฝ้าระวังในระหว่างการใช้ยาเคมีบําบัด เพราะสามารถนําไปสู่การต้องพักหยุดให้ยาชั่วคราว หรืองดให้ยาเคมีบําบัด การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอุบัติการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับ การเกิดภาวะภูมิไวเกินจากการใช้ยา paclitaxel ในผู้ป่วยมะเร็งที่สถาบันมะเร็งแห่งชาติ โดยการเก็บข้อมูลย้อนหลังใน ผู้ป่วยทั้งผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยในที่มารับการรักษาด้วยยา paclitaxel เป็นครั้งแรกระหว่างเดือนมิถุนายน ถึง ธันวาคม พ.ศ. 2559 กลุ่มตัวอย่างจํานวน 200 รายเป็นเพศหญิง 198 ราย และเพศชาย 2 ราย ผลการศึกษาพบว่าผู้ป่วยที่ได้รับ ยาpaclitaxel เกิดภาวะภูมิไวเกิน จํานวน 35 ราย คิดเป็นร้อยละ 20.20 ส่วนใหญ่พบระดับความรุนแรงที่ grade 1-2 อาการที่พบได้แก่ อาการร้อนวูบวาบ (ร้อยละ 68.57) แน่นหน้าอก (ร้อยละ 65.71) ความดันโลหิตสูง (ร้อยละ 37.14) ปวดหลัง ปวดกระดูก (ร้อยละ 20.00) และผื่นคัน (ร้อยละ 2.86) การเกิดภาวะภูมิไวเกินจากยา pacilitaxel มักพบใน กลุ่มผู้ป่วยที่ใช้ยาตั้งแต่ครั้งแรก และสามารถเกิดซ้ําได้ทุกรอบของการให้ยา นอกจากนี้พบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ กับการเกิดภาวะภูมิไวเกินจากยา pacilitaxel ได้แก่ อายุของผู้ป่วยและรอบที่ให้ยาโดยพบว่า ผู้ป่วยอายุมากขึ้นพบ ภาวะภูมิไวเกินเพิ่มขึ้น (P=0.049) และผู้ป่วยที่ให้ยารอบแรก ๆ เกิดภาวะภูมีไวเกินได้มากกว่ากลุ่มที่ให้ยาในร (P<0.01) จากผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าพบอุบัติการณ์การเกิดภาวะภูมิไวจากยา paclitaxel ในผู้ป่วยมะเร็งได้ ดังนั้นควรให้คําแนะนําและความรู้ด้านยากับผู้ป่วย เฝ้าระวังในระหว่างบริหารยาให้กับผู้ป่วย และกําหนดแนวทางการ ป้องกันและการรายงานการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากยาต่อไป