ระดับความรุนแรงและปัจจัยที่ส่งผลต่อความรุนแรงในการปฏิบัติงาน กรณีศึกษา พนักงานบริการบนรถโดยสารประจำทางองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ปัญหาความรุนแรงในที่ทำงานเป็นประเด็นสำคัญในภาคการขนส่งสาธารณะ โดยเฉพาะพนักงานบริการซึ่งมีความจำเป็นต้องศึกษาระดับความรุนแรงและปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดปัญหาดังกล่าว การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความรุนแรงในที่ทำงานและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดความรุนแรงในพนักงานบริการรถโดยสารประจำทางองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ กลุ่มตัวอย่าง 292 คน พนักงานขับรถ (49.66%) พนักงานเก็บค่าโดยสาร (50.34%) เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามที่มีความเที่ยงตรง = 0.97 ความเชื่อมั่น = 0.71 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกส์พหุ ผลการศึกษากลุ่มตัวอย่างเพศชาย (50%) หญิง (48.63%) อายุ 31-40 ปี ประสบการณ์ 0-5 ปี บุคลิกภาพระดับมาก ( = 3.87) โดดเด่นความพิถีพิถัน (
= 4.10) ความรุนแรงระดับน้อยที่สุด (
= 0.53) ส่วนใหญ่มาจากผู้โดยสาร (
= 0.88) ปัจจัยสัมพันธ์ (p < 0.001) คือ ปัจจัยบุคคล (หญิง อายุ ≤40 ปี เก็บค่าโดยสาร ประสบการณ์ ≤5 ปี การศึกษาต่ำ มีหนี้ ไม่เสถียรอารมณ์ เครียดสูง) ปัจจัยสิ่งแวดล้อม (รถร้อน ทำงาน >8 ชม. ช่วงค่ำ มั่นคงต่ำ) ปัจจัยบริหาร (นโยบาย ฝึกอบรม สื่อสารไม่เพียงพอ) และสถานการณ์เสี่ยง (ผู้โดยสารเมาไม่จ่าย ทะเลาะ) จากผลวิจัยควรจัดตั้งศูนย์ช่วยเหลือพนักงาน พัฒนาระบบรายงานเหตุการณ์ จัดโปรแกรมจัดการความเครียด และส่งเสริมกิจกรรมสร้างทีมงาน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Journal of Safety and Health is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated.
เอกสารอ้างอิง
กติกา เลี้ยงสกุล, มยุรี ลัคนาศิโรรัตน์, และ วิชัย อารับ. (2564). ความชุกและปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดความรุนแรงในสถานที่ทำงานของบุคลากรในโรงพยาบาลชุมชนแม่ข่ายของรัฐแห่งหนึ่งในภาคใต้. วารสารสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 4(1), 117-133. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/tjph/article/view/246650
กระทรวงคมนาคม. (2568). แผนยุทธศาสตร์การขนส่งสีเขียว ประเทศไทย 2568-2572. กระทรวงคมนาคม.
กรมควบคุมโรค. (2567). รายงานสถานการณ์โรคและภัยสุขภาพจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม ปี 2567. กระทรวงสาธารณสุข.
ทรงวุฒิ สังข์บุญ. (2562). การจัดการความเสี่ยงความรุนแรงขณะปฏิบัติงานในแผนกฉุกเฉิน. วารสารสภาการพยาบาล, 34(1), 14-24.
ปาริตา ปอพานิชกรณ์ และ ทัศน์พงษ์ ตันติปัญจพร. (2561).การประเมินความเสี่ยงทางการยศาสตร์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับอาการผิดปกติทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างจากการทำงานของพนักงานขับรถโดยสารสองแถวสายสีม่วงในเขตอำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก.วารสารความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อม, 3(2), 1-8.
รังสรรค์ ประเสริฐศรี. (2556). พฤติกรรมองค์การ. กรีนแอปเปิ้ล กราฟฟิค พริ้นติ้ง.
ระพีพร ม่วงศรี. (2566). อิทธิพลของความเครียดจากการใช้เทคโนโลยีต่อภาวะหมดไฟในการทำงาน: การวิเคราะห์อิทธิพลกำกับของความปลอดภัยด้านจิตใจ [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย]. Chula ETD. https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/12291
วาณี เมฆรังสิมันต์ และ เดชา ลลิตอนันต์พงศ์. (2557). ความเครียด บุคลิกภาพและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเครียดของพนักงานขับรถโดยสารประจำทางเทศหญิงองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ. วารสารเวชศาสตร์ร่วมสมัย, 58(1), 87-100.
ศิพิระ เชิดสงวน และ พรชัย สิทธิศรัณย์์กุล. (2562). ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของอาการผิดปกติของระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างในอาชีพพนักงานขับรถโดยสารประจำทางขนส่งมวลชนกรุงเทพ. วารสารการแพทย์จุฬาลงกรณ์, 1(1), 49-59. https://doi.org/10.14456/chulamedbell.2019.5
สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล, วนิดา พุ่มไพศาลชัย, และ พิมพ์มาศ ตาปัญญา. (2540). การสร้างแบบวัดความเครียดสวนปรุง. วารสารสวนปรุง, 13(3), 1-20.
Chen, W. Q., Wong, T.-W., & Yu, T.-S. (2009). Influence of occupational stress on mental health among Chinese off-shore oil workers. Scandinavian Journal of Public Health, 37(7), 766-773. https://doi.org/10.1177/1403494809341097
Couto, M. T., Lawoko, S., & Svanström, L. (2009). Violence against drivers and conductors in the road passenger transport sector in Maputo, Mozambique. African Safety Promotion: A Journal of Injury and Violence Prevention, 7(2), 17-36.
European Agency for Safety and Health at Work. (2023). Workplace violence and harassment: A guide for employers. European Union Publications Office.
International Labour Organization. (2023). Violence and harassment in the world of work: A guide on Convention No. 190 and Recommendation No. 206. International Labour Organization. https://www.ilo.org/publications/violence-and-harassment-world-work-guide-convention-no-190-and
Nielsen, M. B., & Einarsen, S. (2012). Outcomes of exposure to workplace bullying: a meta-analytic review. Work & Stress, 26(4), 309-332. https://doi.org/10.1080/02678373.2012.734709
Özer, G., & Escartín, J. (2023). The making and breaking of workplace bullying perpetration: a systematic review on the antecedents, moderators, mediators, outcomes of perpetration and suggestions for organizations. Aggression and Violent Behavior, 69, Article 101823. https://doi.org/10.1016/j.avb.2023.101823
Rodriguez-Acosta, R., Pratt, S., & Olsavsky, R. (2016). Older drivers in the workplace: how employers and workers can prevent crashes (NIOSH Publication No. 2016-116). National Institute for Occupational Safety and Health, Centers for Disease Control and Prevention, U.S. Department of Health and Human Services.
Schat, A. C., & Kelloway, E. K. (2003). Reducing the adverse consequences of workplace aggression and violence: the buffering effects of organizational support. Journal of Occupational Health Psychology, 8(2), 110-122. https://doi.org/10.1037/1076-8998.8.2.110
Sommovigo, V., Setti, I., Argentero, P., & O'Shea, D. (2019). The impact of customer incivility and verbal aggression on service providers: a systematic review. Work: A Journal of Prevention, Assessment & Rehabilitation, 62(1), 59-86. https://doi.org/10.3233/WOR-182842
Spector, P. E., Coulter, M. L., Stockwell, H. G., & Matz, M. W. (2007). Perceived violence climate: a new construct and its relationship to workplace physical violence and verbal aggression, and their potential consequences. Work & Stress, 21(2), 117-130. https://doi.org/10.1080/02678370701410007
Steinman, S. (2003). Workplace violence in the health sector: country case studies Brazil, Bulgaria, Lebanon, Portugal, South Africa, Thailand and an additional Australian study. ILO/ICN/WHO/PSI Joint Programme on Workplace Violence in the Health Sector.
Yang, L.-Q., Caughlin, D. E., Gazica, M. W., Truxillo, D. M., & Spector, P. E. (2014). Workplace mistreatment climate and potential employee and organizational outcomes: a meta-analytic review from the target's perspective. Journal of Occupational Health Psychology, 19(3), 315-335. https://doi.org/10.1037/a0036905
