ปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงานและภาวะสุขภาพตามความเสี่ยงของอาชีพเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ตำบลแม่กา อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา

Main Article Content

ญาณิศา วุฒิสาร
ภูริวัฒน์ นามะยอม
พิราวรรณ ปลอดสันเทียะ
อนิษา อินจันดี
อาทิตยา เย็นใจ
อารียา กันทา
อภิชญา มหาไม้
มณุเชษฐ์ มะโนธรรม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อภาวะสุขภาพตามความเสี่ยงของอาชีพเกษตรกรผู้ปลูกข้าว เป็นการวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง กลุ่มตัวอย่างคือ เกษตรกรผู้ปลูกข้าว จำนวน 289 คน จากการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย เครื่องมือเก็บตัวอย่างคือ แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมานวิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยใช้สถิติทดสอบไคสแควร์ รวมถึงวิเคราะห์ปัจจัยที่สามารถร่วมทำนายด้วยสถิติวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติกส์


ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อภาวะสุขภาพตามความเสี่ยงของอาชีพเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ได้แก่ ปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงานด้านกายภาพ ชีวภาพ การยศาสตร์ จิตสังคม และพบว่าเกษตรกรผู้ปลูกข้าวที่มีปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงานด้านชีวภาพในระดับปานกลางมีภาวะสุขภาพตามความเสี่ยงเป็น 24 เท่า เมื่อเทียบกับเกษตรกรผู้ปลูกข้าวที่มีปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงานด้านชีวภาพในระดับต่ำ (Adjusted OR = 24.12, 95% CI = 4.28-135.90) และปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงานด้านจิตสังคมในระดับปานกลางมีภาวะสุขภาพตามความเสี่ยงเป็น 9 เท่า เมื่อเทียบกับเกษตรกรผู้ปลูกข้าวที่มีปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงานด้านจิตสังคมในระดับต่ำ (Adjusted OR = 9.48, 95% CI = 1.88-47.94) ปัจจัยนี้สามารถร่วมกันทำนายภาวะสุขภาพตามความเสี่ยงของอาชีพเกษตรกรผู้ปลูกข้าวได้ร้อยละ 33.00


ดังนั้น ควรมีการอบรมเกี่ยวกับปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงานและแนวทางป้องกัน โดยเน้นการให้ความรู้เรื่องปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงาน เพื่อป้องกันภาวะสุขภาพตามความเสี่ยงได้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
วุฒิสาร ญ., นามะยอม ภ., ปลอดสันเทียะ พ., อินจันดี อ., เย็นใจ อ., กันทา อ., มหาไม้ อ., & มะโนธรรม ม. (2025). ปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงานและภาวะสุขภาพตามความเสี่ยงของอาชีพเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ตำบลแม่กา อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา. วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ, 18(2), 175–194. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JSH/article/view/273825
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมการข้าว. (2567). รายงานสถานการณ์ด้านข้าว. ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กรมการค้าข้าว. https://files.ricethailand.go.th/files/2/documents/page_doc/files-rice-1700031377790.pdf?utm_source=chatgpt.com

กรมส่งเสริมการเกษตร. (2567, 2 พฤษภาคม). Fast BI (Farmer Analytic System of Thailand). https://aiu.doae.go.th/bi_report/bi_report1/

ชวพรพรรณ จันทร์ประสิทธิ์, วรันธรณ์ จงรุ่งโรจน์สกุล, ธานี แก้วธรรมานุกูล, อนนท์ วิสุทธิ์ธนานนท์, และ วิไลพรรณ ใจวิไล. (2562). สถานการณ์ด้านอาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อมของกลุ่มเกษตรกรปลูกข้าวโพด. พยาบาลสาร, 46(1), 5-17.

ไตรภพ บางสาลี, นพรุจ คงเกิด, และ วิภาดา ศรีเจริญ. (2566). การสำรวจปัญหาทางการยศาสตร์ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวในตำบลมะตูม อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก. วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ, 16(1), 124-137.

ฤทธ์ดรงค์ เอมแย้ม, วีระพร ศุทธากรณ์, และ กรรณิการ์ ณ ลำปาง. (2563). ปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงานและภาวะสุขภาพตามความเสี่ยงของเกษตรกรเลี้ยงโคนม อำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่. วารสารสาธารณสุขล้านนา, 16(2), 13-24.

วชิระ สุริยะวงค์, ธานี แก้วธรรมานุกูล, ชวพรพรรณ จันทร์ประสิทธิ์, นพมาศ ศรีเพชรวรรณดี, และ วิไลพรรณ ใจวิไล. (2563). ปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงานและการบาดเจ็บที่เกี่ยวเนื่องจากการทำงานของกลุ่มเกษตรกรปลูกข้าว. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ, 43(1), 30-41.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2567, 1 ธันวาคม). สำรวจภาวะการทำงานของประชากรไตรมาสที่ 2 พ.ศ. 2567. https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2024/20240808130114_70834.pdf?utm_source=chatgpt.com

สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. (2559). แรงงานนอกระบบปลอดภัยใส่ใจสุขภาพ (กลุ่มอาชีพเกษตรกร). กลุ่มสื่อสารสาธารณะและพัฒนาเครือข่ายสำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.

สมาคมวิถีทางเลือกเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. (2567, 12 มกราคม). ฐานข้อมูลแรงงานนอกระบบ: แบบเก็บข้อมูลสำรวจสภาวะตามความเสี่ยงและความรอบรู้ด้านสุขภาพ. http://www.sadathai.org/

อนัญญา วุฒิพงศ์เดชา และ เทพไทย โชติชัย. (2561). ปัญหาสุขภาพจากการทำงานของแรงงานนอกระบบในกลุ่มอาชีพเกษตรกรรมบ้านนมาบกราด ตำบลมาบกราด อำเภอพระทองคำ จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน, 1(2), 55-70.

Best, J. W. (1997). Research in education. Prentice-Hall.

Cronbach, L. J. (1970). Essentials of psychological testing. Harper & Row.

Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610. https://doi.org/10.1177/001316447003000308

National Institute for Occupational Safety and Health. (2024, December 1). Promoting productive workplaces through safety and health; agriculture safety 2014. https://www.cdc.gov/niosh/