ความเสี่ยงสุขภาพของประชาชนจากการรับสัมผัสฝุ่นละอองภายในอาคารเขตเมือง จังหวัดขอนแก่น

Main Article Content

ภานุวัฒน์ ศรีโยธา
ณัฏฐนิชา แซ่เตี๋ย
ประณิดา คำย้อม

บทคัดย่อ

ปัญหามลพิษทางอากาศ โดยเฉพาะฝุ่นละอองภายในอาคารที่ส่งผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจของประชาชนทุกกลุ่มวัย เพราะประชาชนส่วนใหญ่ได้รับการสัมผัสฝุ่นละอองภายในอาคารจากการอยู่อาศัยอยู่ภายในบ้านเป็นระยะเวลายาวนาน การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปริมาณฝุ่นละอองรวมและฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอนภายในอาคารเขตเมือง จังหวัดขอนแก่น และประเมินความเสี่ยงสุขภาพของประชาชนจากการรับสัมผัสต่อฝุ่นละออง ซึ่งศึกษาปริมาณฝุ่นละอองภายในอาคารที่พักอาศัยจำนวน 2 หลัง โดยใช้วิธีการตรวจวัดฝุ่นละอองชนิดอ่านค่าทันที และวิธีการตรวจวัดฝุ่นละอองจากการชั่งน้ำหนัก ข้อมูลที่ได้ถูกวิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสูงสุดและค่าต่ำสุด สถิติเชิงอนุมาน One sample t-test เพื่อเปรียบเทียบปริมาณฝุ่นละอองกับค่ามาตรฐานกำหนด


ผลการศึกษาพบว่า ปริมาณฝุ่นละอองรวมจากอาคารที่พักอาศัย หลังที่ 1 มีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 65.10 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร (S.D. = 14.21) ซึ่งไม่เกินค่ามาตรฐานของฝุ่นละอองรวมภายนอกอาคารตามกรมควบคุมมลพิษ ภายในค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมง เท่ากับ 330 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร และปริมาณฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน และมีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 28.02 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร (S.D. = 3.02) ซึ่งเกินค่ามาตรฐานขององค์การอนามัยโลก (WHO) ภายใน 24 ชั่วโมงที่กำหนดไว้ที่ 25 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร ในขณะที่อาคารที่พักอาศัยหลังที่ 2 ปริมาณฝุ่นละอองรวม มีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 74.40 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร (S.D. = 20.09) และปริมาณฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน มีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 18.42 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร (S.D. = 6.58) ทั้ง 2 ค่าไม่เกินค่ามาตรฐานกำหนด นอกจากนี้ยังพบว่าประชาชนทุกกลุ่มวัยจากทั้ง 2 หลัง มีความเสี่ยงต่อโรคระบบทางเดินหายใจจากการสัมผัสฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน ผลการวิจัยนี้สามารถนำไปใช้สร้างความตระหนักรู้ในการป้องกันตนเองและแจ้งให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดทำมาตรการลดปริมาณฝุ่นละอองได้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ศรีโยธา ภ. ., แซ่เตี๋ย ณ., & คำย้อม ป. . (2025). ความเสี่ยงสุขภาพของประชาชนจากการรับสัมผัสฝุ่นละอองภายในอาคารเขตเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ, 18(1), 83–99. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JSH/article/view/273474
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมควบคุมมลพิษ. (2563). คุณภาพอากาศและเสียง. https://www.pcd.go.th/faqs/.

กรมโรงงานอุตสาหกรรม. (2564). ความหมายของ RfD และ RfC, ความหมายของ RfD และ RfC. https://www.diw.go.th/webdiw/.

กระทรวงสาธารณสุข, กรมควบคุมโรค, กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. (2564). คู่มือเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคและภัยที่คุกคามสุขภาพจากฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไม่ครอน (PM2.5). https://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1202520211213111057.pdf.

กรวิภา ปุนณศิริ, อำพร บุศรังสี, เบญจวรรณ ธวัชสุภา, ทิพย์กมล ภูมิพันธ์, ณัฏฐกานต์ ฉัตรวิไล และณัฏฐา ฐานีพานิชสกุล. (2564). ปัจจัยที่ส่งผลต่อคุณภาพอากาศในครัวเรือนในพื้นที่ เขตเมืองและเขตชนบท กรณีศึกษาจังหวัดนครราชสีมา. วารสารการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม, 44(4), 20-31.

จุฑารัตน์ จิโน. (2562). ขั้นตอนการประเมินความเสี่ยงสุขภาพ. มูลนิธิสัมมาอาชีวะ, https://www.summacheeva.org/.

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กลุ่มเฝ้าระวังฝุ่น. (2562). เรียนรู้ อยู่กับฝุ่น PM2.5. https://www.chula.ac.th/wp-content/uploads/2019/10/chula-pm25-booklet-1.pdf.

ปฏิภาณ เกษนาค และวิลัยลักษณ์ สวนมะลิ. (2566). การศึกษาความสัมพันธ์ของปริมาณยานพาหนะกับปริมาณฝุ่นละอองรวม (TSP) และปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน (PM2.5) ในอำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์, 3(1), 53-59.

พรพรรณ สกุลคู และธนาวุธ โนราช. (2564). คุณภาพอากาศของจังหวัดขอนแก่นระหว่างปี 2561-2562 และข้อเสนอแนะ ในการเฝ้าระวัง. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 14(2), 1-8.

เมตตา เก่งชูวงศ์. (2561). การศึกษาปริมาณฝุ่นละอองในบรรยากาศและผลกระทบต่อประชาชน ในเขตชุมชนเทศบาลเมืองมหาสารคาม [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

วรนุช ดีละมัน และศิวัช พงษ์เพียจันทร์. (2564). ฝุ่นละอองกับการเข้าสู่อวัยวะภายในร่างกาย และรู้จักกับวิธี การลดปัญหา PM2.5 อย่างยั่งยืนด้วยวิธีง่ายๆ กับต้นไม้แต่ละประเภท, ฝุ่นละอองกับการเข้าสู่อวัยวะภายในร่างกาย และรู้จักกับวิธีการลดปัญหา PM2.5 อย่างยั่งยืนด้วยวิธีง่ายๆ กับต้นไม้แต่ละประเภท. MGRONLINE, www.mgronline.com.

วัชราภรณ์ วงศ์สกุลกาณจน์ และขวัญแข หนุนภักดี. (2566). การประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพของผู้ประกอบอาชีพค้าขายริมทางจากการรับสัมผัสฝุ่นละอองขนาดเล็กทางการหายใจ ในเขตตำบลคลองหนึ่ง อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี. วารสารสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 8(1), 14-24.

วินัย มีแสง, เอราวัณ เบ้าทอง, ปิยวดี ยาบุษดี, วิภาพร กิติศรีวรพันธุ์, ศิวพร ภูกองทอง, ภูษณพาส สมนิล และสืบชาติ อันทะไชย. (2565). การติดตามและประเมินปริมาณฝ่นละอองทีน้อยกว่า 2.5 ไมครอน (PM2.5) ในพืนทีภายในและ ภายนอกอาคาร: กรณีศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏอดรธานี (ศูนย์การศึกษาสามพร้าว). วารสารวิชาการปทุมวัน, 12(35), 50-69.

สุคนธ์ ขาวกริบ, สายพิณ ไชยนันท์, สิทธิพันธุ์ ไชยนันทน์, สรินทร พัฒอาพันธ์ และศิรประภา สมวงศ์. (2563). ความเข้มข้นของฝุ่น PM2.5 ในอาคารหอจดหมายเหตุ กรณีศึกษาอาคารหอจดหมายเหตุแห่งชาติ จันทบุรี. วารสารวิชาการเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์, 5(1), 35-45.

สุธารัตน์ หมื่นมี และศุษิระ บุตรดี. (2564). การประเมินความเสี่ยงด้านสุขภาพจากการได้รับฝุ่น PM2.5 จากพื้นที่อุตสาหกรรมในอำเภอปลวกแดง จังหวัดระยอง. วารสารนเรศวรพะเยา, 14(3), 95-110.

Algarni, S., Khan, R. A., Khan, N. A., & Mubarak, N. M. (2021). Particulate matter concentration and health riskassessment for a residential building during COVID-19 pandemic in Abha, Saudi Arabia. Environ Sci Pollut Res, 28, 65822-65831. https://doi.org/10.1007/s11356-021-15534-6

Climate Change Data Center of Chiangmai University: CMU CCDC. (2562). ข้อมูลของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจากการตรวจวัดรายวัน. https://www.cmuccdc.org.

IQAir. (2018, Jun 25). มลพิษทางอากาศกลางแจ้งส่งผลกระทบต่อคุณภาพอากาศในร่มของฉันอย่างไร. https://www.iqair.com/th/newsroom/how-does-outdoor-air-pollution-affect-my-indoor-air-quality?srsltid=AfmBOoqiCBSKFZQ-5mWzSsJ_0d6_pkT6-xdQnsMam0KGDelyXb92TzZm.

Mbazima, S. J. (2022). Health risk assessment of particulate matter 2.5 in an academic metallurgy workshop. Indoor air, 32(9), e13111. https://doi.org/10.1111/ina.13111

Oliveira, B. F. A., Ignotti, E., Artaxo, P., Saldiva, P. H. d. N., Junger, W. L., & Hacon, S. (2012). Risk assessment of PM2.5 to child residents in Brazilian Amazon region with biofuel production. Environmental Health, 11, 64.

State of global air. (2024). A special report on global exposure to Air Pollution and it’s health impacts, with a focus on children’s health. https://www.stateofglobalair.org/sites/default/files/documents/2024-06/soga-2024-report_0.pdf.

US Environmental Protection Agency. (2023). Research on Health Effects from Air Pollution. US EPA.

U.S. Environmental Protection Agency. (2011). Exposure factors handbook chapter 6. US EPA.

World Health Organization (WHO). (2019, Janurary 17). มลพิษทางอากาศคืออะไร. https://www.who.int/docs/default-source/thailand/air-pollution/briefing-on-air-pollution-th-thai.pdf?sfvrsn=408572d4_2.

World Health Organization. (2021, September 22). WHO global air quality guidelines: particulate matter (‎PM2.5 and PM10)‎, ozone, nitrogen dioxide, sulfur dioxide and carbon monoxide. https://www.who.int/publications/i/item/9789240034228.