การประยุกต์ใช้การสร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัดในผู้ป่วยจิตเวช: บทบาทพยาบาลจิตเวช เทคนิค และกรณีศึกษา

ผู้แต่ง

  • ภาสินี โทอินทร์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • พัฒนี ศรีโอษฐ์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

บทบาทพยาบาลจิตเวช, การสร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัด

บทคัดย่อ

การสร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัดในผู้ป่วยจิตเวช เป็นกระบวนการที่สำคัญในการดูแลผู้ป่วยจิตเวช พยาบาลต้องใช้ ตนเองเป็นเครื่องมือตั้งแต่เริ่มต้นจนจบ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยสามารถเข้าใจปัญหาและหาทางออกที่เหมาะสมด้วยตนเอง บทบาทพยาบาลจิตเวชจึงมีความสำคัญในกระบวนการช่วยเหลือและบำบัดรักษา โดยเฉพาะการเข้าถึงบริการ ความร่วมมือ ในการรักษาพยาบาลผู้ป่วยที่มีความผิดปกติทางความคิด อารมณ์ และพฤติกรรมส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิต การดูแลตนเอง และการเข้าสังคม บทบาทของพยาบาลจึงจำเป็นต้องเรียนรู้เทคนิคและวิธีสร้างสัมพันธภาพทั้ง 4 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ก่อนมีปฏิสัมพันธ์ พยาบาลต้องเตรียมความพร้อมทางอารมณ์ ความรู้ และข้อมูลของผู้ป่วย ระยะที่ 2 ระยะเริ่มต้น พยาบาลสร้างความไว้วางใจ กำหนด ข้อตกลง และร่วมสำรวจปัญหา ระยะที่ 3 ระยะดำเนินการแก้ปัญหา พยาบาลรักษาสัมพันธภาพที่ดี ช่วยผู้ป่วยวิเคราะห์ปัญหา วางแผน และส่งเสริมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และ ระยะที่ 4 สิ้นสุดสัมพันธภาพ พยาบาลช่วยประเมินผล สรุปสัมพันธภาพ และเตรียมผู้ป่วยกลับสู่สังคมอย่างมั่นคง
บทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวทางการปฏิบัติ บทบาทพยาบาลจิตเวชและการประยุกต์ใช้เพื่อการบำบัด และการศึกษาวิจัย เพื่อจะช่วยให้สามารถนำองค์ความรู้ไปใช้ในการทำงานปฏิบัติการพยาบาล และช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาของตนเอง และผู้ป่วยจิตเวช ส่งผลให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีในการรักษาพยาบาล และยังป้องกันปัญหาความขัดแย้งของพยาบาลกับผู้ป่วยหรือญาติ นำมาสู่การให้ความร่วมมือในการแก้ไขปัญหาได้อย่างถูกต้องเหมาะสมและเกิดการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืน ผู้ป่วยกลับไปใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างเหมาะสมภายใต้กรอบจริยธรรมและการยอมรับในความแตกต่างของแต่ละบุคคล

Downloads

Download data is not yet available.

ประวัติผู้แต่ง

ภาสินี โทอินทร์, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

ไทย

เอกสารอ้างอิง

Peplau HE. Interpersonal relations in nursing: A conceptual frame of reference for psychodynamic nursing. New York: Spring Public; 1991.

Vipavanich S. Role of psychiatric nurses in therapeutic relationship building. Regional Health Promotion Center 9. 2021;15(38): 732-43. (in Thai)

McCabe C, & Timmins F. Communication skills for nursing practice. Palgrave Macmillan; 2021.

World Health Organization. Patient-centered care for mental health services. WHO Press; 2021.

Thongpradab J. The application of the theory of interpersonal relations to communicate with older adults who suffer from depression. Thai Red Cross Nursing Journal. 2019;12(1): 71-9. (in Thai)

Choochuen W. Application of nursing theory for a student-centered teaching. Journal of Health Research and Innovation. 2019;2(1): 87-98. (in Thai)

Halter MJ. Varcarolis’ foundations of psychiatric-mental health nursing: A clinical approach (9th ed.). Elsevier; 2022.

Videbeck, Sheila L, & Miller CJ. Psychiatricmental health nursing. 8th ed. Jakarta: Wolters Kluwer. Chicago Style; 2020.

Cheraghi M, Bahramnezhad F, Zolfaghari M, Asgari P, & Keshmiri F. Design and psychometric assessment of the meaning in life questionnaire in Iranian patients with spinal cord injuries. Journal of Client-centered Nursing Care. 2017; 3(3):215-22.

Wuttisartkul Y, Tipmom W, & Thanyasawad T. The application of Peplau’s Theory of interpersonal relations in the nursing process for student nurses. Nursing Journal Chiang Mai University. 2022; 49(2):365-75. (in Thai)

Sattratham K, Srisuwan K, Chondaeng K, Koomala S, & Chaiwannawat T. The effects of simulation-based learning on knowledge and perceived self-efficacy in therapeutic relationship building among nursing students. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2025; 26(1):376-84. (in Thai)

Wongpanarak N. The Therapeutic Relationship: Application in Nursing Process. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2014;15(2):84-91. (in Thai)

Peplau HE. Peplau’s theory of interpersonal relations. Nursing Science Quarterly. 1997; 10(4): 162-67.

Arnold EC, & Boggs KU. Interpersonal relationships: Professional communication skills for nurses (8th ed.). Elsevier; 2019.

Murray RB, & Huelskoetter MMW. Psychiatric mental health nursing: giving emotional care. (3rd ed). New Jersey: Prentice-Hall; 1991.

Davies JL, & Janosik EH. Mental health and psychiatric nursing; caring approach. Boston: Jones and Barlett; 1991.

Senadisai S. Fundamentals of nursing. Bangkok: Joodthong; 2015. (in Thai)

Hanyoot O. Nursing process and implications. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2014;15(3):137-43. (in Thai)

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

04-12-2025

รูปแบบการอ้างอิง

1.
โทอินทร์ ภ, ศรีโอษฐ์ พ. การประยุกต์ใช้การสร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัดในผู้ป่วยจิตเวช: บทบาทพยาบาลจิตเวช เทคนิค และกรณีศึกษา. J Royal Thai Army Nurses [อินเทอร์เน็ต]. 4 ธันวาคม 2025 [อ้างถึง 6 ธันวาคม 2025];26(3):54-62. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JRTAN/article/view/281312

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ