ประสิทธิผลของโปรแกรมการบริบาลทางเภสัชกรรมสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ที่แอดมิทในระบบ Homeward โรงพยาบาลบึงกาฬ

ผู้แต่ง

  • สิรวิชญ์ พันธนา งานเภสัชกรรมคลินิกโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลบึงกาฬ
  • สุพัฒน์ อาสนะ หลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ประภาเพ็ญ สุวรรณ หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาธารณสุขศาสตร์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเวศเทิร์น

คำสำคัญ:

โรคความดันโลหิตสูง, การบริบาลทางเภสัชกรรม, การดูแลที่บ้าน, ความรู้เกี่ยวกับการใช้ยา, การควบคุมความดันโลหิต

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: การศึกษาวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (quasi-experimental study) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมการบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ได้รับการดูแลในระบบ Homeward โดยมีเป้าหมายเพื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย (1)ความรู้เกี่ยวกับการรักษาโรคความดันโลหิตสูงและการใช้ยา (2)การปฏิบัติตัวของผู้ป่วยในการรักษาโรคความดันโลหิตสูงและการใช้ยาและ (3)ระดับความดันโลหิตก่อนและหลังการได้รับโปรแกรม วิธีการศึกษา: กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่แอดมิทในระบบ Homeward จำนวน 36 ราย ซึ่งได้รับการคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) ผู้ป่วยเข้าร่วมโปรแกรมการบริบาลทางเภสัชกรรมที่ออกแบบขึ้นซึ่งประกอบด้วย 3 ขั้นตอน ได้แก่ การประเมินเบื้องต้น การให้ความรู้และให้คำปรึกษา และการติดตามผล เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถามความรู้เกี่ยวกับโรคและการใช้ยา แบบประเมินพฤติกรรมการใช้ยา และการวัดระดับความดันโลหิต วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และสถิติเชิงวิเคราะห์ ได้แก่ Paired t-test ผลการศึกษา:  ผลการวิจัยพบว่า หลังได้รับโปรแกรมการบริบาลทางเภสัชกรรม ผู้ป่วยมีคะแนนความรู้เฉลี่ยเกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูงและการใช้ยาเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) จาก 9.4 คะแนน เป็น12.8 คะแนน และคะแนนเฉลี่ยการปฏิบัติตัวของผู้ป่วยในการรักษาโรคความดันโลหิตสูงและการใช้ยา เพิ่มขึ้นจาก 33.4 คะแนน เป็น 42.5 คะแนน และหลังได้รับโปรแกรมฯผู้ป่วยสามารถควบคุมความดันโลหิตได้ตามเกณฑ์ ร้อยละ 94.4 สรุป: ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า โปรแกรมการบริบาลทางเภสัชกรรมมีประสิทธิผลในการส่งเสริมความรู้เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูงและการใช้ยา  การปฏิบัติตัวของผู้ป่วยในการรักษาโรคความดันโลหิตสูง และช่วยควบคุมระดับความดันโลหิตในผู้ป่วยที่ได้รับการดูแลในระบบ Homeward ได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงควรส่งเสริมการมีส่วนร่วมของเภสัชกรในทีมสหวิชาชีพเพื่อการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังในชุมชนอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Hypertension [Internet]. 2023 [cited 2025 Aug 7]. Available from: https://shorturl.asia/JRhqU

สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 6 พ.ศ. 2562. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2562.

ดวงรัตน์ อุ่นจรัส. ผลของการบริบาลเภสัชกรรมร่วมกับการติดตามการใช้ยาทางไกลในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่รับยาทางไปรษณีย์ โรงพยาบาลกาฬสินธุ์. วารสารเภสัชกรรมโรงพยาบาล 2565;33(2):45-56.

สุภาพร สนองเดช. ผลของการบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในสถานบริการปฐมภูมิ. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข 2564;15(3):207-218.

วันจันทร์ ปุญญวันทนีย์. ผลลัพธ์ทางคลินิกของการบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ณ ศูนย์สุขภาพชุมชนแห่งหนึ่ง. วารสารสุขภาพชุมชน 2563;12(1):12-22.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-30

รูปแบบการอ้างอิง

1.
พันธนา ส, อาสนะ ส, สุวรรณ ป. ประสิทธิผลของโปรแกรมการบริบาลทางเภสัชกรรมสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ที่แอดมิทในระบบ Homeward โรงพยาบาลบึงกาฬ. JPMAT [อินเทอร์เน็ต]. 30 สิงหาคม 2025 [อ้างถึง 27 ธันวาคม 2025];15(2):318-29. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JPMAT/article/view/279372

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ