คะแนนทำนายการเสียชีวิตภายใน 24 ชั่วโมง ในผู้ป่วยที่มีภาวะช็อกจากการติดเชื้อในกระแสเลือดรุนแรง หลังการเข้ารับการรักษาที่แผนกฉุกเฉิน โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา
คำสำคัญ:
ภาวะช็อกจากการติดเชื้อในกระแสโลหิต, การพยากรณ์โรค, อัตราการเสียชีวิต, ปัจจัยเสี่ยงบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อสร้างคะแนนทำนายการเสียชีวิตของผู้ป่วยติดเชื้อในกระแสเลือดภายใน 24 ชั่วโมง วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษา prognostic prediction research รูปแบบ retrospective cohort design ทบทวนเวชระเบียนปี 2561-2565 ที่วินิจฉัย R57.2 septic shock ของผู้ป่วยอายุเกิน 18 ปี ที่มารับการรักษาที่แผนกอุบัติเหตุฉุกเฉินของโรงพยาบาล และมีการวินิจฉัยเบื้องต้นที่แผนกอุบัติเหตุฉุกเฉิน ว่ามีสาเหตุจากการติดเชื้อของอวัยวะหนึ่งใดของร่างกาย หรือสงสัยภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด ทำการศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ทั้งปัจจัยด้านผู้ป่วยและปัจจัยด้านการจัดการ เปรียบเทียบระหว่างผู้ป่วยที่เสียชีวิตภายใน 24 ชั่วโมง และที่รอดชีวิตเกินกว่า 24 ชั่วโมง คัดปัจจัยที่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ วิเคราะห์ด้วย stepwise Cox proportional hazards regression นำมาทำเป็นคะแนนรายข้อและคะแนนรวม และทดสอบค่าความสามารถในการจำแนกระหว่างกลุ่มเสียชีวิตและรอดชีวิตด้วย c-statistic แบ่งคะแนนเป็น ความเสี่ยงน้อย (low risk) ความเสี่ยงปานกลาง (moderate risk) และความเสี่ยงสูง (high risk) ผลการศึกษา: ผู้ป่วยจำนวน 602 ราย ส่วนใหญ่เป็นชาย (ร้อยละ 52.8) อายุเฉลี่ย 63.5±16.8 ปี ทำการศึกษาปัจจัย 155 รายการ พบปัจจัยที่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ 57 รายการ ปัจจัยที่คำนวณได้ขนาดประชากรเพียงพอรวม 16 รายการ มีปัจจัยที่ร่วมกันทำนายได้ดี 10 รายการ ได้คะแนนทำนายตั้งแต่ 0.0-37.5 คะแนน โดยมีค่า c-statistic เท่ากับ 0.8086 แบ่งผู้ป่วยตามความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตเป็น low (0.0-27.5 คะแนน), moderate (28.0-31.0 คะแนน) และ high (31.5-37.5 คะแนน) และมีอัตราการเสียชีวิตที่ 24 ชั่วโมงเป็นร้อยละ 15.1, 44.0 และ 91.7 ตามลำดับ สรุป: คะแนนทำนายนี้ สามารถใช้แบ่งแยกผู้ป่วยเป็นกลุ่มตามความรุนแรงต่อการเสียชีวิต ทั้งนี้อาจนำสู่เวชปฏิบัติได้ โดยกลุ่ม high risk สามารถใช้เป็นข้อมูลให้ญาติร่วมตัดสินใจพิจารณาการรักษาแบบประคับประคอง หรือกลุ่ม moderate และ high risk จัดเป็นข้อมูลเพื่อให้แพทย์ฉุกเฉินทำการรักษา และ/หรือ ประสานงานเพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาและติดตามอาการอย่างใกล้ชิด เช่น ใน Intensive Care Unit (ICU) ต่อไป
เอกสารอ้างอิง
Bauer M, Gerlach H, Vogelmann T, Preissing F, Stiefel J, Adam D. Mortality in sepsis and septic shock in Europe, North America and Australia between 2009 and 2019- results from a systematic review and meta-analysis. Crit Care 2020;24(1):239.
Gavelli F, Castello LM, Avanzi GC. Management of sepsis and septic shock in the emergency department. Intern Emerg Med 2021;16(6):1649-61.
กลุ่มงานสารสนเทศและคอมพิวเตอร์ โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา. ข้อมูลผู้ป่วย 2561-2565. พระนครศรีอยุธยา: โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา; 2566.
Kuttab HI, Lykins JD, Hughes MD, Wroblewski K, Keast EP, Kukoyi O, et al. Evaluation and predictors of fluid resuscitation in patients with severe sepsis and septic shock. Crit Care Med 2019;47(11):1582-90.
Keijzers G, Macdonald SP, Udy AA, Arendts G, Bailey M, Bellomo R, et al. The Australasian resuscitation in sepsis evaluation: fluids or vasopressors in emergency department sepsis (ARISE FLUIDS), a multi-centre observational study describing current practice in Australia and New Zealand. Emerg Med Australas 2020;32(4):586-98.
Liu Z, Meng Z, Li Y, Zhao J, Wu S, Gou S, et al. Prognostic accuracy of the serum lactate level, the SOFA score and the qSOFA score for mortality among adults with sepsis. Scand J Trauma Resusc Emerg Med 2019;27(1):51.
Hwang TS, Park HW, Park HY, Park YS. Prognostic value of severity score change for septic shock in the emergency room. Diagnostics (Basel) 2020;10(10):743.
Long B, Koyfman A, Modisett KL, Woods CJ. Practical considerations in sepsis resuscitation. J Emerg Med 2017;52(4):472-83.
Lee EP, Yen CW, Hsieh MS, Lin JJ, Chan OW, Su YT, et al. Diastolic blood pressure impact on pediatric refractory septic shock outcomes. Pediatr Neonatol 2024;65(3):222-8.
Feng Q, Ai M, Huang L, Peng Q, Ai Y, Zhang L. Relationship between cerebral hemodynamics, tissue oxygen saturation, and delirium in patients with septic shock: a pilot observational cohort study. Front Med (Lausanne) 2021;8:641104.
Suetrong B, Walley KR. Lactic acidosis in sepsis: it's not all anaerobic: implications for diagnosis and management. Chest 2016;149(1):252-61.
Martin MD, Badovinac VP, Griffith TS. CD4 T cell responses and the sepsis-induced immunoparalysis state. Front Immunol 2020;11:1364.
Jensen IJ, Sjaastad FV, Griffith TS, Badovinac VP. Sepsis-induced T cell immunoparalysis: the ins and outs of impaired T cell immunity. J Immunol 2018;200(5):1543-53.
Nan W, Huang Q, Wan J, Peng Z. Association of serum phosphate and changes in serum phosphate with 28-day mortality in septic shock from MIMIC-IV database. Sci Rep 2023;13(1):21869.
Al Harbi SA, Al-Dorzi HM, Al Meshari AM, Tamim H, Abdukahil SAI, Sadat M, et al. Association between phosphate disturbances and mortality among critically ill patients with sepsis or septic shock. BMC Pharmacol Toxicol 2021;22(1):30.
Seo MH, Choa M, You JS, Lee HS, Hong JH, Park YS, et al. Hypoalbuminemia, low base excess values, and tachypnea predict 28-day mortality in severe sepsis and septic shock patients in the emergency department. Yonsei Med J 2016;57(6):1361-9.
Schupp T, Weidner K, Rusnak J, Jawhar S, Forner J, Dulatahu F, et al. Diagnostic and prognostic significance of the prothrombin time/international normalized ratio in sepsis and septic shock. Clin Appl Thromb Hemost 2022;28:10760296221137893.
Iba T, Umemura Y, Wada H, Levy JH. Roles of coagulation abnormalities and microthrombosis in sepsis: pathophysiology, diagnosis, and treatment. Arch Med Res 2021;52(8):788-97.
Moore S, Weiss B, Pascual JL, Kaplan LJ. Management of acute respiratory failure in the patient with sepsis or septic shock. Surg Infect (Larchmt) 2018;19(2):191-201.
Yang T, Shen Y, Park JG, Schulte PJ, Hanson AC, Herasevich V, et al. Outcome after intubation for septic shock with respiratory distress and hemodynamic compromise: an observational study. BMC Anesthesiol 2021;21(1):253.
Ruslan MA, Baharuddin KA, Noor NM, Yazid MB, Noh AYM, Rahman A. Norepinephrine in septic shock: a systematic review and meta-analysis. West J Emerg Med 2021;22(2):196-203.
Hamzaoui O, Scheeren TWL, Teboul JL. Norepinephrine in septic shock: when and how much? Curr Opin Crit Care 2017;23(4):342-7.
Monnet X, Lai C, Ospina-Tascon G, De Backer D. Evidence for a personalized early start of norepinephrine in septic shock. Crit Care 2023;27(1):322.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ถือเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัย วิเคราะห์ วิจารณ์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้นิพนธ์ กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป และผู้นิพนธ์จะต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
