ความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อภาวะสมองบกพร่องเล็กน้อยและภาวะสมองเสื่อมในบุคลากรก่อนวัยเกษียณ โรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช จังหวัดลพบุรี
คำสำคัญ:
ภาวะสมองบกพร่องเล็กน้อย, ภาวะสมองเสื่อม, ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกของภาวะสมองบกพร่องเล็กน้อย (MND) และภาวะสมองเสื่อม (Dementia) ด้วยแบบทดสอบ Montreal Cognitive Assessment (MoCA-T) และ Addenbrooke's Cognitive Examination III (ACE-T) และศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อ MND และDementia ของบุคลากรก่อนวัยเกษียณ โรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช จังหวัดลพบุรี วิธีการศึกษา: การศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional Descriptive Study) กลุ่มตัวอย่างเป็นบุคลากรโรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช วัยก่อนเกษียณอายุ 50-60 ปี จำนวน 188 คน โดยใช้แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป การวัดดัชนีมวลกาย และการประเมินการทำงานของสมองด้วยแบบทดสอบ 2 ชุดคือ MoCA-T และ ACE-T ในเดือน กรกฎาคม 2566 วิเคราะห์ข้อมูลด้วย สถิติพรรณนา และสถิติอ้างอิง ได้แก่ Chi-Square Test, Ordinal Logistic Regression และ Multiple Ordinal Logistic Regression ผลการศึกษา: เมื่อประเมินกลุ่มตัวอย่างด้วยแบบทดสอบ MoCA-T กับ ACE-T โดย MoCA-T พบ Dementia ร้อยละ 23.9 และ MND ร้อยละ 33.5 ซึ่งในกลุ่ม MND พบ Amnestic MND ร้อยละ25.4 สำหรับ ACE-T พบ Dementia ร้อยละ 3.7 และ MND ร้อยละ 19.1 โดยพบว่าเครื่องมือทั้งสองมีความสอดคล้องกันค่อนข้างต่ำ Kappa= 0.209 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะสมองเสื่อม ได้แก่ ระดับการศึกษา (MoCA-T และ ACE-T) สถานภาพสมรส การมีโรคประจำตัว การออกกำลังกาย (MoCA-T) และกลุ่มอาชีพที่ทำเป็นเวลานานที่สุด(ACE-T) สรุป: ภาวะ MND และ Dementia มีแนวโน้มพบได้สูงขึ้น หน่วยงานระดับปฐมภูมิควรจัดระบบการคัดกรองและส่งต่อเพื่อประเมิน วินิจฉัยที่จำเป็นให้ครอบคลุมและพิจารณาอายุที่เหมาะสมตามบริบทของพื้นที่และการป้องกันปัจจัยเสี่ยงที่สามารถป้องกันได้
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Global action plan on the public health response to dementia 2017-2025 [Internet]. 2017 [cited 2024 Dec 15]. Available from: https://shorturl.asia/uZ3wo
Reisberg B, Prichep L, Mosconi L, John ER, Glodzik-Sobanska L, Boksay I, et al. The pre-mild cognitive impairment, subjective cognitive impairment stage of Alzheimer's disease. Alzheimers Dement 2008;4(1 Suppl 1):S98-108.
Petersen RC. Mild cognitive impairment. Continuum (Minneap Minn) 2016;22(2 Dementia):404-18.
Gauthier S, Reisberg B, Zaudig M, Petersen RC, Ritchie K, Broich K, et al. Mild cognitive impairment. Lancet 2006;367(9518):1262-70.
Ward A, Arrighi HM, Michels S, Cedarbaum JM. Mild cognitive impairment: disparity of incidence and prevalence estimates. Alzheimers Dement 2012;8(1):14-21.
Bai W, Chen P, Cai H, Zhang Q, Su Z, Cheung T, et al. Worldwide prevalence of mild cognitive impairment among community dwellers aged 50 years and older: a meta-analysis and systematic review of epidemiology studies. Age Ageing 2022;51(8):afac173.
Etgen T, Sander D, Bickel H, Förstl H. Mild cognitive impairment and dementia: the importance of modifiable risk factors. Dtsch Arztebl Int 2011;108(44):743-50.
วลี รัตนวัตร์, ดาวชมพู นาคะวิโร, ภัทรพร วิสาจันทร์. ความชุกของภาวะความสามารถของสมองบกพร่องเล็กน้อยในบุคลากรโรงพยาบาลช่วงวัยก่อนเกษียณ. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย 2561;63(1):55-64.
Abd Razak MA, Ahmad NA, Chan YY, Mohamad Kasim N, Yusof M, Abdul Ghani MKA, et al. Validity of screening tools for dementia and mild cognitive impairment among the elderly in primary health care: a systematic review. Public Health 2019;169:84-92.
ธรรมนาถ เจริญบุญ. ความเที่ยงตรงของแบบประเมิน Addenbrooke’s Cognitive assessment (ACE) ฉบับภาษาไทย. ปทุมธานี: คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2563.
Gordis L, editor. Epidemiology. 3rd ed. Philadelphia: Saunders; 2004. p.71-94.
ธนา นิลชัยโกวิทย์, มาโนช หล่อตระกูล, อุมาภรณ์ ไพศาลสุทธิเดช. การพัฒนาแบบสอบถาม Hospital Anxiety and Depression Scale ฉบับภาษาไทยในผู้ป่วยโรคมะเร็ง. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย 2539;41(1):18-30.
Tangwongchai S, Charernboon T, Phanasathit M, Akkayagorn L, Hemrungrojn S, Phanthumchinda K, et al. The Validity of Thai version of the Montreal Cognitive Assessment (MoCA-T). Dement Neuropsychol 2009;3(2):136-78.
วีรศักดิ์ เมืองไพศาล, บรรณาธิการ. การป้องกัน การประเมินและการดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อม (Dementia: Prevention, assessment and care). กรุงเทพฯ: คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล; 2556.
Julayanont P, Brousseau M, Chertkow H, Phillips N, Nasreddine ZS. Montreal Cognitive Assessment Memory Index Score (MoCA-MIS) as a predictor of conversion from mild cognitive impairment to Alzheimer's disease. J Am Geriatr Soc 2014;62(4):679-84.
Chen CPLH, Mok VCT. Marriage and risk of dementia: systematic review and meta-analysis of observational studies. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2018;89(3):227.
Livingston G, Huntley J, Liu KY, Costafreda SG, Selbæk G, Alladi S, et al. Dementia prevention, intervention, and care: 2024 report of the Lancet standing Commission. Lancet 2024;404(10452):572-628.
Pankratz VS, Roberts RO, Mielke MM, Knopman DS, Jack CR Jr, Geda YE, et al. Predicting the risk of mild cognitive impairment in the Mayo Clinic Study of Aging. Neurology 2015;84(14):1433-42.
Ma LJ, Wu TM, Feng IJ, Hsu CC, Su SB, Wang JJ, et al. Comparison of the risk for dementia between physicians and the general population: a nationwide population-based cohort study. Aging Clin Exp Res 2020;32(6):1111-9.
สายสุนีย์ เลิศกกระโทก, สุธรรม นันทมงคลชัย, ศุภชัย ปิติกุลตัง. ความชุกของภาวะสมองเสื่อมและปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ ตำบลอรพิมพ์ อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา. วารสารสาธารณสุขศาสต์ 2556;43(1):42-54.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ถือเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัย วิเคราะห์ วิจารณ์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้นิพนธ์ กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป และผู้นิพนธ์จะต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
