ความชุกของความเครียดจากการทำงานและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของพนักงาน โรงงานผลิตชิ้นส่วนยานยนต์แห่งหนึ่ง

ผู้แต่ง

  • ปณัสต์ดา ทองคำ ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • สุนทร ศุภพงษ์ ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

ความชุก, ความเครียดจากการทำงาน, โรงงานผลิตชิ้นส่วนยานยนต์

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเครียดจากการทำงานของพนักงานโรงงานผลิตชิ้นส่วนยานยนต์แห่งหนึ่ง วิธีการศึกษา: การศึกษาเชิงพรรณนาแบบตัดขวางในกลุ่มตัวอย่างเป็นพนักงานที่ปฏิบัติงานในฝ่าย Logistic & Sale ฝ่าย Engineering และฝ่าย Production จำนวน 257 คน ใช้วิธีการสุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิและการสุ่มอย่างง่าย เก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนกันยายนถึงเดือนตุลาคม พ.ศ. 2566 โดยใช้แบบสอบถามเกี่ยวกับข้อมูลปัจจัยส่วนบุคคล ข้อมูลปัจจัยด้านการทำงาน และแบบประเมินความเครียดจากการทำงานฉบับภาษาไทย (Thai JCQ-45) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างสองตัวแปร และการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบโลจิสติก ผลการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศชาย สมรสแล้ว อายุระหว่าง 35 – 44 ปี อายุงานระหว่าง 11 – 20 ปี พบความชุกของความเครียดจากการทำงาน ร้อยละ 30.74 ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเครียดจากการทำงานของพนักงานโรงงานผลิตชิ้นส่วนยานยนต์แห่งหนึ่งอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ การมีโรคประจำตัว (OR 0.05, 95% CI = 0.01-0.42) การปฏิบัติงานแผนก Engineering (OR 0.27, 95% CI = 0.09-0.81) การเรียกร้องจากงานทางกาย (OR 2.60, 95% CI = 1.37-4.93)  และการสนับสนุนทางสังคม (OR 0.34, 95% CI = 0.15-0.75) สรุป: การศึกษานี้พบว่าสัดส่วนความเครียดจากการทำงานในพนักงานโรงงานผลิตชิ้นส่วนยานยนต์แห่งนี้ค่อนข้างสูงถึงร้อยละ 30.74 โดยมีสาเหตุเกี่ยวเนื่องจากปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยด้านการทำงาน และปัจจัยด้านจิตสังคมในงาน ซึ่งเป็นปัญหาที่ไม่ควรมองข้าม ดังนั้นองค์กรควรจัดหาแนวทางเฝ้าระวังปัญหาสุขภาพจิตของพนักงานต่อไป

เอกสารอ้างอิง

กรมสุขภาพจิต. ข้อมูลการประเมินสุขภาพจิตคนไทย [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 24 พ.ย. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://checkin.dmh.go.th/dashboards

สถาบันราชานุกูล กรมสุขภาพจิต. กรมสุขภาพจิตเผยวัยทำงานเสี่ยงเกิดเครียดได้สูง แนะ 10 วิธีดูแลใจให้มีสุขรายวัน มีผลงานดีขึ้น [อินเทอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 24 พ.ย. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://th.rajanukul.go.th/preview-3088.html

Cigna. Chronic stress: Are we reaching health system burn out? [Internet]. 2019 [cited 2023 May 4]. Available from: https://www.cignaglobal.com/static/docs/pdf/cigna-asia-care-report-18-nov.pdf

เสาวณี จันทะพงษ์, ชฎาธาร โอษธีศ. พลิกวิกฤตยานยนต์ไทยด้วยการยกระดับทักษะแรงงาน [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 25 ก.พ. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://thunhoon.com/article/228867

ธนาคารกรุงศรีอยุธยา จำกัด (มหาชน). แนวโน้มธุรกิจ/อุตสาหกรรมปี 2563-2565: อุตสาหกรรมชิ้นส่วนยานยนต์ [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 25 ก.พ. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://www.krungsri.com/th/research/industry/industry-outlook/hi-tech-industries/auto-parts/io/auto-parts-2021

จักรวาล สุขไมตรี, พระมหานรากร วรเมธี. การบริหารความเครียดในองค์กร. วารสารวิชาการแพรวากาฬสินธุ์ 2562;6(1):141-57.

นิศากร เชื้อสาธุชน. ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเครียดในแพทย์ใช้ทุน [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2556.

ธัญยธรณ์ ทองแก้ว. ความเครียดจากการทำงานและปัจจัยที่สัมพันธ์กับความเครียดของพยาบาลวิชาชีพ แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2559.

สนธยา พฤกษ์ทยานนท์, นิตยา เงินประเสริฐศรี. ความเครียดในงานของข้าราชการตำรวจไทย. วารสารรัฐศาสตร์ปริทรรศน์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 2559;3(2):165-91.

สุนันท์ษา นิธิวาสิน. ภาวะติดงาน ความเครียดจากงานและภาวะหมดไฟในครูโรงเรียนเตรียมทหาร [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2562.

ฐาปนี วังกานนท์. ปัจจัยด้านการทำงานที่มีอิทธิพลต่อความเครียดของพนักงาน: กรณีศึกษา บริษัท แอมพาส อินดัสตรี จำกัด [การค้นคว้าอิสระปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต]. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี; 2556.

พิชญา พรรคทองสุข, นวลตา อาภาคัพกุล. โครงการทำสอบความเที่ยงและการดัดแปลงเครื่องมือวัดความเครียดจากงานของ Karasek ให้เหมาะสมกับคนไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.); 2548.

Edimansyah BA, Rusli BN, Naing L, Mohamed Rusli BA, Winn T, Tengku Mohamed Ariff BR. Self-perceived depression, anxiety, stress and their relationships with psychosocial job factors in male automotive assembly workers. Ind Health 2008;46(1):90-100.

ธนิยะ วงศ์วาร. ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเครียดจากงานของเจ้าหน้าที่เรือนจำความมั่นคงสูง [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2557.

วลีรัตน์ เช็ค เทิดทูนภูภุช. ภาวะเครียดจากการทำงานและภาวะหมดไฟในทนายความผู้มีใบอนุญาตทนายความ ณ สภาทนายความในพระบรมราชูปถัมภ์ [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2558.

กฤตภพ ฐิตารีย์, วรุฒ ชัยวงษ์. การศึกษาถึงความชุกและปัจจัยที่มีผลเกี่ยวข้องต่อความเครียดจากการทำงานของบุคลากรที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่ง. ธรรมศาสตร์เวชสาร 2562;19:115-32.

วรินทร์ บุญเลี่ยม. ความชุกของความเครียดจากการทำงานและปัจจัยทางจิตสังคมที่เกี่ยวข้องของคนงานส่วนการผลิตโรงงานอุตสาหกรรมแมกเนติกเทปและอัลคาไลน์แบตเตอรี่แห่งหนึ่ง [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2543.

วาณี เมฆรังสิมันต์. ความเครียด บุคลิกภาพ ความสัมพันธ์ระหว่างบุคลิกภาพและความเครียดและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของพนักงานขับรถโดยสารประจำทางเพศหญิง องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2555.

วชิระ เพ็ชรราม, กลางเดือน โพชนา. ความเครียดของพนักงานและปัจจัยที่มีผลต่อความเครียดของพนักงาน กรณีศึกษาฐานผลิตแก๊สธรรมชาตินอกชายฝั่งอ่าวไทย. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 2559;18(1):10-20.

ธนวรรณ หมีรักษา. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความเครียดของพนักงานที่ปฏิบัติงานในโรงงานอุตสาหกรรมตัดเย็บเสื้อผ้าขนาดย่อม [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล; 2552.

Sein MM, Howteerakul N, Suwannapong N, Jirachewee J. Job strain among rubber-glove-factory workers in central Thailand. Ind Health 2010;48(4):503-10.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-08-31

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ทองคำ ป, ศุภพงษ์ ส. ความชุกของความเครียดจากการทำงานและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของพนักงาน โรงงานผลิตชิ้นส่วนยานยนต์แห่งหนึ่ง. JPMAT [อินเทอร์เน็ต]. 31 สิงหาคม 2024 [อ้างถึง 27 ธันวาคม 2025];14(2):230-45. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JPMAT/article/view/270760

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ