ข้อเสนอการพัฒนาเวชศาสตร์วิถีชีวิตเพื่อการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ในประเทศไทยอย่างยั่งยืน

บทคัดย่อ

ทุกประเทศทั่วโลกรวมถึงประเทศไทยกำลังประสบปัญหาการควบคุมและป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ซึ่งทำให้เกิดอัตราการเสียชีวิตในระดับโลกมากถึง 41 ล้านคนต่อปี เวชศาสตร์วิถีชีวิตเป็นเวชปฏิบัติที่อยู่บนพื้นฐานของการใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ในการช่วยบุคคลและชุมชนด้วยการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตอย่างครอบคลุมกว้างขวาง (รวมถึงโภชนาการ การมีกิจกรรมทางกาย การจัดการความเครียด การนอนหลับที่มีสุขภาพดี การหลีกเลี่ยงบุหรี่ สุรา และ สารเสพติดให้โทษ และ การให้การสนับสนุนทางสังคม) เพื่อช่วยป้องกันโรค รักษา และแม้กระทั่งในการทำให้ระยะโรคของโรคที่แย่ลงกลับคืนสู่สภาพปกติโดยการระบุถึงสาเหตุที่แท้จริงที่ทำให้เกิดปัญหาสุขภาพ ซึ่งได้รับการยอมรับว่าเป็นแนวทางสำคัญในการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่มีประสิทธิภาพ ประเทศไทยได้พัฒนาเวชศาสตร์วิถีชีวิต โดยเริ่มจากการผลิตแพทย์เวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์วิถีชีวิต เมื่อ พ.ศ. 2565 และกำลังพัฒนาการผลิตบุคลากรสุขภาพที่ไม่ใช่แพทย์เพื่อร่วมทำงานเป็นทีมกับแพทย์เวชศาสตร์วิถีชีวิตในการพัฒนาบริการเวชศาสตร์วิถีชีวิตที่มีคุณภาพ ทำให้ประชาชนสามารถเข้าถึงได้อย่างทั่วถึงและเป็นธรรมอย่างมีประสิทธิภาพ โดยในระยะเริ่มต้นมีช่องว่างและปัญหาท้าทายซึ่งบทความนี้แสดงให้เห็นโดยใช้แนวคิด 7S ของ McKinsey เป็นกรอบในการวิเคราะห์และได้เสนอแนวทางการพัฒนาวิชาการและจัดการความรู้ด้านเวชศาสตร์วิถีชีวิตเพื่อปิดช่องว่างที่ยังไม่ได้ดำเนินการหรืออยู่ระหว่างการดำเนินการแต่ยังไม่บรรลุเป้าหมายตามข้อเสนอแนะของแผนยุทธศาสตร์การป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อระดับชาติ 5 ปี (พ.ศ. 2560 - 2564)