ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสุขภาพประจำปีของผู้รับบริการแผนกเวชศาสตร์ครอบครัว โรงพยาบาลเลิดสิน

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการตรวจสุขภาพประจำปีของผู้ที่มารับบริการแผนกเวชศาสตร์ครอบครัว โรงพยาบาลเลิดสิน วิธีการศึกษา: การวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง ณ จุดเวลาใดเวลาหนึ่ง (cross-sectional analytical study) ศึกษาผู้มีอายุระหว่าง 18-60 ปีที่มารับบริการแผนกผู้ป่วยนอกเวชศาสตร์ครอบครัว โรงพยาบาลเลิดสิน ในช่วงวันเวลาราชการ ตลอดระยะเวลาตั้งแต่ 1 มีนาคม พ.ศ.2566  ถึง 31 พฤษภาคม พ.ศ.2566 รวมทั้งสิ้น 857 คน เก็บข้อมูลโดยการใช้แบบสอบถามซึ่งมีส่วนประกอบ 2 ส่วน ได้แก่ ส่วนที่ 1 ข้อมูลพื้นฐานของกลุ่มตัวอย่าง และส่วนที่ 2 แบบสอบถามการรับรู้ภาวะสุขภาพ 20 ข้อ วิเคราะห์ผลการศึกษาโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา หาความสัมพันธ์ของตัวแปร โดยใช้ chi-square test และ p-value และวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการตรวจสุขภาพประจำปี โดยวิเคราะห์ตัวแปรแบบตัวแปรเดี่ยว และการวิเคราะห์ตัวแปรรวมโดยใช้ multivariate logistic regression ซึ่งมีตัวแปรต้น ได้แก่ เพศ อายุ อาชีพ รายได้ ระดับการศึกษา ประวัติการเจ็บป่วยร้ายแรงของคนในครอบครัว และการรับรู้ภาวะสุขภาพ ส่วนตัวแปรตาม ได้แก่ การตรวจสุขภาพประจำปี ผลการศึกษา: พบว่าผู้เข้าร่วมการศึกษาจำนวน 857 คน เป็นเพศหญิง 536 คน (ร้อยละ 62.5) มีอายุเฉลี่ย 39.59±12.81 ปี มีผู้ที่เข้ารับการตรวจสุขภาพ 643 คน (ร้อยละ 75.02) ซึ่งส่วนใหญ่ เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 63.9) มีอายุ 51-60 ปี (ร้อยละ 29.1) พบว่าปัจจัยที่มีผลต่อการเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ เพศ, อายุ และรายได้ โดยเฉพาะเพศหญิง (OR=1.438, 95%CI= 1.017-2.033, p=0.040), อายุมาก (51-60 ปี) (OR=3.264, 95%CI= 1.357-7.847, p=0.008) และมีรายได้มาก (มากกว่า 50,000 บาท) (OR=6.786, 95%CI= 1.953-23.580, p=0.003) จะยิ่งมาตรวจสุขภาพมาก สรุป: เพศหญิงจะตรวจสุขภาพมากกว่าเพศชาย คนที่มีอายุมากย่อมตรวจสุขภาพมากกว่าคนอายุน้อยกว่า หรือผู้ที่มีรายได้มากจะยิ่งมาตรวจสุขภาพมากกว่าผู้ที่มีรายได้น้อย ดังนั้นควรให้ความสำคัญกับการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค และการให้ความรู้และประชาสัมพันธ์เรื่องการตรวจสุขภาพแก่ผู้รับบริการอย่างถูกต้องเหมาะสม ครอบคลุมทั่วถึง ตอบสนองความต้องการของผู้รับบริการทุกเพศทุกวัยและลดข้อจำกัดด้านรายได้ในการเข้าถึงการตรวจสุขภาพ