ประสิทธิผลโปรแกรมศิลปะบำบัดต่อการป้องกันและชะลอภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ

ผู้แต่ง

  • นานาถ จวนแจ้ง กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา

คำสำคัญ:

ผู้สูงอายุ, ศิลปะบำบัด, ความผิดปกติด้านความจำ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: โรคสมองเสื่อมเป็นภาวะที่การทำงานของสมองด้านการรู้คิดและสติปัญญาเสื่อมถอยลงและมักเกิดในผู้สูงอายุ มีวิจัยที่เกี่ยวกับการนำศิลปะบำบัดมาช่วยลดการเสื่อมของสมองในระยะแรกเริ่มไม่มากนัก  การวิจัยกึ่งทดลองครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลศิลปะบำบัดในผู้สูงอายุต่อคะแนน MMSE ที่ดีขึ้น โดยมุ่งหวังที่จะชะลอภาวะสมองเสื่อม วิธีการศึกษา: การศึกษาได้ทำการทดลองใน สถานสงเคราะห์คนชราเฉลิมราชกุมารี (หลวงพ่อเปิ่น) โดยได้ทำแบบทดสอบทางสมอง (Thai MMSE 2002) ก่อนและหลังใน การเข้าร่วมกิจกรรมศิลปะบำบัด 4 ครั้ง  มีผู้ร่วมวิจัยทั้งหมด 35 คนโดยใช้สถิติ sample size for matched sample continuous outcomeในการคำนวณขนาดตัวอย่าง Paired-t-test เป็นสถิติที่ใช้เปรียบเทียบคะแนน MMSE ก่อนและหลังการเข้าร่วมโปรแกรมศิลปะบำบัด ผลการศึกษา:  ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า คะแนน MMSE ของผู้สูงอายุในสถานสงเคราะห์หลังเข้าร่วมกิจกรรมนั้นเพิ่มขึ้น 3.29 (1.70-4.86) p-value <.001  อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ  ดังนั้นผู้สูงอายุมีระดับการรู้คิดและสติปัญญาสูงขึ้นกว่าเดิมหลังจากเข้าร่วมโปรแกรมศิลปะบำบัด สรุป: โปรแกรมศิลปะบำบัดสามารถเพิ่มคะแนน MMSE ในผู้สูงอายุอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จิตใจร่างกายของผู้สูงอายุที่อยู่ในสถานสงเคราะห์คนชรา ถูกเยียวยาและฟื้นฟูช่วยป้องกันสมองเสื่อม ดังนั้นศิลปะบำบัดควรเป็นกิจกรรมหลักในการป้องกันและชะลอสมองเสื่อมภายใต้นโยบายการดูแลผู้สูงอายุของรัฐบาล

เอกสารอ้างอิง

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย 2564. นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล; 2565.

World Health Organization. Demantia [Internet]. 2023 [cited 2023 Apr 19]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dementia

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. ภาวะสมองเสื่อมพบในผู้สูงอายุมากที่สุด [อินเทอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึงเมื่อ 19 เม.ย. 2566]. เข้าถึงได้จาก : https://www.thaihealth.or.th/?p=259757

ณัฐพงศ์ วงศ์วิวัฒน์. สถาบันเวชศาสตร์ฯ ผู้สูงอายุ แนะ 11 วิธีป้องกันสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ [อินเทอร์เน็ต] 2562 [เข้าถึงเมื่อ 19 เม.ย.2566]. เข้าถึงได้จาก: https://pr.moph.go.th/?url=pr/detail/2/02/127961

นิพนธ์ พวงวรินทร์. การสูญเสีย cognition ในผู้สูงอายุ. สารศิริราช 2537;46(2):139-49.

สมาคมโรคสมองเสื่อมแห่งประเทศไทย. แบบประเมินสำหรับการวินิจฉัยและติดตามผลการรักษาโรคในภาวะสมองเสื่อม พ.ศ.2555. กรุงเทพฯ: สมาคมโรคสมองเสื่อมแห่งประเทศไทย; 2555.

American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5th ed. VA: American Psychiatric Association; 2013.

Rubin JA. The art of art therapy: what every art therapist needs to know. New York: Routledge; 2011.

สมาคมโรคสมองเสื่อมแห่งประเทศไทย. MMSE: จาก MMSE-Thai 2002 เป็น MSET10 [อินเทอร์เน็ต]. 2560. [เข้าถึงเมื่อ 19 เม.ย.2566]. เข้าถึงได้จาก: https://w1.med.cmu.ac.th/anes/wp-content/uploads/2020/10/Newsletter_MSET10-2.pdf

Tombaugh TN, McIntyre NJ. The mini-mental status examination: a comprehensive review. J Am Geriatr Soc 1992:40(9):922–35.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. ศิลปะบำบัด ศาสตร์และศิลป์แห่งการบำบัด [อินเทอร์เน็ต]. 2555 [เข้าถึงเมื่อ 19 เม.ย.2566]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaihealth.or.th/ศิลปะบำบัด-ศาสตร์และศิล/

Batubara SO, Saragih ID, Mulyadi M, Lee BO. Effects of art therapy for people with mild or major neurocognitive disorders: a systematic review and meta-analysis. Arch Psychiatr Nurs 2023;45:61-71.

Shella TA. Art therapy improves mood, and reduces pain and anxiety when offered at bedside during acute hospital treatment. The art in psychotherapy 2018;57:59-64.

Rastogi M, Strang C, Vilinsky I, Holland K. Intersections of neuroscience and art therapy. In: Rastogi M, Feldwisch RP, Scarce J, editors. Foundations of art therary : theory and application. London: Academic Press; 2022. p.123-58.

นปภัช กันแพงศรี, จิราพร เกศพิชญวัฒนา. ผลของโปรแกรมกิจกรรมศิลปะต่อการเห็นคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมระยะแรก. รามาธิบดีพยาบาลสาร 2557;20(2):163-78.

Basting AD, Killick J. The arts and dementia care: a resource guide. New York: Center for Creative Aging; 2003.

จุฑาภรณ์ อินทร์ชำนาญ. การพัฒนาทักษะการใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กของเด็กปฐมวัย โดยใช้กิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์การฉีกปะ ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเทศบาลเมืองบ้านฉาง (วัดเนินกระปรอก). วารสารศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี 2566;3(1):252-59.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-04-26

รูปแบบการอ้างอิง

1.
จวนแจ้ง น. ประสิทธิผลโปรแกรมศิลปะบำบัดต่อการป้องกันและชะลอภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ. JPMAT [อินเทอร์เน็ต]. 26 เมษายน 2024 [อ้างถึง 27 ธันวาคม 2025];14(1):161-74. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JPMAT/article/view/266850

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ