อัตราการรอดชีพและปัจจัยที่มีผลต่อการเสียชีวิตของผู้ป่วยไตวายที่รักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้องด้วยเครื่องอัตโนมัติในโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา
คำสำคัญ:
อัตราการรอดชีพ, การล้างไตทางช่องท้องด้วยเครื่องอัตโนมัติ, โควิด 19, ความพอเพียงของการล้างไตบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาอัตรารอดชีพและปัจจัยที่มีผลต่อการเสียชีวิตของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังที่ล้างไตทางช่องท้องด้วยเครื่องอัตโนมัติของผู้ป่วยสิทธิหลักประกันสุขภาพที่รักษาในโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา ในช่วง 1มิถุนายน พ.ศ. 2564 - 30 มิถุนายน พ.ศ.2566 วิธีการศึกษา เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์ย้อนหลัง (retrospective cohort study) ด้วยการทบทวนเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ เก็บข้อมูลผู้ป่วยไตวายเรื้อรังล้างไตด้วยวิธี CAPD ที่ผ่านเกณฑ์การคัดเลือกเพื่อเปลี่ยนมาบำบัดทดแทนไตด้วยวิธี APD หลังจากนั้นจะฝึกปฏิบัติผู้ป่วยใช้เครื่องล้างไตอัตโนมัติ การปรับวิธีการรักษาจะกำหนดปริมาณน้ำยาล้างไตและจำนวนรอบที่ถ่ายน้ำยา เพื่อให้มีความพอเพียงของการล้างไตทางช่องท้อง ให้ถึงเป้าหมายค่าการขจัดของเสีย weekly KT/V urea ≥1.7, CCr >45L / Wk, /1.73 M² ค่าเฉลี่ย Ultrafiltration>0.75L/วัน ทำการเก็บข้อมูลผู้ป่วยและผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ แล้วใช้การวิเคราะห์ทางสถิติเพื่อหาอัตรารอดชีพและปัจจัยที่มีผลต่อการเสียชีวิตในช่วง 1 มิถุนายน พ.ศ. 2564 -30 มิถุนายน พ.ศ.2566 ผลการศึกษา มีจำนวนผู้ป่วย 58 ราย อายุเฉลี่ย 56 ปี กลุ่มศึกษาเป็นเพศหญิงร้อยละ 51.7 สาเหตุของภาวะไตวายจากเบาหวาน ร้อยละ 58.62 ไม่ทราบสาเหตุร้อยละ 18.96 glomerulonephritis ร้อยละ 10.34 ผู้ป่วยเลือดบวกเอดส์ 3 คน ผู้ป่วย pure red cell aplasia 1 คน ค่าเฉลี่ย albumin 3.36 ± 0.051 มก./ดล. anuric patient ร้อยละ 36 เมื่อตรวจติดตามพบมีผู้ป่วยมีความพอเพียงของการล้างไต weekly KT/Vurea ≥1.7 ร้อยละ 59.6 ค่าเฉลี่ย CCr 42.5 ± 3.2 L / Wk /1.73 M² ค่าเฉลี่ยUltrafiltration 0.78 ± 0.29 L/day ในช่วงเวลาที่ศึกษามีผู้ป่วยที่ยุติการรักษา APD ทั้งสิ้น 26 คน ทั้งนี้เสียชีวิต 15 คน (ร้อยละ 25.86) สาเหตุเกิดจากโรคหัวใจและหลอดเลือดมากที่สุด ร้อยละ 46.66 Covid-19 pneumonia ร้อยละ13.33 PD relate peritonitis ร้อยละ6.66 เปลี่ยนวิธีรักษาฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม 9 ราย คิดเป็นร้อยละ 15.51 อัตรารอดชีพของผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องด้วยเครื่องอัตโนมัติ ในโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา ที่ 1 ปีและ 2 ปี เท่ากับ 68.8% และ 59% ตามลำดับ สรุป อัตรารอดชีพของผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องด้วยเครื่องอัตโนมัติ ในโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา ในช่วงมิถุนายน พ.ศ. 2564 - มิถุนายน พ.ศ.2566 ที่ 1 ปีและ 2 ปี เท่ากับ 68.8% และ 59% ตามลำดับ ปัจจัยที่มีผลต่อการเสียชีวิตของผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องในโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยาเมื่อควบคุมปัจจัยร่วมอื่น ได้แก่ กลุ่มที่มีค่าการขจัดของเสีย Weekly KT/V urea <1.7 มีโอกาสเสียชีวิตมากกว่าเป็น 3.37 เท่าเทียบกับกลุ่มที่มีค่าการขจัดของเสีย Weekly KT/V urea≥1.7 กลุ่มที่เกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษา มีโอกาสเสียชีวิตมากกว่าเป็น 16.67 เท่าเทียบกับผู้ป่วยที่ไม่เกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษา
เอกสารอ้างอิง
คณะอนุกรรมการลงทะเบียนการรักษาทดแทนไต สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย. ข้อมูลการบำบัดทดแทนไตในประเทศไทย พ.ศ. 2559-2562 [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 1 ก.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://www.nephrothai.org/wp-content/uploads/2021/01/1.TRT-Annual-report-2016-2019.pdf
Fenton SS, Schaubel DE, Desmeules M, Morrison HI, Mao Y, Copleston P, et al. Hemodialysis versus peritoneal dialysis: a comparison of adjusted mortality rates. Am J Kidney Dis 1997;30(3):334-42.
Al Sahlawi M, Zhao J, McCullough K, Fuller DS, Boudville N, Ito Y, et al. Variation in peritoneal dialysis-related peritonitis outcomes in the Peritoneal Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study (PDOPPS). Am J Kidney Dis 2022;79(1):45–55.
Bro S, Bjorner JB, Tofte-Jensen P, Klem S, Almtoft B, Danielsen H, et al. A prospective, randomized multicenter study comparing APD and CAPD treatment. Perit Dial Int 1999;19(6):526-33.
de Fijter CW, Oe LP, Nauta JJ, van der MJ, Verbrugh HA, Verhoef J, et al. Clinical efficacy and morbidity associated with continuous cyclic compared with continuous ambulatory peritoneal dialysis. Ann Intern Med 1994;120(4):264-71.
Iles-Smith H, Curwell J, Gokal R: Comparative evaluation of CAPD and PD-plus effectiveness. EDTNA ERCA J 1999;25(3):27-9.
Sun CY, Lee CC, Lin YY, Wu MS. In younger dialysis patients, automated peritoneal dialysis is associated with better long-term patient and technique survival than is continuous ambulatory peritoneal dialysis. Perit Dial Int 2011;31(3):301-7.
Pérez Fontán M, Remón Rodríguez C, Borràs Sans M, Sanchez Alvarez E, da Cunha Naveira M, Quiros Ganga P, et al. Compared decline of residual kidney function in patients treated with automated peritoneal dialysis and continuous ambulatory peritoneal dialysis: a multicenter study. Nephron Clin Pract 2014;128(3-4):352-60.
Ronco C, Amerling R, Dell’Aquila R, Rodighiero MP, Loreto PI. Evolution of technology for automated peritoneal dialysis. Contrip Nephrol 2006;150:291-309.
Yu Y, Zhou Y, Wang H, Zhou T, Li T, Wu Yan, et al. Impact of continuous quality improvement initiatives on clinical outcomes in peritoneal dialysis. Perit Dial Int 2014;34(Suppl 2);S43–S8.
Taji L, Thomas D, Oliver MJ, Ip J, Tang Y, Yeung A, et al. COVID-19 in patients undergoing long-term dialysis in Ontario. CMAJ 2021;193(8):E278-E84.
Weinhandl ED, Wetmore JB, Peng Y, Liu J, Gilbertson DT, Johansen KL. Initial effects of COVID-19 on patients with ESKD. J Am Soc Nephrol 2021;32(6):1444-53.
International Society for Peritoneal Dialysis (ISPD). Strategies regarding COVID-19 in PD patients [Internet]. 2020 [cited 2020 Apr 6]. Available: https://ispd.org/strategies-covid19/
Jorres A, Gahl GM. Nightly intermittent peritoneal dialysis: targets and prescriptions. Perit Dial Int 2000;20(Suppl 2):S89-92.
Akonur A, Guest S, Sloand JA, Leypoldt JK. Automated peritoneal dialysis prescriptions for enhancing sodium and fluid removal: a predictive analysis of optimized, patient-specific dwell times for the day period. Perit Dial Int 2013;33(6):646-54.
Sritippayawan S, Nilwarangkur S, Aiyasanon N, Jattanawanich P, Vasuvattakul S. Practical guidelines for automated peritoneal dialysis. J Med Assoc Thai 2011;94(Suppl 4): S167-S74.
Asghar RB, Davies SJ. Pathways of fluid transport and reabsorption across the peritoneal membrane. Kidney Int 2008;73(9):1048-53.
Szeto CC, Wong TY, Chow KM, Leung CB, Law MC, Wang AY, et al. Impact of dialysis adequacy on the mortality and morbidity of anuric Chinese patients receiving continuous ambulatory peritoneal dialysis. J Am Soc Nephrol 2001;12(2):355-60.
Brown EA, Davies SJ, Rutherford P, Meeus F, Borras M, Riegel W, et al. Survival of functionally anuric patients on automated peritoneal dialysis: the European APD outcome study. JASN 2003;14(11):2948-57.
Adequacy of dialysis and nutrition in continuous peritoneal dialysis: Association with clinical outcomes-Canada-USA (CANUSA) peritoneal dialysis study group. J Am Soc Nephrol 1996;7(2):198-207.
Rocco M, Soucie JM, Pastan S, McClellan WM. Peritoneal dialysis adequacy and risk of death. Kidney Int 2000;58(1):446-57.
Genestier S, Hedelin G, Schaffer P, Faller B. Prognostic factors in CAPD patients: a retrospective study of a ten-year period. Nephrol Dial Transplant 1995;10(10):1905-11.
Paniagua R, Amato D, Vonesh E, Correa-Rotter R, Ramos A, Moran J, et al. Effects of increased peritoneal clearances on mortality rates in peritoneal dialysis: ADEMEX, a prospective, randomized, controlled trial. J Am Soc Nephrol 2002;13(5):1307-20.
Churchill DN. The ADEMEX study: make haste slowly. J Am Soc Nephrol 2002;13(5):1415-18.
Jager KJ, Merkus MP, Decker FW, Boeschoten EW, Tijssen JG, Stevens P, et al. Mortality and technique failure in patients starting chronic peritoneal dialysis: results of the Netherlands cooperative study on the adequacy of dialysis. NECOSAD study group. Kidney Int 1999;55(4):1476-85.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 สมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ถือเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัย วิเคราะห์ วิจารณ์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้นิพนธ์ กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป และผู้นิพนธ์จะต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
