ศึกษาความสัมพันธ์ของผู้ป่วยเสพติดที่มีภาวะความรู้คิดบกพร่องกับการเกิดอุบัติเหตุจราจร

บทคัดย่อ

อุบัติเหตุจราจรเป็นปัญหาระดับโลกที่มีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องในสังคมที่มีการใช้ยานพาหนะเพื่อ      การคมนาคม ปัจจัยที่ก่อให้เกิดอุบัติเหตุจราจร ได้แก่ ปัจจัยด้านบุคคล ยานพาหนะ และสิ่งแวดล้อม โดยยาและสารเสพติดเป็นหนึ่งสาเหตุหลักที่ทำให้บุคคลเกิดความบกพร่องของสมองที่เกี่ยวกับความรู้คิดจนส่งผลให้เกิดอุบัติเหตุจราจรวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของผู้ป่วยเสพติดที่มีภาวะความรู้คิดบกพร่องกับการเกิดอุบัติเหตุจราจร และมีวัตถุประสงค์รอง คือ 1) ปัจจัยของการเกิดอุบัติเหตุจราจรในผู้ป่วยเสพติด 2) จำนวนและสัดส่วนการเกิดภาวะความรู้คิดบกพร่องในกลุ่มผู้ป่วยที่ใช้ยาและสารสารเสพติดประเภทต่าง ๆ วิธีการวิจัย เป็นศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง รวบรวมข้อมูลจากผู้ป่วยเสพติดทุกประเภทที่เข้ารับ  การบำบัดในสถานบำบัดรักษายาเสพติดทั้ง 7 แห่งทั่วประเทศ มีกลุ่มตัวอย่างจำนวน 607 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย 5 ชุด ได้แก่ แบบสอบถามลักษณะส่วนบุคคล แบบทดสอบ Trail Marking Test A & B, Stroop Color-Word test, Digit Symbol (WAIS-III) และแบบสอบถามการเกิดอุบัติเหตุจราจร เครื่องมือชุด 1 และ 5 ผ่านการตรวจสอบคุณภาพจากผู้เชี่ยวชาญจำนวน 3 คนที่เป็นอิสระต่อกัน มีค่าประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาค เท่ากับ 0.88 เครื่องมือในชุดที่ 2 – 4 เป็นเครื่องมือมาตรฐานด้านประสาทจิตวิทยา วิเคราะห์ข้อมูลและนำเสนอด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติวิเคราะห์ ได้แก่ Chi-square test (c²), Fisher’s exact test, Odds ratio และ 95%CI เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างวันที่ 15 ตุลาคม 2565 – 31 มกราคม 2566 ผลการศึกษา ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดอุบัติเหตุจราจรคือ ผู้ที่มีประสบการณ์ในการขับรถน้อยกว่า 20 ปี โดยพบการเกิดอุบัติเหตุจราจรร้อยละ 18.3 และมีความสัมพันธ์กับการเกิดอุบัติเหตุจราจรอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05  ด้านจำนวนและสัดส่วนการเกิดภาวะความรู้คิดบกพร่องพบมากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่ ผู้ป่วยเสพติดยาบ้า สุรา และเฮโรอีน พบร้อยละ 43.7, 23.6 และ 2.1 ตามลำดับ โดยมีโอกาสเกิดภาวะความรู้คิดบกพร่องมากกว่าการใช้ยาและสารเสพติดประเภทอื่น 2.34 และ 2.30 และ 0.44 เท่าตามลำดับ สรุป ผลของการศึกษาครั้งนี้ไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างการเกิดความรู้คิดบกพร่องกับประวัติการเกิดอุบัติเหตุจราจร แต่พบว่าผู้ป่วยเสพติดยาบ้าและสุรามีโอกาสเกิดภาวะความรู้คิดบกพร่องมากกว่าผู้ป่วยที่ใช้ยาและสารเสพติดประเภทอื่น