แนวทางการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่บ้านเชิงรุกของพยาบาลที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลของประเทศไทย

ผู้แต่ง

  • นวัสนันท์ วงศ์ประสิทธิ์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์
  • สุรีย์พร ธรรมิกพงษ์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์
  • สุภาภรณ์ ตันตินันทตระกูล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์

คำสำคัญ:

ผู้สูงอายุ, การดูแลสุขภาพที่บ้าน, เชิงรุก, พยาบาล

บทคัดย่อ

สังคมไทยได้ก้าวสู่สังคมสูงวัย (Aged society) มานาน มากกว่า 10 ปีแล้ว จากความก้าวหน้าทางการแพทย์ทำให้คนมีอายุยืนยาวขึ้นอีกทั้งการเกิดของเด็กน้อยลงจึงทำให้มีอัตราผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น เมื่ออายุมากขึ้นอวัยวะที่มีการใช้งานมากย่อมมีการเสื่อมลงตามวัยและเกิดโรคภัยไข้เจ็บได้ง่ายและเร็วขึ้น จึงเป็นปัจจัยที่ผู้สูงอายุจะต้องได้รับการดูแลสุขภาพที่มากขึ้นตามวัยไปด้วย อีกทั้งโดยธรรมชาติของผู้สูงอายุในสังคมไทยนิยมอาศัยอยู่ที่บ้านตั้งแต่เกิดจนแก่และต้องการตายท่ามกลางญาติพี่น้องและมิตรสหายในหมู่บ้านมากกว่าตายที่โรงพยาบาล จึงส่งผลให้ความต้องการการดูแลผู้สูงอายุที่บ้านทั้งที่มีปัญหาสุขภาพ และหรือจำเป็นต้องได้รับการเยี่ยมเพื่อให้การดูแลต่อเนื่องที่บ้าน มีจำนวนเพิ่มมากขึ้น รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีวิทยาการก้าวหน้า สังคม เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม ความเชื่อทางสุขภาพ อุบัติการณ์โรคระบาด และโรคอุบัติใหม่ที่เกิดขึ้นจำเป็นต้องมีการปรับแนวทางการดูแลผู้สูงอายุที่บ้านเพื่อรองรับความต้องการดังกล่าว ดังนั้นการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่บ้านเชิงรุก (Proactive Home Elderly Health Care) จึงเป็นกลยุทธ์สำคัญที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ นอกจากนี้พยาบาลที่ดูแลผู้สูงอายุที่บ้านยังมีโอกาสใกล้ชิดและรับทราบปัญหาทั้งหมดทุกด้านที่มีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ช่วยให้การค้นหาสาเหตุร่วมของการเจ็บป่วยและการแก้ปัญหาได้ตรงกับความต้องการมากขึ้น บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวทางการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่บ้านเชิงรุกของพยาบาลที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลของประเทศไทย ซึ่งจะเป็นแนวทางที่ช่วยให้การดูแลคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุและครอบครัวไทยมีประสิทธิภาพมากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. สำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2564. [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 21 ม.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://www.nso.go.th/sites/2014

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. ประชากรของประเทศไทย พ.ศ. 2565. สารประชากรมหาวิทยาลัยมหิดล (Mahidol Population Gazette) [อินเทอร์เน็ต] 2565. [เข้าถึงเมื่อ 21 ม.ค. 2566] เข้าถึงได้จาก: https://pr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Documents/Gazette/Gazette2022TH.pdf

สายพิณ หัตถีรัตน์. Home care [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 7 ธ.ค.2565]. เข้าถึงได้จาก:

https://www.rama.mahidol.ac.th/fammed/th/postgrad/homecare

นวัสนันท์ วงศ์ประสิทธิ์, ลือชา รื่นจิตต์. แนวทางการพัฒนาความรอบรู้ทางสุขภาพเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในชุมชน ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตำบลเสม็ดใต้ จังหวัดฉะเชิงเทรา ประเทศไทย : รายงานวิจัย. ฉะเชิงเทรา: สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์; 2565.

กิตติพร เนาว์สุวรรณ, มาริสา สุวรรณราช. สภาพปัญหาและความต้องการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุที่อยู่ในเขตความรับผิดชอบขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในภาคใต้ตอนล่าง. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์ 2562;11(2):118-32.

โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์. พลวัตสุขภาพกับการพึ่งตนเองภาคชนบท. พิมพ์ครั้งที่ 2. นนทบุรี : สำนักวิจัยสังคมและสุขภาพ; 2552.

สุภาพร เสือรอด, อารีย์วรรณ อ่วมตานี. การให้บริการสุขภาพเชิงรุกของพยาบาลที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลชุมชนพื้นที่ติดชายแดนภาคตะวันตก. วารสารพยาบาลทหารบก 2558;16(2):79-87.

Allender JA, Rector C, Warner KD. Community health nursing promoting and protecting the public’s health. 7th ed. China: Lippincott Williams & Wilkins; 2010.

บริษัท โทรคมนาคมแห่งชาติ จำกัด (มหาชน). Health Link : แพลตฟอร์มเชื่อมโยงข้อมูลสุขภาพของไทย [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 27 มี.ค.2566]. เข้าถึงได้จาก: https://www.healthlink.go.th/articles/health-link_linkyourhealth/

Parreira P, Santos-Costa P, Neri M, Marques A, Queirós P, Salgueiro-Oliveira A. Work methods for nursing care delivery. Int J Environ Res Public Health 2021;18(4):2088.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-05-13

รูปแบบการอ้างอิง

1.
วงศ์ประสิทธิ์ น, ธรรมิกพงษ์ ส, ตันตินันทตระกูล ส. แนวทางการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่บ้านเชิงรุกของพยาบาลที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลของประเทศไทย. JPMAT [อินเทอร์เน็ต]. 13 พฤษภาคม 2023 [อ้างถึง 27 ธันวาคม 2025];13(1):231-43. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JPMAT/article/view/261240

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความฟื้นวิชาการ