การทำนายความเสี่ยงของการเกิดโรคปอดอักเสบในผู้ป่วยโควิด-19 ที่โรงพยาบาลบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
คำสำคัญ:
โรคปอดอักเสบ, ผู้ป่วยโควิด-19, ปัจจัยเสี่ยงบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดโรคปอดอักเสบในผู้ป่วยโควิค-19 ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
วัสดุและวิธีการ เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบย้อนหลัง (analytical retrospective study) เก็บข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2564 ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ. 2564 จากเวชระเบียนผู้ป่วยโควิค-19 จำนวน 598 ราย ข้อมูลเชิงพรรณนาวิเคราะห์ด้วยการแจกแจงความถี่ ร้อยละ ข้อมูลเชิงวิเคราะห์ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดโรคปอดอักเสบในผู้ป่วยโควิค-19 ใช้การวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติคอย่างง่าย (simple logistic regression) และวิเคราะห์ความสัมพันธ์หลายตัวแปรโดยใช้สถิติการถดถอยโลจิสติคพหุนาม (multiple logistic regression)
ผลการวิจัย พบการเกิดโรคปอดอักเสบในผู้ป่วยโควิด-19 175 คนจาก 598 คน คิดเป็นร้อยละ 29.26 เป็นเพศหญิง ร้อยละ 64.57 อายุต่ำกว่า 60 ปี ร้อยละ 54.29 มีโรคประจำตัวความดันโลหิตสูง ร้อยละ 46.86 ไม่สูบบุหรี่ ร้อยละ 94.59 อาการแสดงส่วนใหญ่คือ ไอ ร้อยละ 25.75 ไข้ ร้อยละ 21.40 เมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคปอดอักเสบในผู้ป่วยโควิด-19 ในกลุ่มที่ยังไม่ได้รับการตรวจทางห้องปฏิบัติการโดยวิธีถดถอยโลจิสติคพหุนาม พบว่าอายุมากกว่าหรือเท่ากับ 60 ปี (adj. OR 2.36, 95%CI 1.38-4.03) โรคความดันโลหิตสูง (adj. OR 3.25, 95%CI 1.64-6.47) ไข้มากกว่าหรือเท่ากับ 37.5 องศาเซลเซียส (adj. OR 2.74, 95%CI 1.47-5.09) อัตราการหายใจมากกว่าหรือเท่ากับ 20 ครั้งต่อนาที (adj. OR 6.24, 95%CI 2.97-13.13) เป็นปัจจัยเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคปอดอักเสบในผู้ป่วยโควิด-19 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และเมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยเสี่ยงของการเกิดของโรคปอดอักเสบในผู้ป่วยโควิด-19 ในกลุ่มที่ได้รับการตรวจทางห้องปฏิบัติการโดยวิธีถดถอยโลจิสติคพหุนาม พบว่า โรคความดันโลหิตสูง (adj. OR 3.17, 95%CI 1.07-9.36) ไข้มากกว่าหรือเท่ากับ 37.5 องศาเซลเซียส (adj. OR 3.26, 95%CI 1.27-8.39) อัตราการหายใจมากกว่าหรือเท่ากับ 20 ครั้งต่อนาที (adj. OR 9.57, 95%CI 2.98-30.72) C-reactive protein (CRP) ≥ 1.2 mg/dL (adj. OR 2.16, 95%CI 1.04-4.49) เป็นปัจจัยเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดของโรคปอดอักเสบในผู้ป่วยโควิด-19 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
สรุป อายุมากกว่าเท่ากับ 60 ปี โรคความดันโลหิตสูง อาการไข้มากกว่าหรือเท่ากับ 37.5 องศาเซลเซียส อัตราการหายใจมากกว่าหรือเท่ากับ 20 ครั้งต่อนาที และ ค่า C-reactive protein (CRP) ที่ผิดปกติเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดของโรคปอดอักเสบในผู้ป่วยโควิด-19 สามารถใช้เป็นข้อมูลประกอบในการทำนายการเกิดโรคปอดอักเสบ เพื่อเฝ้าระวังป้องกัน และรักษาในผู้ป่วยโควิด-19 ต่อไปได้
เอกสารอ้างอิง
ยง ภู่วรวรรณ. โครงสร้างของไวรัส SARS-CoV-2. [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 10 ม.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://learningcovid.ku.ac.th/course/?c=1&l=5
World health Organization. Coronavirus disease (COVID-19). [Internet]. 2020. [cited 2022 Jan 15]. Available from: https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200720-covid-19-sitrep-182.pdf
ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉิน กรมควบคุมโรค. รายงานสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 10 ม.ค.2565]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/situation/situation-no56-280263.pdf.
กระทรวงสาธารณสุข. โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด 19) รายงานสถานการณ์โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ประเทศไทย 12 มี.ค. 2563 [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 5 ม.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.who.int/docs/default-source/searo/thailand/2020-03-12-tha-sitrep-19-covid19-pb-th.pdf?sfvrsn=1e179bd4_2.
ศูนย์บริหารสถานการณ์ โควิด-19 (ศบค.). สถานการณ์ โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 9 ม.ค.2565]. เข้าถึงได้จาก: https://media.thaigov.go.th/uploads/public_img/source/311264.pdf.
สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย. องค์ความรู้เกี่ยวกับเชื้อไวรัสโคโรน่า (Coronaviruses) [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 10 ม.ค.2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.pidst.or.th/A215.html.
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. ปอดอักเสบจากโควิด-19 การรักษาระดับ ‘ออกซิเจนในเลือด’ จึงเป็นเรื่องสำคัญ! [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 2 ม.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://tu.ac.th/thammasat-030864-med-expert-talk-spo2-covid19.
ผู้จัดการออนไลน์. กรมการแพทย์ ไขคำตอบโควิด-19 ลงปอด อาการเป็นอย่างไร แนะผู้ป่วยโควิด-19 สังเกตอาการตนเอง [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 9 ม.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://mgronline.com/qol/detail/9640000089594.
โรงพยาบาลกรุงเทพสิริโรจน์. โรคปอดอักเสบจากการติดเชื้อ [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 2 ม.ค.2565]. เข้าถึงได้จาก: https://phuketinternationalhospital.com/โรคปอดอักเสบ/.
Lee JY, Nam BH, Kim M, Hwang J, Kim JY, Hyun M, et al. A risk scoring system to predict progression to severe pneumonia in patients with Covid-19. Sci Rep 2022;12(1):5390.
Nuevo-Ortega P, Reina-Artacho C, Dominguez-Moreno F, Becerra-Muñoz VM, Ruiz-Del-Fresno L, Estecha-Foncea MA, et al. Prognosis of COVID-19 pneumonia can be early predicted combining age-adjusted Charlson Comorbidity Index, CRB score and baseline oxygen saturation. Sci Rep 2022;12(1):2367.
Lee JY, Hong SW, Hyun M, Park JS, Lee JH, Suh YS, et al. Epidemiological and clinical characteristics of coronavirus disease 2019 in Daegu, South Korea. Int J Infect Dis 2020;98:462–6.
Wu C, Chen X, Cai Y, Xia J, Zhou X, Xu S, et al. Risk Factors Associated With Acute Respiratory Distress Syndrome and Death in Patients With Coronavirus Disease 2019 pneumonia in Wuhan, China. JAMA Intern Med 2020;180(7):934–43.
Özger HS, Aysert Yıldız P, Gaygısız Ü, Uğraş Dikmen A, Demirbaş Gülmez Z, Yıldız M, et al. The factors predicting pneumonia in COVID-19 patients: preliminary results from a university hospital in Turkey. Turk J Med Sci 2020;50(8):1810–6.
Cordero-Franco HF, De La Garza-Salinas LH, Gomez-Garcia S, Moreno-Cuevas JE, Vargas-Villarreal J, González-Salazar F. Risk factors for SARS-CoV-2 infection, pneumonia, intubation, and death in Northeast Mexico. Front Public Health 2021;9:645739.
Ji D, Zhang D, Xu J, Chen Z, Yang T, Zhao P, et al. Prediction for progression risk in patients with COVID-19 pneumonia: the CALL Score. Clin Infect Dis 2020;71(6):1393-99.
Cao G, Li P, Chen Y, Fang K, Chen B, Wang S, et al. A risk prediction model for evaluating the disease progression of COVID-19 pneumonia. Front Med (Lausanne) 2020;7:556886.
Bajpai J, Kant S, Verma A, Patwa AK, Atam V, Chaudhary SC, et al. The Severity of COVID 19 pneumonia in vaccinated vs. non-vaccinated patients in the second wave: an experience from a tertiary care center in India. Cureus 2022;14(5):e25378.
Borghesi A, Maroldi R. Vaccination and reduced severity of COVID-19 pneumonia viewed at chest radiography. Radiology 2022;304(3):E47.
Goyal D, Inada-Kim M, Mansab F, Iqbal A, McKinstry B, Naasan AP, et al. Improving the early identification of COVID-19 pneumonia: a narrative review. BMJ Open Respir Res 2021;8(1):e000911.
Radonjić T, Milićević O, Jovanović I, Zdravković M, Dukić M, Mandić OM, et al. Elevated transaminases as predictors of COVID-19 pneumonia severity. Medicina (Kaunas) 2022;58(7):842.
Tong X, Cheng A, Yuan X, Zhong X, Wang H, Zhou W, et al. Characteristics of peripheral white blood cells in COVID-19 patients revealed by a retrospective cohort study. BMC Infect Dis 2021;21(1):1236.
Xia T, Zhang W, Xu Y, Wang B, Yuan Z, Wu N, et al. Early kidney injury predicts disease progression in patients with COVID-19: a cohort study. BMC Infect Dis 2021;21(1):1012.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสารสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ถือเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัย วิเคราะห์ วิจารณ์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้นิพนธ์ กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป และผู้นิพนธ์จะต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง