การดูแลทันตสุขภาพในผู้ป่วยเบาหวานภายใต้สถานการณ์ การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19)
คำสำคัญ:
ผู้ป่วยโรคเบาหวาน, โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019, การดูแลทันตสุขภาพ, มาตรการความปลอดภัยสำหรับองค์กรบทคัดย่อ
การศึกษานี้มีจุดประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างการได้รับการดูแลทันตสุขภาพ ตามรูปแบบการดูแลทันตสุขภาพภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ของผู้ป่วยเบาหวาน ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ในปีงบประมาณ 2564 กับการเข้ารับการดูแลทันตสุขภาพ ในปีงบประมาณ 2565 โดยใช้ข้อมูลจากระบบการแลกเปลี่ยนข้อมูล (Data Exchange) ในระบบคลังข้อมูลสุขภาพของกระทรวงสาธารณสุข (HDC) รูปแบบวิธีการศึกษาเป็นการศึกษาแบบวิเคราะห์ไปข้างหน้า (Cohort Study) เก็บข้อมูลจากผู้ป่วยเบาหวานในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา 2564 และการเข้ารับการดูแลทันตสุขภาพในปี 2565 จากระบบคลังข้อมูลสุขภาพ จำนวน 33,555 คน และนำข้อมูลมาวิเคราะห์โดยการใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติอนุมาน คือ การทดสอบไค-สแควร์ และวิเคราะห์ตัวแปรพหุ โดยการทดสอบความถดถอยโลจิสติกผลการศึกษาพบว่า การได้รับการดูแลทันตสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวาน ตามรูปแบบการดูแลทันตสุขภาพภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ในปีงบประมาณ 2564 มีความสัมพันธ์กับการเข้ารับการดูแลทันตสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวานในปี 2565 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น <0.001 โดย ผู้ป่วยเบาหวานที่ได้รับการดูแลทันตสุขภาพในปี 2564 กลุ่มอายุ 60 ปี ขึ้นไป เข้ารับการดูแลทันตสุขภาพ ในปี 2565 เป็น 1.585 เท่าของผู้ป่วยเบาหวานที่มีอายุต่ำกว่า 60 ปี (ORadj = 1.585, 95% CI = 1.439-1.745) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับความเชื่อมั่น <0.001 ในส่วนผู้ป่วยเบาหวานที่ไม่ได้รับ การดูแลทันตสุขภาพ ตามรูปแบบการดูแลทันตสุขภาพในสถานการณ์การแพร่ระบาดฯ ในปี 2564 กลุ่มอายุ 60 ขึ้นไป เข้ารับการดูแลทันตสุขภาพ ในปี 2565 เป็น 1.430 เท่า ของกลุ่มอายุต่ำกว่า 60 ปี อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับความเชื่อมั่น <0.001 (ORadj = 1.430, 95% CI = 1.316-1.553) และกลุ่มผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลสะสมในเลือดได้ เข้ารับการดูแลทันตสุขภาพ ในปี 2565 เป็น 1.301 เท่า ของผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลสะสมในเลือดไม่ได้ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับความเชื่อมั่น <0.001 (ORadj = 1.301, 95% CI = 1.206-1.403)
เอกสารอ้างอิง
American Diabetes Association. Diagnosis and classification of diabetes mellitus. Diabetes Care 2014;37(Suppl1):S81-90.
วรวรรณ อัศวกุล. การส่งเสริมสุขภาพช่องปากกับการป้องกันโรคเบาหวานในผู้สูงอายุ. ศรีนครินทร์เวชสาร 2563;35(3):362-70.
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย (ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี). รู้จักเบาหวาน[อินเทอร์เน็ต]. 2565. [เข้าถึงเมื่อ 1 ส.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dmthai.org/new/index.php/sara-khwam-ru/understand-diabetes/understand-diabetes-2
American Diabetes Association. 2. Classification and diagnosis of diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes-2018. Diabetes Care 2018;41(Suppl1):S13-S27.
ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2560. กรุงเทพฯ: ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์; 2560.
Lamster IB, Lalla E, Borgnakke WS, Taylor GW. The relationship between oral health and diabetes mellitus. J Am Dent Assoc 2008;139(Suppl):19S-24S.
Dörfer C, Benz C, Aida J, Campard G. The relationship of oral health with general health and NCDs: a brief review. Int Dent J 2017;67(Suppl2):14-8.
Molina CA, Ojeda LF, Jiménez MS, Portillo CM, Olmedo IS, Hernández TM, et al. Diabetes and periodontal diseases: an established two-way relationship. Journal of Diabetes Mellitus 2016;6(4):209-29.
Philips KH, Zhang S, Moss K, Ciarrocca K, Beck JD. Periodontal disease, undiagnosed diabetes, and body mass index: Implications for diabetes screening by dentists. J Am Dent Assoc 2021;152(1):25-35.
พีรวัส เหล่าบุญเกื้อ, นิติ อารมณ์ชื่น, ธาตรี โบสิทธิพิเชษฎฐ์. ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความฉลาดทางด้านสุขภาพในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย 2564;11(1):173-87.
Taro Yamane. Statistics: an introductory analysis. 3rd Ed. New York: Harper and Row Publications; 1973.
Li Y, Wang X, Wang S, Zhu C, Guo J, Li K, et al. Complement 3 mediates periodontal destruction in patients with type 2 diabetes by regulating macrophage polarization in periodontal tissues. Cell Prolif 2020;53(10):e12886.
Rajhans NS, Kohad RM, Chaudhari VG, Mhaske NH. A clinical study of the relationship between diabetes mellitus and periodontal disease. J Indian Soc Periodontol 2011;15(4):388-92.
Inglin L, Wikström K, Lamidi ML, Laatikainen T. The adverse effect of the COVID-19 pandemic on health service usage among patients with type 2 diabetes in North Karelia, Finland. BMC Health Serv Res 2022;22:725.
Gazal G, Elmalky W, Zafar MS. Conduct dental care for uncontrolled diabetic patients during COVID-19 pandemic. J Taibah Univ Med Sci 2023;18(5):997-8.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสารสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ถือเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัย วิเคราะห์ วิจารณ์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้นิพนธ์ กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป และผู้นิพนธ์จะต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
