ผลของโปรแกรมสนับสนุนกิจกรรมทางกายต่อสมรรถภาพทางกายของเด็กป่วยเรื้อรังโรงพยาบาลเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

บทคัดย่อ

เด็กและเยาวชนอายุ 5-17 ปี เป็นกลุ่มที่จำเป็นต้องมีเวลาสำหรับการมีกิจกรรมทางกายมากที่สุด เมื่อเทียบกับช่วงวัยอื่นๆ แต่ปัจจุบันพบเด็กอายุ 12-13 ปี มีกิจกรรมทางกายที่ไม่เพียงพอ กลุ่มเด็กป่วยเรื้อรังเป็นกลุ่มที่มีกิจกรรมทางกายน้อยกว่าเด็กกลุ่มอื่นเนื่องจากข้อจำกัดด้านภาวะสุขภาพ การมีกิจกรรมทางกายที่เหมาะสมและปลอดภัยจึงต้องจัดโดยผู้ที่มีความรู้ กิจกรรมที่จัดต้องเหมาะสมกับสภาพของเด็กป่วยแต่ละราย การวิจัยนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-experimental research) แบบกลุ่มเดียววัดก่อนและหลังการทดลอง (One-Group Pretest-Posttest Design) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบสมรรถภาพทางกายในการทำกิจกรรมของเด็กป่วยเรื้อรังระหว่างก่อนและหลังได้รับโปรแกรมสนับสนุนกิจกรรมทางกาย กลุ่มตัวอย่างเป็นเด็กป่วยเรื้อรัง อายุ 3 – 15 ปี จำนวน 40 คน ที่ได้รับการรักษาที่ รพ.เสนา จ.พระนครศรีอยุธยา ระหว่างวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2562 – 31 มีนาคม พ.ศ. 2563  โปรแกรมประกอบด้วยการให้ความรู้เรื่องการออกกำลังกายที่เหมาะสมกับเด็ก สอนการจับชีพจร สอนนับการหายใจในหนึ่งนาที ฝึกออกกำลังกายแบบเบา ได้แก่ Sit to stand การเดิน การเต้นหรือรำประกอบจังหวะ และยืดเหยียดกล้ามเนื้อ โดยให้ผู้ปกครองและบุคลากรสาธารณสุขมีส่วนร่วม ในการศึกษาครั้งนี้การวัดผลสมรรถภาพทางกาย ได้ทำการประเมินจำนวน 8 ครั้งด้วยระดับความทนในการทำกิจกรรม 3 ระดับ คือ ระดับต่ำ ปานกลาง และสูง ผลการศึกษาพบว่า ระดับความทนในการทำกิจกรรมหลังได้รับโปรแกรมแตกต่างจากก่อนได้รับโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (x²=22.56, p = .0001) จากการจัดกิจกรรมที่เหมาะสมกับสภาวะทางกายของเด็กป่วยเรื้อรังร่วมกับจัดกิจกรรมนันทนาการ ทำให้ผู้ป่วยเด็กและผู้ปกครองให้ความร่วมมืออย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้สมรรถทางกายที่วัดผ่านความทนในการทำกิจกรรมเพิ่มขึ้น จึงเสนอแนะให้นำโปรแกรมสนับสนุนกิจกรรมทางกายไปใช้ในการจัดกิจกรรมให้กับเด็กป่วยเรื้อรังให้มีสมรรถภาพทางกายสูงขึ้น