ผลการพัฒนาเครือข่ายการดูแลจิตใจผู้ป่วยหลังการติดเชื้อโควิด-19 ภายใต้กลไกความร่วมมือของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ ในจังหวัดสมุทรสาคร
คำสำคัญ:
การพัฒนาเครือข่าย, ผู้ป่วยหลังโควิด-19, คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลการพัฒนาเครือข่ายการดูแลจิตใจผู้ป่วยหลังการติดเชื้อโควิด-19 ภายใต้กลไกความร่วมมือของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ จังหวัดสมุทรสาคร
วัสดุและวิธีการวิจัย: เป็นการวิจัยประเมินผลเชิงวิเคราะห์ (Analytical Evaluation Research) โดยใช้กรอบแนวคิด CIPP model เก็บข้อมูลระหว่างกันยายน 2563 ถึง กันยายน 2564 กลุ่มตัวอย่างมี 3 กลุ่มคือ บุคลากรสาธารณสุข จำนวน 208 คน เครือข่ายท้องถิ่น จำนวน 382 คน และผู้ป่วยหลังการติดเชื้อโควิด-19 จำนวน 204 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสอบถามบุคลากรสาธารณสุข แบบสอบถามการมีส่วนร่วมของเครือข่ายท้องถิ่นและแบบประเมินผลลัพธ์การดูแลจิตใจผู้ป่วยหลังการติดเชื้อโควิด-19 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติ Multiple Linear Regression และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยสรุปเชิงเนื้อหา
ผลการวิจัย: 1) การวิเคราะห์บริบทและปัจจัยนำเข้า ด้านกลไกความร่วมมือของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ พบว่า มีความร่วมมือในระดับสูง โดยมีคะแนนมากที่สุดในด้านการพัฒนาระบบบริการดูแลจิตใจผู้ป่วยหลังการติดเชื้อโควิด-19 ของสถานพยาบาล (mean=4.09, SD=0.54) 2) กระบวนการพัฒนา การดำเนินการเพื่อแก้ปัญหาสุขภาพจิตโดยสร้างเครือข่ายการดูแลผู้ป่วยหลังการติดเชื้อโควิด-19 พบว่า เครือข่ายท้องถิ่น (ผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น แกนนำชุมชน และอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน) มีส่วนร่วมในการดูแลจิตใจผู้ป่วยหลังการติดเชื้อโควิด-19 ในระดับสูง โดยมีคะแนนมากที่สุดในการปฏิบัติตามบทบาท (mean=4.32, SD= 0.49) 3) การประเมินผลลัพธ์หลังการพัฒนา คือผลลัพธ์การดูแลจิตใจในผู้ป่วยหลังการติดเชื้อโควิด-19 พบว่า ผู้ป่วยมีภาวะความเครียดมากที่สุดในด้านมีสมาธิน้อยลง (mean=1.43, SD=0.65) และมีภาวะซึมเศร้ามากที่สุดในด้านรู้สึกไม่ดี คิดว่าตนเองล้มเหลวหรือทำให้ครอบครัวผิดหวัง (mean=2.25, SD=1.25) และปัจจัยที่มีผลต่อคุณภาพชีวิตโดยรวมของผู้ป่วยหลังการติดเชื้อโควิด-19 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และสามารถร่วมกันทำนายคุณภาพชีวิตโดยรวมของผู้ป่วยหลังการติดเชื้อโควิด-19 ได้ร้อยละ 58 (ค่าคงที่ B=4.619, adj.R2= 0.588, p<0.001) ได้แก่ ด้านจิตใจ ด้านสิ่งแวดล้อม รายได้ ด้านสังคม ด้านสุขภาพกาย ภาวะซึมเศร้า และความเครียด ตามลำดับ
สรุป หลังการพัฒนาเครือข่ายการดูแลจิตใจภายใต้กลไกความร่วมมือของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอส่งผลทำให้ผู้ป่วยหลังการติดเชื้อโควิด-19 มีคุณภาพชีวิตโดยรวมที่ดี
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค. รายงาน COVID-19 ประจำวัน ข้อมูลประจำประเทศไทย [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 30 ธ.ค.2564]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการฟื้นฟูจิตใจในสถานการณ์การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) (Combat 4th Wave of COVID-19 : C4). นนทบุรี: กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข; 2563.
สำนักงาน Hfocus.org เจาะลึกระบบสุขภาพ. งานวิจัยชี้ โควิดเสี่ยงไม่หายขาด มีโอกาสกลับเข้ามารับการรักษาอีกครั้ง โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงวัยที่ป่วยรุนแรง [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 30 พ.ค.2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hfocus.org/content/2022/05/25154
สันต์ หัตถีรัตน์. ภาวะ “โควิดยาว” (Long COVID) [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 10 มิ.ย.2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dmh.go.th
สำนักงาน Hfocus.org เจาะลึกระบบสุขภาพ. สมุทรสาครใช้กลไก อสต. ให้ความรู้ ไม่มีแรงงานข้ามชาติติดโควิด-19 แม้แต่รายเดียว [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 13 มิ.ย.2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hfocus.org/content/2020/05/19223
Daniel WW. Biostatistics: a Foundation for Analysis in the Health Sciences. 6th ed. Singapore: John Wiley & Sons; 1995.
สมาน คงสมบูรณ์, ยอดชาย สุวรรณวงษ์. การพัฒนารูปแบบภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ ในจังหวัดสระบุรี. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2564;30(1):115-28.
สำนักงานส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นจังหวัดสมุทรสาคร. เครือข่าย อป.จังหวัดสมุทรสาคร [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 10 มิ.ย.2564]. เข้าถึงได้จาก:http://www.dla.go.th
Shah R, Ali FM, Nixon SJ, Ingram JR, Salek SM, Finlay AY. Measuring the impact of COVID-19 on the quality of life of the survivors, partners and family members : a cross-sectional international online survey. BMJ Open 2021;11(5):e047680. doi:10.1136/bmjopen-2020-047680
พระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 119, ตอน 116 (ลงวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2545).
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการใช้เครื่องมือด้านสุขภาพจิตสำหรับบุคลากรสาธารณสุขในโรงพยาบาลชุมชน (คลินิกโรคเรื้อรัง) ฉบับปรับปรุง. นนทบุรี: กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข; 2558.
Stufflebeam DL, Madaus GF, Kellaghan T, editors. Evaluation models. 2nd ed. Boston: Kluwer Academic Publishers; 2000. p.1-16.
สุดา วงศ์สวัสดิ์, บรรณาธิการ. นวัตกรรมวัคซีนใจในชุมชน สู้ภัย COVID-19 ปี 2563 ถอดรหัสคุณค่าในชุมชน. นนทบุรี: กรมสุขภาพจิต; 2563.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. บทเรียน พชอ. กลไกการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ [อินเทอร์เน็ต] .2563 [เข้าถึงเมื่อ 11 มิ.ย.2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.ahsouth.com/paper/605
กีระติ เวียงนาค. การพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วมโดยใช้กลไกคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิต อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่. วารสารวิจัยและวิชาการสาธารณสุขจังหวัดพิจิตร 2563;1(1): 49-55.
ปัญญา พละศักดิ์. การศึกษาและพัฒนารูปแบบการดำเนินงานพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ ของอำเภอเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารสภาการสาธารณสุขชุมชน 2564;3(2):40-53.
วรินทิพย์ สว่างศรี, นันทยุทธ หะสิตะเวช, ชลธิชา แย้มมา, ณัฐปพน รัตนตรัย, ดุษฎี จึงศิรกุลวิทย์. ความชุกของการรับรู้ความเครียด ภาวะซึมเศร้า และปัจจัยที่เกี่ยวข้องในผู้ป่วยโรคโควิด 19 เขตกรุงเทพมหานคร. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย 2564;29(2):114-24.
เมธาวี หวังชาลาบวร, ศรัณย์ วีระเมธาชัย, ธนกมณ ลีศรี. ความชุกของภาวะหลังการติดเชื้อโควิด-19 ในผู้ป่วยที่มีประวัติ ติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จากการติดตามที่ระยะ 3 เดือนหลังการติดเชื้อ. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9; 2565;16(1):265-84.
Victoria JH, Barreto J, Aire L, Podesta A, Caqui M, Igreda RG, et al. Mental health in COVID-2019 survivors from a general hospital in Peru: Sociodemographic, clinical and inflammatory variable associations. Int J Ment Health Addiction 202; doi.org/10.1007/s11469-021-00659-z
Rass V, Ianosi BA, Zamarian L, Beer R, Sahanic S, Lindner A, et al. Factors associated with impaired quality of life three months after being diagnosed with COVID-19. Qual Life Res 2022;31(5):1401–14.
ถนัด ใบยา, ยุพิน แตงอ่อน. การประเมินผลรูปแบบการดำเนินงานพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอที่เชื่อมโยงกับการพัฒนาตำบลจัดการคุณภาพชีวิต จังหวัดน่าน. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ 2565;18(1):59-68.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ถือเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัย วิเคราะห์ วิจารณ์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้นิพนธ์ กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป และผู้นิพนธ์จะต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
