ประสิทธิภาพโปรแกรมการจัดการตนเองของผู้ป่วยโรคหืดต่อความร่วมมือในการใช้ยาเพื่อควบคุมโรคในผู้ป่วยโรคหืด โรงพยาบาลอุทัย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
คำสำคัญ:
โรคหืด, การจัดการตนเอง, ความร่วมมือในการใช้ยาบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi experimental research) แบบสองกลุ่มวัดก่อน หลังการทดลอง (Pretest – Posttest control group design) และแบบเปรียบเทียบสองกลุ่ม เพื่อศึกษาประสิทธิภาพโปรแกรมการจัดการตนเองของผู้ป่วยโรคหืดต่อความร่วมมือในการใช้ยาเพื่อควบคุมโรคในผู้ป่วยโรคหืด โรงพยาบาลอุทัย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคหืดอายุ 25 ปีขึ้นไป ที่ได้รับการรักษาด้วยยากินและยาพ่นโรคหืด สุ่มตัวอย่างอย่างง่ายด้วยการจับสลากแบบไม่ใส่คืน ได้กลุ่มควบคุม 25 รายและกลุ่มทดลอง 27 ราย กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการจัดการตนเอง 3 เดือน ประกอบด้วย ประเมินการใช้ยากินและยาพ่น ค้นหาปัญหาตั้งเป้าหมายในการจัดการตนเอง ให้ความรู้ฝึกทักษะการจัดการตนเอง ให้แบบบันทึกปัญหาในการใช้ยา ส่งเสริมทักษะการจัดการตนเองจากสถานการณ์สมมุติ และติดตามเยี่ยมทางโทรศัพท์ ประเมินผลโดยใช้แบบวัดความร่วมมือในการใช้กิน 10 ข้อและแบบวัดความร่วมมือในการใช้ยาพ่น 12 ข้อ ผลการทดลองพบว่า คะแนนเฉลี่ยการควบคุมโรคหอบหืดระหว่างกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = 3.909, p< 0.001) คะแนนเฉลี่ยความร่วมมือในการรับประทานยาระหว่างกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง ไม่แตกต่างกัน (t = 1.214, p= .116) และคะแนนเฉลี่ยความร่วมมือในการพ่นยา ระหว่างกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลองแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = 4.247, p< 0.001) และพบว่า กลุ่มทดลอง มีระดับการควบคุมโรคหอบหืดหลังการทดลองแตกต่างจากก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (X2 = 23.710, p< 0.001) จึงเสนอแนะให้นำโปรแกรมการจัดการตนเองไปใช้กับผู้ป่วยโรคหืด
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Global status report on noncommunicable diseases 2010. Geneva: World Health Organization; 2011.
Boonsawat W, Charoenphan P, Kiatboonsri S, Wongtim S, Viriyachaiyo V, Pothirat C, et al. Survey of asthma control in Thailand. Respirology 2004; 9(3):373-8.
สมาคมสภาองค์กรโรคหืดแห่งประเทศไทย. แนวทางการวินิจฉัยและรักษาโรคหืดในประเทศไทย สำหรับผู้ใหญ่ พ.ศ. 2562. [อินเทอร์เน็ต] 2562. [เข้าถึงเมื่อ 20 มิ.ย.2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.tac.or.th/download/
Reddel HK, fitzGerald JM, Bateman ED, Bacharier LB, Becker A, Brusselle G, et al. GINA 2019: a fundamental change in asthma management. Eur Respir J 2019 53:1901046. DOI: 10.1183/13993003.01046-2019.
Kanfer FH. Helping people change. 2nd ed. New York: Pergamon; 1980.
Tobin DL, Reynolds RVC, Holroyd KA, Creer TL. Self-management and social learning theory. In Holroyd KA, Creer TL, editors. Self-management of chronic disease: handbook of clinical intervention and research. London: Academic Press; 1986. p.29-55.
Lorig KR, Holman H. Self-management education: history, definition, outcomes, and mechanisms. Ann Behav Med 2003;26(1):1-7.
Edworthy SM. How important is patient self-management? Baillieres Best Pract Res Clin Rheumatol 2000;14(4):705-14.
Hill-Briggs F, Gary TL, Yeh HC, Batts-Turner M, Powe NR, Daudek CD, et al. Association of social problem solving with glycemic control in a sample of urban African Americans with type 2 diabetes. J Behav Med 2006;29(1):69-78.
Mensing C, Boucher J, Cypress M, Weinger K, Mulcahy K, Barta P, et al. National standards for diabetes self-management education. Diabetes Care 2005;28(Suppl 1):S72-9.
National Asthma Education and Prevention Program. Expert panel report : guidelines for the diagnosis and management of asthma. [Internet] 2002. [cited 2021 Jun 20]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/files/docs/guidelines/asthmafullrpt_archive.pdf
อรนุช เรืองขจร, วราลักษณ์ กิตติวัฒน์ไพศาล. ประสิทธิผลโปรแกรมการจัดการตนเองของผู้ป่วยโรคหืดต่อพฤติกรรมการจัดการตนเองและระดับการควบคุมโรคของผู้ป่วยโรคหืด โรงพยาบาลระโนด จังหวัดสงขลา. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ 2554;34(3):11-21.
สินีนาฏ เนาว์สุวรรณ, กิตติพร เนาว์สุวรรณ. พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของผู้ป่วยโรคหืด. วารสารการพยาบาล การสาธารณสุขและการศึกษา 2560;18(1):29-38.
สุณี เลิศสินอุดม, เกศริน ชูปัญญาเลิศ. ผลลัพธ์ทางคลินิกและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรคหืด คลินิกโรคหืด โรงพยาบาลระดับตติยภูมิ. วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน 2559;11(ฉบับพิเศษ):234-44.
แสงเดือน หาญครุฑ. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความสามารถในการปฏิบัติตนต่อระดับการควบคุมโรคของผู้ป่วยหอบหืด. วารสารการพยาบาลและสุขภาพ 2553;4(2):72-81.
วิยดา สุวรรณชาติ, นรลักขณ์ เอื้อกิจ. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมการจัดการตนเองของผู้ป่วยโรคหืดวัยผู้ใหญ่. วารสารเกื้อการุณย์ 2559;23(1):60-72.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ถือเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัย วิเคราะห์ วิจารณ์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้นิพนธ์ กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป และผู้นิพนธ์จะต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
