ปัจจัยที่มีผลต่อการเข้ารับการฝากครรภ์ครั้งแรกล่าช้าของหญิงตั้งครรภ์โรงพยาบาลชุมแพ
คำสำคัญ:
การฝากครรภ์, การฝากครรภ์ล่าช้า, ปัจจัยที่มีผลต่อการฝากครรภ์ล่าช้าบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เพื่อศึกษาอัตราการมาฝากครรภ์ครั้งแรกและปัจจัยที่มีผลต่อการเข้ารับการฝากครรภ์ครั้งแรกล่าช้า (อายุครรภ์มากกว่า 12 สัปดาห์) ของหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ของโรงพยาบาลชุมแพ การวิจัยนี้เป็นการศึกษาภาคตัดขวางเชิงวิเคราะห์กลุ่มตัวอย่างเป็นหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ครั้งแรกทุกรายของโรงพยาบาลชุมแพ ในระหว่างเดือนเมษายน ถึง มิถุนายน ปี พ.ศ. 2563 จำนวน 211 ราย เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามจำนวน 1 ชุดประกอบด้วย 5 ส่วนคือ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลข้อมูลการฝากครรภ์ของหญิงตั้งครรภ์ แบบวัดความรู้เกี่ยวกับการฝากครรภ์และแบบสอบถามทัศนคติต่อการฝากครรภ์ แบบสอบถามการเข้าถึงบริการฝากครรภ์และขั้นตอนการให้บริการฝากครรภ์แบบสอบถามการสนับสนุนของครอบครัวต่อการฝากครรภ์ และเหตุผลการฝากครรภ์ล่าช้า วิเคราะห์ด้วยสถิติการแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมาฝากครรภ์ครั้งแรกล่าช้า (อายุครรภ์เกิน 12 สัปดาห์) วิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการมาฝากครรภ์ครั้งแรกของหญิงตั้งครรภ์ด้วยการวิเคราะห์ multiple logistic regression ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างที่มาฝากครรภ์ครั้งแรกล่าช้า (อายุครรภ์เกิน 12 สัปดาห์) คิดเป็นร้อยละ 57.35 อายุครรภ์เฉลี่ย 14.66 ± 4.74 สัปดาห์ สาเหตุการมาฝากครรภ์ล่าช้าคือไม่ทราบว่าตนเองตั้งครรภ์ ร้อยละ 42.46 ไม่ว่าง/ติดงาน ร้อยละ 12.8 โรงพยาบาลไกลจากที่อยู่อาศัยปัจจุบันร้อยละ 9 ภายหลังวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการมาฝากครรภ์ครั้งแรกของหญิงตั้งครรภ์พบว่า ตัวแปรอายุของหญิงตั้งครรภ์ จำนวนครั้งของการตั้งครรภ์ และการไม่ทราบว่าตั้งครรภ์ สามารถร่วมกันทำนายการฝากครรภ์ล่าช้า ได้ประมาณร้อยละ 40 (p<0.001) โดยพบว่า ตัวแปรที่มีผลต่อการฝากครรภ์ล่าช้า อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ จำนวนครั้งของการตั้งครรภ์ และการไม่ทราบว่าตั้งครรภ์ (p<0.05) ตามลำดับ ข้อเสนอแนะจากการศึกษาคือหน่วยบริการสาธารณสุขควรมีมาตรการช่วยค้นหาหญิงตั้งครรภ์โดยการดำเนินงานเชิงรุกส่งเสริมการสื่อสาร ประชาสัมพันธ์ความรู้เกี่ยวกับการฝากครรภ์ ให้หญิงตั้งครรภ์มีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องสร้างทัศนคติที่ดีและสร้างความตระหนักถึงความสำคัญของการฝากครรภ์ ให้หญิงตั้งครรภ์มาฝากครรภ์ภายใน 12 สัปดาห์แรกที่ตั้งครรภ์
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. WHO recommendations on antenatal care for a positive pregnancy experience. Geneva: World Health Organization; 2016.
World Health Organization. Trends in maternal mortality: 1990 to 2013. Estimates by WHO, UNICEF, UNFPA, the World Bank and the United Nations Population Division. Geneva: World Health Organization; 2014.
สิริมา มงคลสัมฤทธิ์, ศรีสุรางค์ ภัทรคามินทร์. ปัจจัยด้านผู้รับบริการที่มีผลต่อการเข้ารับการฝากครรภ์ครั้งแรกล่าช้าและการฝากครรภ์ไม่ครบตามเกณฑ์ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดอ่างทอง. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2560;26(4):723-9.
สืบพงษ์ ไชยพรรค, บรรณาธิการ. รายงานประจำปีกรมอนามัย 2560. นนทบุรี: กรมอนามัย; 2561.
สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข. ตัวชี้วัดกระทรวงสาธารณสุข ปี พ.ศ. 2563. [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อวันที่ 30 ก.ย.2564]. เข้าถึงได้จาก :https://dashboard.anamai.moph.go.th/dashboard/anc12/index?year=2016
โรงพยาบาลชุมแพ. รายงานการสถิติประจำปี 2559-2561. ขอนแก่น: โรงพยาบาลชุมแพ; 2561.
สุวิมล สุรินทรัพย์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมาฝากครรภ์ล่าช้าของหญิงตั้งครรภ์พื้นที่โซนตะวันชิงพลบ อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน. [วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต]. ปทุมธานี:มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2559.
Hsieh YF, Bloch DA, Larsen BM. A simple method of sample size calculation for linear and logistic regression. Stat Med 1998;17(14):1623-34.
กนกวรรณ ใจพิงค์. ปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อการฝากครรภ์ล่าช้าในหญิงตั้งครรภ์ที่มารับบริการ ณ โรงพยาบาลลำพูน. [วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต]. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2554.
บุหลัน สุขเกษม. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมาฝากครรภ์ครั้งแรกช้ากว่า 12 สัปดาห์ของหญิงตั้งครรภ์ ตำบลโพนข่า อำเภอเมือง จังหวัดศรีสะเกษ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก; 2554.
ปฤษดาพร ผลประสาร. การรับรู้ภาวะเสี่ยงของการตั้งครรภ์เวลาของการรับรู้การตั้งครรภ์และการฝากครรภ์ครั้งแรกของสตรีตั้งครรภ์วัยรุ่น. [วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. เชียงใหม่:มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2560.
สุวรรณี นาคะ, สกาวรัตน์ เทพรักษ์, อุทัยวรรณ โคกตาทอง. การศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการฝากครรภ์ช้า. วารสารช่อพะยอม 2562;30(1):59-70.
Ewunetie AA, Munea AM, Meselu BT, Simeneh MM, Meteku BT. Delay on first antenatal care visit and its associated factors among pregnant women in public health facilities of Debre Markos town, North West Ethiopia. BMC Pregnancy Childbirth 2018;18(1):173.
Grum T, Brhane E. Magnitude and factors associated with late antenatal care booking on first visit among pregnant women in public health centers in central zone of Tigray Region, Ethiopia: a cross sectional study. PLos One 2018;13(12):e0207922.
Horiguchi H, Nakazawa M. The factors associated with the delayed first antenatal care in the Philippines. Universal Journal of Public Health 2018;6(2); 49–55.
Andersen RM. Revisiting the behavioral model and access to medical care: Does it Matter? J Health Soc Behav 1995;36(1):1-10.
สายใจ โฆษิตกุลพร. การฝากครรภ์และพฤติกรรมการดูแลตนเองของหญิงตั้งครรภ์ที่มารับบริการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ศูนย์อนามัยที่ 11 จังหวัดนครศรีธรรมราช. [อินเทอร์เน็ต] 2555. [เข้าถึงเมื่อ 28 ก.ค.2562]. เข้าถึงได้จาก: http://hpc11.go.th/information/7.1/3.9/43.pdf.
กวินฑรา ปรีสงค์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเอง ของหญิงตั้งครรภ์ที่มารับบริการฝากครรภ์ โรงพยาบาลบางนา 5 จังหวัดสมุทรปราการ. วารสารร่มพฤกษ์ มหาวิทยาลัยเกริก 2558;33(3):116-36.
เอื้อมพร ราชภูมิ, จันทรรัตน์, เจริญสันติ, กรรณิการ์ กันธะรักษา. การวิเคราะห์สถานการณ์การฝากครรภ์ไม่ครบตามเกณฑ์ของหญิงตั้งครรภ์โรงพยาบาลระนอง. พยาบาลสาร 2554; 38(3):20-9.
เดือนเพ็ญ ศิลปะอนันต์. ทำไมจึงมาฝากครรภ์ : ทัศนะของหญิงตั้งครรภ์โรงพยาบาลบางกรวย จังหวัดนนทบุรี. [อินเทอร์เน็ต]. 2557. [เข้าถึงเมื่อ 28 ก.ค.2562]. เข้าถึงได้จาก:http://www.ayhosp.go.th/ayh/images/Knowledge/JOMAT/JOMAT-Y04v02S04.pdf.
พรพรรณ บุญนุกูล, เยาวเรศ ดวงดี, รุ่งนภา สุขเกษม. ศึกษาเหตุผลการมาฝากครรภ์ช้าของหญิงตั้งครรภ์อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา : รายงานการวิจัยเอกสารหมายเลข 8. พระนครศรีอยุธยา: โรงพยาบาลบางปะหัน; 2557.
นภศพร ชัยมาโย. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการฝากครรภ์ของสตรีตั้งครรภ์วัยรุ่น [วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2559.
อังคณา สูงส่งเกียรติ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการฝากครรภ์ ล่าช้าในหญิงตั้งครรภ์ที่มารับบริการ ณ ศูนย์แพทย์ชุมชนโรงพยาบาลกระบี่. กระบี่เวชสาร 2561;1(2):13-23
Mkandawire P, Atari O, Kangmennaang J, Arku G, Luginaah I, Etowa J. Pregnancy intention and gestational age at first antenatal care (ANC) visit in Rwanda. Midwifery 2019;68:30-8.
Teshale AB, Tesema GA. Prevalence and associated factors of delayed first antenatal care booking among reproductive age women in Ethiopia; a multilevel analysis of EDHS 2016 data. PLoS One 2020;15(7):e0235538.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ถือเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัย วิเคราะห์ วิจารณ์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้นิพนธ์ กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป และผู้นิพนธ์จะต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง