ลักษณะภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ของผู้ป่วยวัณโรคปอด ในโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา

บทคัดย่อ

   วัณโรคปอดเป็นโรคติดเชื้อที่ทำให้เกิดความทุพพลภาพและเสียชีวิตสูงในประเทศกำลังพัฒนา การศึกษาแบบย้อนหลังนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะอาการและลักษณะภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ทรวงอกของผู้ป่วยวัณโรคปอดจำนวน 102 ราย ที่ขึ้นทะเบียนรักษาวัณโรคปอด ในโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา ระหว่างวันที่ 1 มกราคม พ.ศ.2562 ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ.2562 และได้รับการทำเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ทรวงอก โดยทบทวนข้อมูลจากเวชระเบียนผู้ป่วย และแปลผลภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์โดยรังสีแพทย์ ผลการศึกษาพบว่าผู้ป่วยเป็นเพศชาย 60 ราย เพศหญิง 42 ราย โดยแบ่งผู้ป่วยเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ ผู้ป่วยที่มีผลตรวจไม่พบเชื้อวัณโรคจำนวน 78 ราย (ร้อยละ 76.5) และผู้ป่วยที่มีผลตรวจพบเชื้อวัณโรคจำนวน 24 ราย (ร้อยละ 23.5) อาการแสดงที่พบมากสุดคือ ไอเรื้อรัง ลักษณะภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ทรวงอกที่พบมากที่สุดในผู้ป่วยทั้ง 2 กลุ่ม ได้แก่ centrilobular nodule (ร้อยละ 94.1) รองลงมาเป็น mediastinal lymphadenopathy (ร้อยละ76.5) และ tree-in-bud (ร้อยละ 68.6) ตำแหน่งความผิดปกติที่พบมากสุดได้แก่ upper lobe ซึ่งไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติในผู้ป่วย ทั้ง 2 กลุ่ม ลักษณะภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ทรวงอกที่สัมพันธ์กับผู้ป่วยที่มีผลตรวจพบเชื้อวัณโรคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ consolidation (P=0.019) สรุปได้ว่าลักษณะภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ทรวงอก มีประโยชน์ในการวินิจฉัยผู้ป่วยวัณโรคปอดทั้งในกรณีผู้ป่วยที่มีผลตรวจไม่พบเชื้อวัณโรคและผู้ป่วยที่มีผลตรวจพบเชื้อวัณโรค