การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคอีสุกอีใสในกลุ่มวัยเรียน ของโรงพยาบาลชุมชนในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

บทคัดย่อ

     โรคอีสุกอีใสเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของเด็กวัยเรียนในประเทศไทย โดยอัตราป่วยต่อแสนประชากรย้อนหลัง 5 ปีของจังหวัดพระนครศรีอยุธยาสูงกว่าระดับประเทศ ผู้วิจัยจึงได้ทำการศึกษาประเมินระบบเฝ้าระวังโรคอีสุกอีใสในกลุ่มวัยเรียนของโรงพยาบาลชุมชนจังหวัดพระนครศรีอยุธยาเพื่อศึกษาคุณลักษณะเชิงคุณภาพและปริมาณ โดยเป็นการศึกษาแบบตัดขวาง ได้แก่ ค่าความไว ค่าคาดทำนายของผลบวก ความเป็นตัวแทน ความสมบูรณ์ของข้อมูล และความทันเวลาการรายงานของระบบเฝ้าระวัง ด้วยการทบทวนเวชระเบียนของผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยโรคในระบบ ICD-10 ซึ่งมีอาการและอาการแสดงเข้าได้กับนิยามการเฝ้าระวังโรคอีสุกอีใสในกลุ่มวัยเรียนอายุ 5-21 ปีที่มารับบริการในโรงพยาบาลชุมชนจังหวัดพระนครศรีอยุธยาตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2559-31 ตุลาคม 2560 โดยได้ทำการแบ่งโรงพยาบาลชุมชนออกเป็น 3 กลุ่มตามอัตราป่วยจากการปรับด้วยวิธีตรง เป็นกลุ่มอุบัติการณ์ สูง ปานกลางและต่ำ และทำการสัมภาษณ์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับระบบเฝ้าระวังเพื่อศึกษาคุณลักษณะเชิงคุณภาพ ได้แก่ การยอมรับ ความยืดหยุ่น ความมั่นคง ความยากง่าย และการนำไปใช้ประโยชน์ ผลการทบทวนเวชระเบียนของผู้ป่วยโรคอีสุกอีใสและโรคใกล้เคียง พบผู้ป่วยเข้านิยามการเฝ้าระวังโรค 326 ราย ถูกรายงานเข้าในระบบรายงาน 506 จำนวน 320 ราย ค่าความไวของระบบเฝ้าระวังเท่ากับร้อยละ 98.15 และพบผู้ป่วยที่รายงานในระบบรายงาน 506 ทั้งหมด 342 รายเป็นผู้ป่วยที่เข้านิยามการเฝ้าระวังโรค 320 ราย ค่าคาดทำนายของผลบวกเท่ากับร้อยละ 93.56 ข้อมูลในระบบรายงาน 506 สอดคล้องกับข้อมูลจากเวชระเบียน ข้อมูลทั่วไปครบถ้วนถูกต้อง และความทันเวลาเท่ากับร้อยละ 74.54 คุณลักษณะเชิงคุณภาพพบปัญหาความยืดหยุ่นของระบบ เนื่องจากเจ้าหน้าที่ระบาดวิทยาไม่เพียงพอ นอกจากนี้ยังพบปัญหาด้านความมั่นคงของระบบคอมพิวเตอร์ที่ส่งผลให้รายงานล่าช้าหรือไม่ได้รายงาน ด้านการยอมรับความยากง่ายและการนำไปใช้ประโยชน์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียส่วนใหญ่เห็นคล้องด้วย การจัดหาเจ้าหน้าที่ระบาดวิทยาให้เพียงพอและการพัฒนาระบบสื่อสารข้อมูลเป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาระบบรายงานโรคให้ดีขึ้น