ความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเป็นวัณโรคปอดของบุคลากร โรงพยาบาลสมุทรปราการ ปี พ.ศ. 2557-2561
คำสำคัญ:
วัณโรคปอด, บุคลากรโรงพยาบาลบทคัดย่อ
วัณโรคปอดเป็นปัญหาที่สำคัญอย่างหนึ่งของประเทศไทย และยังคงมีอุบัติการณ์พบได้อย่างต่อเนื่อง บุคลากรทางการแพทย์เป็นกลุ่มหนึ่งที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อจากการให้บริการและรักษาพยาบาล โดยพบว่ามีอุบัติการณ์สูงกว่าในประชากรทั่วไปหลายเท่า วัตถุประสงค์ของการศึกษาคือการหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเป็นวัณโรคปอดในบุคลากรโรงพยาบาลเพื่อประโยชน์ในการเฝ้าระวังป้องกันต่อไปเป็นการศึกษาเชิงพรรณนาภาคตัดขวาง (cross-sectional descriptive study) อาศัยข้อมูลการตรวจสุขภาพประจำปีของบุคลากรโรงพยาบาลสมุทรปราการ ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา วิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนาและหาความชุกของโรคในแต่ละปี วิเคราะห์หาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านบุคคลและปัจจัยด้านงาน กับความชุกของวัณโรคปอด โดยใช้สถิติ Chi-square test และ Binary logistic regression กำหนดค่าระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลการศึกษาพบว่าบุคลากรโรงพยาบาลปี 2561 มีจำนวนทั้งหมด 1,624 คน ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีอายุเฉลี่ยเท่ากับ 38 ปี (SD=11.53) บุคลากรเข้ารับการตรวจภาพถ่ายรังสีทรวงอกประจำปี เพิ่มขึ้นจากอัตราต่ำสุดร้อยละ 64.27 ในปี 2559 เป็นร้อยละ 91.10 ในปี 2561 ผลจากการตรวจสุขภาพประจำปี มีผู้ได้รับการวินิจฉัยเป็นวัณโรคปอดจำนวน 17 ราย คิดเป็นความชุก ณ ช่วงเวลา 5 ปีเท่ากับร้อยละ 1.48 โดยปี 2557 และ 2559 ไม่มีผู้ป่วยวัณโรคปอด ผู้ป่วยส่วนใหญ่ปฏิบัติงานในแผนกผู้ป่วยในและมีอายุงานน้อยกว่า 5 ปี ผลการวิเคราะห์หาความสัมพันธ์พบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับวัณโรคปอดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ดัชนีมวลกาย (BMI; p<0.01) ผลจากการตรวจสุขภาพประจำปี ทำให้ยังพบบุคลากรโรงพยาบาลป่วยเป็นวัณโรคปอดอยู่เสมอในแต่ละปี และมักพบในผู้ที่ปฏิบัติงานแผนกผู้ป่วยในเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากคลุกคลีกับผู้ป่วยบ่อยครั้ง แผนกอื่นๆ แม้จะมีส่วนน้อยแต่ก็ยังพบได้เช่นกัน ดังนั้นการเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปี จะช่วยให้วินิจฉัยโรคได้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรก และสามารถรักษาได้ทันท่วงที รวมถึงการมีสุขอนามัยที่ดีและดัชนีมวลกายที่เหมาะสมก็จะช่วยให้ร่างกายมีสุขภาพที่ดี ลดความเสี่ยงต่อการป่วยได้
เอกสารอ้างอิง
2. กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. คนสาธารณสุขสุ่มเสี่ยงติดวัณโรค [อินเทอร์เน็ต]. เดลินิวส์ 2560 [เข้าถึงเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2561]. เข้าถึงได้จาก:https://politics.kachon.com/152313.
3. นวพรรณ เมธชนัน. รายงานผลการทบทวนข้อมูลเพื่อความเข้าใจสถานการณ์วัณโรคในกลุ่มแรงงานต่างด้าวในประเทศไทย. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข 2560;11:608-623.
4. World Health Organization. Global tuberculosis report 2017 [online]. 2017 [cited 2018 Nov 20]. Available from: https://www.who.int/tb/publications/global_report/gtbr2017_main_text.pdf
5. Trakultaweesuk P, Niyompattama A, Boonbamroe S, Chaiear N. Tuberculosis among Hospital Staffs in a Tertiary Care Hospital, Northeastern Thailand. Srinagarind Med J 2017;32:214-213.
6. Lien LT, Le Hang NT, Kobayashi N, Yanai H, Toyota E, Sakurada S, et al. Prevalence and riskfactors for tuberculosis infection among hospital workers in Hanoi, Viet Nam. PLoSONE 2009;4:e6798.
7. ขวัญใจ มอนไธสง. ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรคปอดที่พักอาศัยในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. [วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ:มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2559.
8. กิตติพัทธ์ เอี่ยมรอด, วิทยา สวัสดิวุฒิพงศ์. สถานการณ์การป่วยเป็นวัณโรคของบุคลากรในโรงพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุข จังหวัดตาก. [อินเทอร์เน็ต]. คลังข้อมูลและความรู้ระบบสุขภาพสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข [สวรส.] 2560 [เข้าถึงเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2561]. เข้าถึงได้จาก: https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/4729
9. SuapumeeN.Therelationship betweenpersonalfactors, knowledge and Lung tuberculosis preventive behaviors of people in SuankleauSubdistrict, Banpong District, Ratchaburi province, Thailand. Nursing Journal of the Ministry of Public Health 2013;23:79-93.
10. Buttho M, Suggaravetsiri P. Tuberculosis prevention among household contacts of pulmonary tuberculosis patients in Prakhonchai District, Krasang District and Plubplachai District, Buriram Province, Thailand. Journal of the Office of Disease Prevention and Control 6 KhonKaen 2011;18:11-21.
11. Lienhardt C, Fielding K, Sillah JS, Manneh K. Risk factors for tuberculosis infection in Sub-Saharan Africa. Am J RespirCrit Care Med 2003;168:448-55.
12. Hochberg NS, Horsburgh CR Jr. Prevention of tuberculosis in older adults in the United States: Obstacles and opportunities. Clin Infect Dis 2013;56:1240-7.
13. Meyer KC. Aging. Proc Am ThoracSoc 2005;2:433-39.
14. Kolappan C, Gopi PG, Subramani R, Narayanan PR. Selected biological and behavioural risk factors associated with pulmonary tuberculosis. Int J Tuberc lung Dis 2007;11: 999-1003.
15. Yu G-P, HsiehtC, Peng J. Risk factors associated with the prevalence of pulmonary tuberculosis among sanitary workers in Shanghai. Tubercle 1988;69:105-12.
16. Workneh MH, Bjune GA, Yimer SA. Prevalence and associated factors of tuberculosis and diabetes mellitus comorbidity: A systematic review PloS ONE 2017il 21;12: e0175925.
17. Menzies D, Fanning A, Yuan L, FitzGerald JM. Hospital ventilation and risk for tuberculosis Infection in Canadian health care workers: Canadian collaborative group in Nosocomial transmission of TB. Ann Intern Med 2000;133:779-89.
18. Tudor C, Van der Walt ML, Margot B, Dorman SE, Pan WK, Yenokyan G, et al. Occupational risk factors for tuberculosis among healthcare workers in KwaZulu-Natal, South Africa. Clin Infect Dis 2016;62 Suppl 3:S255-61.
19. Mathew A, David T, Thomas K, Kuruvilla PJ, Balaji V, Jesudason MV, et al. Risk factors for tuberculosis among health care workers in South India: a nested case-control study. Journal of Clinical Epidemiology 2013; 66:67-74.
20. Kim SJ, Ye S, Ha E, Chun EM.Association of body mass index with incident tuberculosis in Korea. PLoS ONE 2018 April 18 ;13(4): e0195104.
21. Leung CC, Lam TH, Chan WM, Yew WW, Ho KS, Leung G, et al. Lower risk of tuberculosis in obesity. Arch Intern Med 2007;167:1297-304.
22. Cegielski JP, Arab L, Cornoni-Huntley J. Nutritional risk factors for tuberculosis among adults in the United States, 1971-1992. American journal of epidemiology 2012;176:409-22. doi: 10.1093/aje/: kws007.
23. Webb EA, Hesseling AC, Schaaf HS, Gie RP, Lombard CJ, Spitaels A, et al. High prevalence of mycobacterium tuberculosis infection and disease in children and adolescents with type 1 diabetes mellitus.Int J Tuberc Lung Dis 2009;13:868-74.
24. Dooley KE, Chaisson RE. Tuberculosis and diabetes mellitus: convergence of two epidemics. Lancet Infect Dis 2009;9:737-46.
25. Restrepo BI. Diabetes and tuberculosis. Microbiol Spectr 2016;4(6). doi:10.1128/microbiolspec.TNMI7-0023-2016.
26. Oppenheimer SJ. Iron and its relation to immunity and infectious disease. J Nutr 2001;131(2S-2):616S-633S.
27. Lonnroth K, Williams BG, Cegielski P, Dye C. A consistent log-linear relationship between tuberculosis incidence and body mass index. International Journal of Epidemiology 2010;39:149-55.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ถือเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัย วิเคราะห์ วิจารณ์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้นิพนธ์ กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป และผู้นิพนธ์จะต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
