สถานการณ์ของโรคขาดสารไอโอดีนของหญิงตั้งครรภ์ในประเทศไทย ปี 2554-2558

ผู้แต่ง

  • สมพงษ์ ชัยโอภานนท์ สำานักคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ กรมอนามัย

บทคัดย่อ

     โรคขาดสารไอโอดีนยังคงเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทย เนื่องจากการขาดสารไอโอดีนเป็นสาเหตุของความพิการทางสติปัญญา และมีผลกระทบต่อประชากรทุกกลุ่มวัย โดยเฉพาะทารกในครรภ์มารดา การวิจัยแบบพรรณนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์โรคขาดสารไอโอดีนในหญิงตั้งครรภ์ของประเทศไทย ระหว่างปี พ.ศ. 2554-2558 จากข้อมูลเฝ้าระวังปริมาณไอโอดีนในปัสสาวะของหญิงตั้งครรภ์ประเทศไทยของศูนย์ปฏิบัติการ สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุขเก็บข้อมูลในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2560 นำเสนอข้อมูลเป็นค่าร้อยละ พบว่าร้อยละของหญิงตั้งครรภ์ที่ตรวจพบปริมาณไอโอดีนในปัสสาวะน้อยกว่าค่ามาตรฐานพบว่ามีแนวโน้มเพิ่มขึ้น โดยภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ กทม. มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ส่วนภาคกลางและภาคใต้มีแนวโน้มคงที่ โดยภาคใต้พบร้อยละของหญิงตั้งครรภ์ที่ตรวจพบปริมาณไอโอดีนในปัสสาวะน้อยกว่าค่ามาตรฐานน้อยที่สุด ขณะที่เกือบทุกเขตสุขภาพ และ กทม. มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ยกเว้น เขตสุขภาพ 3 และ 8 ที่มีแนวโน้มลดลง สรุปได้ว่าการรณรงค์ให้ความรู้แบบมีส่วนร่วมแก่ชุมชน ทีมหมอครอบครัวเยี่ยมบ้าน เน้นการบริโภคไอโอดีนที่เพียงพอ สนับสนุนมาตรการให้ยาเม็ดเสริมไอโอดีนแก่หญิงตั้งครรภ์ทุกราย สนับสนุนการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน และผลิตภัณฑ์ปรุงรสเค็มเสริมไอโอดีนให้ได้มาตรฐาน และการใช้เกลือเสริมไอโอดีนในระดับครัวเรือนให้ครอบคลุมเกินร้อยละ 90

เอกสารอ้างอิง

1. de Benoist B, Clugston G. Editorial. Eliminating iodine deficiency disorders. World Health Organization. Bulletin of the World Health Organization 2002; 80(5):341.
2. Bath SC, Steer CD, Golding J, Emmett P, Rayman MP. Effect of inadequate iodine status in UK pregnant women on cognitive outcomes in their children: results from the Avon Longitudinal Study of Parents and Children (ALSPAC). Lancet 2013;382(9889):331-7. doi:10.1016/S0140-6736(13)60436-5. Epub 2013 May 22.
3. กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. วิวัฒนาการการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนในประเทศไทย 2549. กรุงเทพฯ: องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก; 2549.
4. Wiersinga WM. The thyroid. In. Oxford Textbook of Endocrinology and Diabetes second edition. Oxford University Press Inc., Newyork : Oxford University Press Inc.; 2011.
5. WHO, UNICEF, ICCIDD. Indicators for assessing Iodine Deficiency Disorders and their control through salt iodization. Geneva: World Health Organization; 1994. WHO Document WHO/NUT/94.6.
6. สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงานการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนสำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข 2558. กรุงเทพฯ:บริษัทสามเจริญพาณิชย์ จำกัด;2558.
7. สุภาภัค สิงห์เสนา, เบญจา มุกตพันธุ์. ปัจจัยที่มีผลต่อปริมาณไอโอดีนในปัสสาวะของหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม 2558;12:3 (กันยายน-ธันวาคม):
161-172.
8. นวลรัตน์ โมทะนา, ทัศพร ชูศักดิ์, เบญจวรรณ นันทชัย, สัณวัช ไชยวงศ์. ผลการให้สุขศึกษาตามแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพในการป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนในหญิงตั้งครรภ์ตำบลแม่ข้าวต้ม อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย. วารสารนเรศวรพะเยา 2557;7:2:178-184.
9. สุนทร ยนต์ตระกูล, ชมนาถ แปลงมาลย์. รูปแบบการพัฒนาการแก้ไขปัญหาขาดสารไอโอดีนแบบมีส่วนร่วม อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2557;23:2:
252-261.
10. อุษณา ตัณมุขยกุล, สุรสันค์ วิเวกเมธากร, ยศ ตีระวัฒนานนท์. การสำรวจการสั่งจ่ายวิตามินและเกลือแร่เสริมแก่หญิงไทยมีครรภ์. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข 2554;5:3 (มกราคม-มีนาคม):40-46.
11. สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย. ยาเม็ดเสริมไอโอดีนสำหรับหญิงตั้งครรภ์ ใน: รายงานประจำปี 2559 สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย. นนทบุรี: สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย;2559.
12. สำนักอาหาร สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยากระทรวงสาธารณสุข. รายงานความก้าวหน้าในการแก้ปัญหาโรคขาดสารไอโอดีน (พ.ศ. 2556-2558). นนทบุรี:สำนักอาหาร สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา;2559.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2018-06-15

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ชัยโอภานนท์ ส. สถานการณ์ของโรคขาดสารไอโอดีนของหญิงตั้งครรภ์ในประเทศไทย ปี 2554-2558. JPMAT [อินเทอร์เน็ต]. 15 มิถุนายน 2018 [อ้างถึง 26 ธันวาคม 2025];7(2):200-11. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JPMAT/article/view/128727

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย