ค่าน้ำหนักอรรถประโยชน์ และคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเบาหวาน ในแต่ละภาวะแทรกซ้อนที่วัดด้วยแบบสอบถามคุณภาพชีวิต (EQ-5D) และแบบวัดคุณภาพชีวิตสำหรับผู้เป็นเบาหวาน (Thai DQOL)
บทคัดย่อ
ความชุกของโรคเบาหวานในไทยมีถึงร้อยละ 6.9 โรคเบาหวานทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนหลายประการ และเพิ่มอัตราตาย การคัดเลือกเทคโนโลยีเพื่อการรักษาเบาหวานจำเป็นต้องมีค่าคุณภาพชีวิตในรูปของค่าน้ำหนักอรรถประโยชน์ เพื่อใช้ในการคำนวณปีอรรถประโยชน์ แต่ค่าดังกล่าวยังขาดการศึกษาที่ครอบคลุมในประเทศไทยอยู่ การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อหาค่าน้ำหนักอรรถประโยชน์ในผู้ป่วยเบาหวาน ในภาวะต่างๆ ได้แก่ ปราศจากภาวะแทรกซ้อน ไตเสื่อม เส้นประสาทเสื่อม เบาหวานขึ้นจอประสาทตา ต้อหิน ต้อกระจกและตัดรยางค์ โดยแบบสอบถาม EuroQol-5D หรือ EQ-5D (2) เพื่อหาปัจจัยที่ทำให้ค่าอรรถประโยชน์มีความแตกต่างกัน และ (3) หาความสัมพันธ์ระหว่างค่าน้ำหนักอรรถประโยชน์ กับคุณภาพชีวิตที่วัดโดย Thai diabetes quality of life หรือ Thai DQOL โดยเลือกใช้การศึกษาภาคตัดขวาง ในตัวอย่างทั้งสิ้น 558 ราย จากแผนกผู้ป่วยนอก และผู้ป่วยใน จากโรงพยาบาล 5 แห่งทั่วประเทศ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2552-2553 และวิเคราะห์ทางสถิติด้วย Pearson correlation และANOVA
ผลการศึกษา พบว่า มีกลุ่มตัวอย่างจาก จ.สระบุรี ร้อยละ 26.2 สูงสุด มีอายุเฉลี่ยที่ 57 (S.D. 12) ปี เป็นเพศชายร้อยละ 40.5, ร้อยละ 50.9 อยู่นอกพื้นที่เขตเทศบาล, และร้อยละ 73.8 ใช้สิทธิการรักษาในระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า (บัตรทอง) พบว่าผู้ป่วยเบาหวานมีค่าน้ำหนักอรรถประโยชน์ ตั้งแต่ 0.42 (S.D. 0.26) ถึง 0.85 (S.D. 0.19) โดยต่ำสุดในกลุ่มที่ถูกตัดรยางค์ และสูงสุดในกลุ่มที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อน โดยมีปัจจัยที่ทำให้คุณภาพชีวิตมีความแตกต่างได้แก่ ภาวะแทรกซ้อน (p<0.05), ระดับน้ำตาลอดอาหาร
(p<0.001), อาชีพ (p=0.002) และที่อยู่อาศัย (p=0.03) ข้อค้นพบอีกประการคือ มีความสัมพันธ์ระหว่าง UW ที่คำนวณจาก EQ-5D กับ ค่าคะแนน Thai DQOL อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีค่าสหสัมพันธ์ของ Pearson เท่ากับ 0.519 ซึ่งเป็นความสัมพันธ์เชิงเส้นที่นำมาใช้ทำนายค่า UW ได้
งานวิจัยนี้มีข้อจำกัดในเรื่องของการจำแนกความรุนแรงจากการตัดอวัยวะ และระยะเวลาการดำเนินของโรค ดังนั้นหากมีการศึกษาต่อไป ควรพิจารณาเพิ่มเติมเรื่องรายละเอียดของการตัดอวัยวะ เพื่อความสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น
เอกสารอ้างอิง
2. วิชัย เอกพลากร, เยาวรัตน์ ปรปักษ์ขาม, สุรศักดิ์ ฐานีพานิชสกุลม, และคณะ. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกายครั้งที่ 4 พ.ศ. 2551-2552. (เข้าถึงเมื่อวันที่ 21 เมษายน 2561). เข้าถึงได้จาก : https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/2976?locale-attribute=th
3. กระทรวงสาธารณสุข. อัตราการป่วยตายด้วยโรคเบาหวาน [อินเตอร์เน็ต] นนทบุรี; 2561 (เข้าถึงเมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 2561). เข้าถึงได้จาก https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/report.php?source=formated/ncd_death_age.php&ca t_id=6a1fdf282fd28180eed7d1cfe0155e11&id=589248f2516fbb85d4a4a5605c3ca1c4#
4. สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข. รายงานสถิติสาธารณสุข พ.ศ. 2558 นนทบุรี: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก; 2559.
5. สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงานประจำปี 2558. นนทบุรีฯ: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก; 2559.
6. Flegg JA, McElwain DL, Byrne HM, Turner IW. A three species model to simulate application of Hyperbaric Oxygen Therapy to chronic wounds. PLoS Comput Biol 2009;5(7):e1000451.
7. Centers for Disease Control and Prevention. National Diabetes Fact Sheet: General Information and National Estimates on Diabetes. US: Atlanta; 2009.
8. Robbins JM, Strauss G, Aron D, Long J, Kuba J, Kaplan Y. Mortality rates and diabetic foot ulcers: is it time to communicate mortality risk to patients with diabetic foot ulceration? J Am Podiatr Med Assoc. 2008;98(6):489-93.
9. Liu R, Li L, Yang M, Boden G, Yang G. Systematic review of the effectiveness of hyperbaric oxygenation therapy in the management of chronic diabetic foot ulcers. Mayo Clin Proc. 2013;88(2):166-75.
10. สุภามาศ ผาติประจักษ์, สมจิต หนุเจริญกุล, เปียซื่อ น. ปัจจัยทำนายความสามารถในการดูแลตนเองและคุณภาพชีวิตในผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2. Rama Nurs J. 2014;20(1):97-110.
11. Tongsiri S, Cairns J. Estimating population-based values for EQ-5D health states in Thailand. Value Health 2011;14(8):1142-5.
12. Grandy S , Fox KM. EQ-5D visual analog scale and utility index values in individuals with diabetes and at risk for diabetes: Findings from the Study to Help Improve Early evaluation and management of risk factors Leading to Diabetes (SHIELD). Health and Quality of Life Outcomes 2008 Feb;27(6):18).
13. Redekop WK, Koopmanschap MA, Stolk RP, Rutten GE, Wolffenbuttel BH, Niessen LW. Health-Related Quality of Life and Treatment Satisfaction in Dutch Patients With Type 2 Diabetes. Diabetes Care 2002;25:458-63.
14. James E Graham DGS-M, Glenn V Ostir, Soham Al, Snih MKP, Kyriakos Markides, Kenneth J. Ottenbacher Health related quality of life in older Mexican Americans with diabetes: A cross-sectional study. Health and Quality of Life Outcomes. 2007;5(39).
15. Ministry of Public Health T. Burden of Disease Report, Thailand. 2004.
16. สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ สสส. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน พ.ศ. 2551. บริษัท รุ่งศิลป์การพิมพ์ (1977) จำกัด; 2008.
17. Sarah Wild GRea. Global burden of diabetes mellitus in the year 2000. (เข้าถึงเมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 2561). เข้าถึงได้จาก Available from: https://www.who.int/healthinfo/statistics/bod_diabetes.pdf.
18. Kent M, Wang T, Whyte R, Curran T, Flores R, Gangadharan S. Open, video-assisted thoracic surgery, and robotic lobectomy: review of a national database. Ann Thorac Surg. 2014;97(1):236-42; discussion 42-4.
19. Beaudet A, Clegg J, Thuresson PO, Lloyd A, McEwan P. Review of utility values for economic modeling in type 2 diabetes. Value Health. 2014;17(4):462-70.
20. Bagust A, Beale S. Modelling EuroQol health-related utility values for diabetic complications from CODE-2 data. Health Econ. 2005;14(3):217-30.
21. Paul Glasziou JA, Elaine Beller, Philip Clarke and the ADVANCE Collaborative Group. Which health-related quality of life score? A comparison of alternative utility measures in patients with Type 2 diabetes in the ADVANCE trial. Health and Quality of Life Outcomes 2007;5(21).
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ถือเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัย วิเคราะห์ วิจารณ์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้นิพนธ์ กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป และผู้นิพนธ์จะต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
