ความรอบรู้ด้านโภชนาการของผู้สูงอายุ เขตสุขภาพที่ 5
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านโภชนาการ, ผู้สูงอายุ, ดัชนีมวลกาย, โรคไม่ติดต่อเรื้อรังบทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรอบรู้ด้านโภชนาการของผู้สูงอายุและศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคลกับระดับความรอบรู้ด้านโภชนาการในชมรมผู้สูงอายุคุณภาพเขตสุขภาพที่ 5 จำนวน 309 คน ที่ถูกคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจงเข้าในการศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง ทำการชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง เพื่อคำนวณดัชนีมวลกาย และวัดเส้นรอบเอว เพื่อประเมินภาวะโภชนาการ ทดสอบความรอบรู้ด้านโภชนาการโดยใช้แบบวัดความรอบรู้ที่ผ่านการตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ ผลการศึกษา พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีระดับความรอบรู้ด้านโภชนาการในระดับปานกลาง ร้อยละ 46.6 ระดับต่ำ ร้อยละ 45.3 ปัจจัยส่วนบุคคลที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านโภชนาการอย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ อายุ (p<0.05) ระดับการศึกษา ความสามารถด้านการอ่าน การเขียน (p<0.01) เมื่อเปรียบเทียบคะแนนความรอบรู้ด้านโภชนาการระหว่างกลุ่มปกติและกลุ่มท้วม-อ้วน พบว่าความรอบรู้ด้านโภชนาการด้านการสื่อสารปฏิสัมพันธ์ ของกลุ่มปกติต่ำกว่ากลุ่มท้วม-อ้วนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) แต่ความรอบรู้ด้านโภชนาการด้านอื่น ๆ ไม่แตกต่างกัน ช่องทางการเข้าถึงแหล่งข้อมูลด้านโภชนาการที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านโภชนาการอย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ สื่อเอกสารสิ่งพิมพ์ (p<0.01) อินเตอร์เน็ต (p<0.01) และกลุ่มไลน์ (p<0.01) การศึกษานี้สามารถนำไปใช้พัฒนาสื่อโภชนาการ เลือกช่องทางสื่อสาร และพัฒนากระบวนการเรียนรู้เพื่อยกระดับความรอบรู้ด้านโภชนาการของผู้สูงอายุในการป้องกันความเสี่ยงต่อโรคไม่ติดต่อเรื้อรังและการได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ
เอกสารอ้างอิง
ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. ข้อมูลประชากร ประมวลผลจากโปรแกรม HDC. [อินเทอร์เน็ต].สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข 2562; [เข้าถึง เมื่อ 10 ก.ย. 2562]. เข้าถึงได้จาก: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=ac4eed1bddb23d6130746d62d2538fd0
สํานักพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ. รายงานภาระโรคและการบาดเจ็บของประชากรไทยพ.ศ.2557. นนทบุรี: เดอะ กราฟิโก ซิสเต็มส์ จำกัด; 2560.
Nutbeam, D. Health Literacy as a public health goal. A challenge for contemporary health education and communication strategies into health 21st century. Health Promotion International. Great Britain; 2000.
Nutbeam, D. Health Literacy and adolescents: a framework and agenda for future research. Health Education Research. Oxford University Press; 2008.
World Health Organization. Health literacy and health behavior [December 9, 2010.].
Available from: http://www.who.int/healthpromotion/conferences/7gchp/track2/en/.
U.S. Department of Health and Human Services OoDPaHP. National Action Plan to Improve Health Literacy. Washington, DC: Author; 2010.
Rootman I, Ronson B. Literacy and health research in Canada: where have we been and where should we go? Can J Public Health. 2005; 96(Suppl 2):S62-77.
Statistics ABo. Health Literacy, Australia. Canberra: National Information and Referral Service; 2006.
คณะกรรมการดำเนินงานจัดทำแผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 12. แผนพัฒนา
สุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.2560-2564). นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2559.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการพัฒนาโรงเรียนรอบรู้ด้านสุขภาพ 2563; 1-34.
Silk KJ, Sherry J, Winn B, Keesecker N, Horodynski MA, Sayir A. Increasing nutrition literacy: testing the effectiveness of print, web site, and game modalities. J Nutr Educ Behav. 2008; 40:3–10.
Carbone, E.T., & Gibbs, H.D. Measuring nutrition literacy: Problems and potential solutions. J Nutr Disord Ther. 2013; 3:e105.
Krejcie, R. V., and Morgan, D. W. Determining sample size for research activities. Educ Psychol Meas. 1970; 30:607–610.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการพัฒนาโรงเรียนรอบรู้ด้านสุขภาพ 2563; 1-34.
กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข.คู่มือการคัดกรอง/ประเมินผู้สูงอายุ.นนทบุรี: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก; 2557.
วิมล โรมา, ชะนวนทอง ธนสุกาญจน์, มธุรส ทิพยมงคลกุล, ณัฐนารี เอมยงค์, นรีมาลย์ นีละไพจิตร, มุกดา สำนวนกลางและคณะ. โครงการสำรวจความรอบรู้ด้านสุขภาพของประชาชนไทย อายุ 15 ปี ขึ้นไป พ.ศ. 2560 (ระยะที่ 1). สำนักงานโครงการขับเคลื่อนกรมอนามัย 4.0 กรมอนามัย; 2561.
วรรณศิริ นิลเนตร. ความฉลาดทางสุขภาพของผู้สูงอายุไทยในชมรมผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตร์ดุษฎีบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2557.
เยาวลักษณ์ มีบุญมาก, จิริยา อินทนา, กรรณิการ์ กิจนพเกียรติ, เพ็ญจมาศ คาธนะ, นงณภัทร รุ่งเนย. ความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุในชุมชนกึ่งเมืองแห่งหนึ่งในจังหวัดราชบุรี 2562. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ 2562; 6 (ฉบับพิเศษ): 129-141.
อังธนา จุลสุคนธ์, นพวรรณ เปียซื่อ, วราภรณ์ ทิพย์สุวรรณกุล, จิราพร ไลนิงเกอร์. ความรอบรู้ด้านโภชนาการและผลลัพธ์ทางสุขภาพของผู้สูงอายุที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารสภาการพยาบาล. 2562; 34 (4),120-135.
Oreonez TN, Yassuda MS, Cachioni M. Elderly online: effects of a digital inclusion program in cognitive performance. Arch Gerontol Geriatr. 2011 [cited 2011 Oct 20]; Sep-Oct;53(2):216-9. Available from: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0167494310002852
ศูนย์อนามัยที่ 5 กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. หลักสูตรโรงเรียนผู้สูงอายุ เขตสุขภาพที่ 5. ศูนย์ อนามัยที่ 5 ราชบุรี; 2559.
นฤมล ใจดี, รัฐฐา ระมั่ง, นวลจันทร์ กวินวาณิช, ราตรี โพธิ์ระวัช. ความฉลาดด้านสุขภาพของผู้สูงอายุในอำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร. รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 6.กำแพงเพชร:สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร; 20 ธันวาคม 2562: 1312-1323.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่เผยแพร่ในวารสารโภชนาการ เป็นลิขสิทธิ์ของสมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยฯ
