ผลของการให้ความรู้เรื่องการนับคาร์โบไฮเดรตร่วมกับการโทรศัพท์ติดตาม ต่อค่าระดับน้ำตาลในเลือด ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลพหลพลพยุหเสนา จังหวัดกาญจนบุรี
คำสำคัญ:
การนับคาร์โบไฮเดรต, การโทรศัพท์ติดตาม, เบาหวานชนิดที่ 2บทคัดย่อ
โรคเบาหวานเป็นโรคที่เป็นปัญหาสาธารณสุขของประเทศไทย และมีแนวโน้มการตายจากโรคเบาหวานเพิ่มขึ้นในทุกปี การรับประทานอาหารของผู้ป่วยเบาหวานจะส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดเป็นสำคัญ วิธีการรับประทานอาหารด้วยการนับคาร์โบไฮเดรตเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้ผู้ป่วยเบาหวานเลือกรูปแบบอาหารและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดี และการโทรศัพท์ติดตามผู้ป่วยยังเป็นการกระตุ้นเตือนให้ผู้ป่วยให้ความร่วมมือในการควบคุมอาหารอีกด้วย ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบค่าระดับน้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับคำแนะนำด้านโภชนาการทั่วไป กับกลุ่มที่ได้รับคำแนะนำด้านโภชนาการด้วยวิธีการนับคาร์โบไฮเดรตและโทรศัพท์ติดตามทุก 2 สัปดาห์กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยกลุ่มควบคุม จำนวน 43 ราย และกลุ่มทดลอง จำนวน 46 ราย เป็นการศึกษา แบบ Randomized controlled trial โดยมีเกณฑ์คัดเข้า คือ อายุระหว่าง 20-60 ปี มีระดับน้ำตาลในเลือดสะสม (HbA1c) 7-9 ได้รับการวินิจฉัยเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 อย่างน้อย 1 ปี พูดคุยฟังภาษาไทยรู้เรื่อง อ่านออกเขียนได้ ไม่มีการปรับยานาน 6 เดือนติดต่อกัน และสามารถใช้โทรศัพท์ติดต่อสื่อสารได้ โดยเก็บข้อมูลนาน 6 เดือน เก็บข้อมูลระดับน้ำตาลในเลือดเดือนที่ 0 3 และ 6 วิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วยสถิติ Independent sample t-test พบว่า ค่าความแตกต่างของ HbA1c ระหว่าง เดือนที่ 0 กับเดือนที่ 6 ในกลุ่มทดลองลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติมากกว่ากลุ่มควบคุม (p-value < 0.001) และ ค่าความแตกต่างระดับน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (FBS) ระหว่าง เดือนที่ 0 และ เดือนที่ 6 ในกลุ่มทดลองลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติมากกว่ากลุ่มควบคุม (p-value = 0.024) สรุปได้ว่าการให้ความรู้เกี่ยวกับการนับคาร์โบไฮเดรตร่วมกับการโทรศัพท์ติดตามมีผลช่วยให้กลุ่มตัวอย่างสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดดีขึ้นดังนั้นการควบคุมอาหารในผู้ป่วยเบาหวานด้วยวิธีการนับคาร์โบไฮเดรตจึงเป็นวิธีที่แนะนำให้ผู้ป่วยใช้ในการเลือกเมนูอาหารในการรับประทาน และควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไปพร้อมกัน
เอกสารอ้างอิง
สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายการประจำปี 2558.กรุงเทพฯ :สำนักกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกในพระบรมราชูปถัมภ์; 2559.
หน่วยงานบริการคลินิกเบาหวานแผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลพหลพลพยุหเสนา. รายงานผลการปฏิบัติงานคลินิกเบาหวาน. กาญจนบุรี: โรงพยาบาลพหลพลพยุหเสนา; 2558.
อุสา พุทธรักษ์, เสาวนันท์ บำเรอราช. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลก้างปลา จังหวัดเลย. วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2558;3(1):19-35.
สุวัฒน์ ศิริแก่นทราย. ปัจจัยที่มีผลต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านยางหลวงเหนือ ตำบลกุดจิก อำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู. ใน: ธีรศิลป์ ทุมวิภาต และคณะ, บรรณาธิการ. การประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ ราชธานีวิชาการครั้งที่ 1; 29 กรกฎาคม 2559; มหาวิทยาลัยราชธานี. อุบลราชธานี: มหาวิทยาลัยราชธานี; 2559.หน้า 65-75.
บุษรา มุกดาสกุลภิบาล, วันทนีย์ เกรียงสินยศ, สมศรี เจริญเกียรติกุล. การพัฒนาตำรับอาหารว่างสุขภาพจากเห็ดที่มีการพิสูจน์ว่าควบคุมน้ำตาลในกระแสเลือดได้. วารสารโภชนาการ. 2560;51(1):1-11.
อารยะ โรจนวณิชชากร, ธันย์ชนก ช่างเจริญ, ไพโรจน์ หลวงพิทักษ์, เสริมสกุล ศิริเวชยันต์. สถานการณ์การใช้วัตถุที่ให้ความหวานแทนน้ำตาลในเครื่องดื่มปรุงสำเร็จชนิดผง. วารสารโภชนาการ. 2560;52(1):12-22.
ฉัตรภา หัตถโกศล, จรูญศรี ชูศักดิ์. น้ำตาลกับโรคเบาหวาน. วารสารโภชนาการ. 2558;50(2):26-35.
รติรัตน์ กสิกุล, เบญจา มุกตพันธ์. การประเมินผลการให้คำปรึกษาโดยวิธีการนับคาร์โบไฮเดรตในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2. ศรีนครินทร์เวชสาร. 2556;28(4):442-50.
ศัลยา คงสมบูรณ์เวช. บำบัดเบาหวานด้วยอาหาร ฉบับปรับปรุง. กรุงเทพฯ: อัมรินทร์ พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง; 2558.
Zipp C, Roehr JT, Weiss LB, Filipetto F. Impact of intensive nutritional education with carbohydrate counting on diabetes control in type 2 diabetic patients. Patient Prefer Adherence. 2010;5:7-12.
สุนิดา สดากร. ผลของการให้คำแนะนำโดยเภสัชกรร่วมกับการติดตามการรักษาทางโทรศัพท์ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน. [ปริญญาเภสัชศาสตรมหาบัณฑิต].สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2557.
รติรัตน์ กสิกุล. พฤติกรรมการบริโภคอาหาร ระดับน้ำตาลในเลือด และภาวะโภชนาการ ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับคำปรึกษาวิธีการนับคาร์โบไฮเดรตในคลินิกเบาหวาน โรงพยาบาลมหาสารคาม. ฐานข้อมูลโครงสร้างพื้นฐานภาครัฐด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 2556.
Choe HM, Mitrovich S, Dubay D, Hayward RA, Krein SL, Vijan S. Proactive case management of high-risk patients with type 2 diabetes mellitus by a clinical pharmacist: a randomized controlled trial. Am J Manag Care. 2005;11(4):253-60.
Metha SN, Quinn N, Volkening LK, Laffel LMB. Impact of carbohydrate counting on glycemic control in children with type 1 diabetes. Diabetes care. 2009;32(6):1014-6.
ฉัตรวรา อารีวุฒิ. คุณประโยชน์ของจุลินทรีย์ในทางเดินอาหารต่อกระบวนการเมตาบอลิซึมในผู้ป่วยโรคอ้วนและเบาหวาน. วารสารโภชนาการ. 2559;51(2):29-38.
Chow E, Hassali M, Saleem F, Aljadhey H. Effects of pharmacist-led patient education on diabetes-related knowledge and medication adherence: a home-based study. SAGE Journals. 2016;75(4):421-33.
Pierce JP, Newman VA, Natarajan L, Flatt SW, Al-Delaimy WK, Caan BJ, et al. Telephone counseling helps maintain long-term adherence to a high-vegetable dietary pattern. J Nutr. 2007;137(10):2291-6.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่เผยแพร่ในวารสารโภชนาการ เป็นลิขสิทธิ์ของสมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยฯ
