ความสัมพันธ์ระหว่างแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพกับการตรวจคัดกรอง มะเร็งปากมดลูกในสตรีอายุ 30 - 60 ปี อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่

ผู้แต่ง

  • พิทยารัตน์ จิกยอง คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • นภชา สิงห์วีรธรรม คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • สินีนาฏ ชาวตระการ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ, การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบแบบภาคตัดขวาง เพื่อการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพกับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในสตรีอายุ 30 - 60 ปี อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 396 คน ใช้วิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยใช้แบบสอบถาม ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน ได้ค่าความสอดคล้องระหว่างข้อคำถามและวัตถุประสงค์ระหว่าง .67 - 1.00 ตรวจสอบความเชื่อมั่นได้ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค .853 วิเคราะห์ข้อมูลสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติวิเคราะห์ Chi - square ผลการวิจัยพบว่า

1. แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ ได้แก่ การรับรู้โอกาสเสี่ยง การรับรู้ความรุนแรง การรับรู้ประโยชน์และการรับรู้อุปสรรค อยู่ในระดับปานกลาง (M = 144.58, SD = 11.8)

2. การรับรู้ความรุนแรง และการรับรู้ประโยชน์ มีความสัมพันธ์ต่อการเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 (p-value = .005 และ .008 ตามลำดับ)

จากผลการศึกษานี้ พบว่าการส่งเสริมการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ควรเน้นการประชาสัมพันธ์เพื่อทำให้เกิดการรับรู้ถึงประโยชน์และความรุนแรงของโรค เพื่อเป็นการตรวจพบโรคในระยะเบื้องต้นและลดอัตราการตาย                 จากโรคมะเร็งปากมดลูกได้

References

Becker, M. H., Drachman, R. H., & Kirscht, J. P. (1974). A new approach to explaining sick role behavior in low income populations. American Journal of Public Health, 64(3), 205–216.

Best, John W. (1977). Research in Education. New Jersey:Prentice Hall, Inc.

Bureau of Policy and Strategy, Ministry of Public Health. (2019). Public Health Statistics A.D. 2019. Nonthaburi: Ministry of Public Health. (in Thai)

Bureau of Reproductive Health, Ministry of Public Health. (2016). Comprehensive Cervical Cancer Control: A Guide to Essential Practice. Nonthaburi: Ministry of Public Health. (in Thai)

Castellsague X. (2008). Natural history and epidemiology of HPV infection and cervical cancer. Gynecol Oncol, 110(3 Suppl 2), S4-S7.

Chiangmai Provincial Public Health Office. (2023). Comparative indicators report of cervical cancer patients for February 2023. Chiangmai: Chiangmai Provincial Public Health Office. (in Thai)

Delam, H., Izanloo, S., Bazrafshan, M. R., & Eidi, A. (2020). Risk factors for cervical cancer: An epidemiological review. Journal of Health Sciences & Surveillance System, 8(3), 105-109.

Ginsburg, O., Lauby-Secretan, B., Arbyn, M., Basu, P., Bray, F., & Vaccarella, S. (2023). Global estimates of incidence and mortality of cervical cancer in 2020: a baseline analysis of the WHO Global Cervical Cancer Elimination Initiative. The Lancet. Global Health, 11(2), e197–e206. doi.org/10.1016/S2214-109X(22)00501-0

Juntwon, N., Tridech, P., Siri, S. & Tridech, C. (2016). Factors related to receive cervical cancer screening service among women aged 30-60 years in mueang district, Pathumtani province. Journal of Phrapokklao Nursing College, Chanthaburi, 28(1), 63–79. (in Thai)

National Cancer Institute, Department of Medical Services, Ministry of Public Health. (2021). Hospital-Based Cancer Registry 2021. Bangkok: Medical Digital Division National Cancer Institute. (in Thai)

National Cancer Institute, Department of Medical Services, Ministry of Public Health. (2021). Cancer in Thailand Vol.X 2016-2018. Bangkok: Medical Digital Division National Cancer Institute. (in Thai)

Powwattana, A., Kalampakorn, S., Lagampan, S. & Amnatsatsue, K. (2011). Health Promotion and disease Prevention in Community: An Application of Concepts and Theories to Practice. Bangkok: Klungnana Vitthaya Press; 2011. (In Thai)

Rungruang, P. & Duangsong. R. (2018). Factors associated with cervical cancer screening service among women aged 30-60 years in a sub–district of mueang district, Kalasin Province. Journal of Sakon Nakhon Hospital, 21(1), 48-55. (in Thai)

Sarakshetrin, A., Chantra, R., Heetakson, C., Tuwasin, N., Singwerathan, N., & Charoenchit, L. (2018). Effects of a health education program regarding cervical cancer on knowledge, attitude, and human papilloma virus (HPV) vaccination among grade 5th schoolgirls in Suratthani province. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 5(3), 1-12. (in Thai)

Seekud, P. (2021). Factors related to cervical cancer screening service among women risk group, Ban Mai sub-district, mueang district, Nakhon Ratchasima province. Primary Health Care Journal (Northeastern Edition), 36(1), 37-47. (in Thai)

Sueatuean S., Oba, N., & Hanrungcharotorn, U. (2019). Factors predicting cervical cancer preventive behavior among women not getting cervical cancer screening. Journal of Nursing and Health Sciences, 13(3), 80-93. (in Thai)

World Health Organization. (2020). Global Strategy to Accelerate The Elimination of Cervical Cancer as a Public Health Problem. Geneva: The Organization.

World Health Organization. (2023). Cervical Cancer, November 17, 2023. Geneva: World Health Organization.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-06-20

ฉบับ

บท

Research Articles; บทความวิจัย