ศักยภาพของชุมชนในการสนับสนุนการจัดการสุขภาพผู้สูงอายุที่ต้องการการดูแลที่บ้าน

บทคัดย่อ

     การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มุ่งศึกษาศักยภาพของชุมชนในการสนับสนุนการจัดการสุขภาพผู้สูงอายุที่ต้องการการดูแลที่บ้านของ 14 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ในอำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคามโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม การสังเกตแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วมระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงมิถุนายน พ.ศ.2564 จากผู้นำชุมชน ผู้จัดการดูแล นักบริบาลท้องถิ่น อาสาสมัครผู้ดูแลและผู้ดูแลหลักในครอบครัว รวม 166 คน ที่ร่วมดูแลผู้สูงอายุที่ป่วยติดเตียง 25 คน จากโรคเรื้อรัง และ ผู้สูงอายุติดบ้าน 28 คนจากการหกล้มที่ทำให้กระดูกเชิงกรานและกระดูกสันหลังเคลื่อน ผลการวิจัยพบว่า

     ผู้นำชุมชนริเริ่มให้มีการจัดตั้งกองทุนผู้สูงอายุในชุมชน ประสานศูนย์การดูแลต่อเนื่องที่บ้านของจังหวัด สนับสนุนการจัดการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ และผู้นำชุมชนได้ประสานความร่วมมือกับบุคลากรของ รพ.สต. ซึ่งเป็นผู้จัดการการดูแลผู้สูงอายุ ร่วมกันพัฒนาความรู้และทักษะแก่อาสาสมัครผู้ดูแลของชุมชนและร่วมส่งเสริมทักษะแก่ผู้ดูแลในครอบครัว ได้แก่ บุตรสาว บุตรสะใภ้ และญาติให้สามารถจัดการสุขภาพผู้สูงอายุที่บ้าน โดยมีกิจกรรมดังนี้ 1) การประเมินสุขภาพ 2) การรับประทานยาและการไปตรวจตามนัด 3) การปรับสภาพแวดล้อมของบ้านและที่อยู่อาศัย 4) การจัดหาอาหารตามการเจ็บป่วยของผู้สูงอายุ5) การส่งเสริมการออกกำลังกายเพื่อฟื้นฟูสภาพ 6) การจัดให้นอนหลับและพักผ่อนอย่างเพียงพอ 7) การส่งเสริมให้บริหารจิตใจ นอกเหนือจากนั้นการวิจัยนี้พบว่า ผู้นำชุมชนได้ประสานขอทุนเพื่อปรับสภาพบ้านผู้สูงอายุและจัดหาอุปกรณ์การดูแลให้แก่ผู้สูงอายุอย่างเพียงพอ รวมถึงการเพิ่มคุณภาพการประสานกลุ่มอาสาสมัครให้ช่วยเหลือกันในบางโอกาสที่ผู้ดูแลในครอบครัวติดภารกิจมาก เพื่อส่งเสริมการจัดการสุขภาพผู้สูงได้ต่อเนื่องและมีคุณภาพการดูแลที่ดีขึ้น

     ข้อเสนอแนะสำหรับชุมชนและสังคมไทยเพื่อนำไปพัฒนาต่อ คือ การเสริมหนุนให้ผู้นำชุมชนประชุมร่วมกับอาสาสมัครผู้ดูแลผู้สูงอายุเพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์และหาแนวทางส่งเสริมความรู้และศักยภาพการจัดการให้อาสาสมัครผู้ดูแลของชุมชน