การพัฒนากรอบสมรรถนะพยาบาลวิชาชีพ ในการดูแลสุขภาวะผู้สูงอายุแบบบูรณาการ

Developing the Nurse Competency Framework in Integrated Elderly Health Care

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Method Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนากรอบสมรรถนะพยาบาลวิชาชีพในการดูแลสุขภาวะผู้สูงอายุแบบบูรณาการ โดยการวิจัยมี 3 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาสภาพการณ์และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดโครงสร้างกรอบสมรรถนะพยาบาลวิชาชีพในการดูแลสุขภาวะผู้สูงอายุแบบบูรณาการ ขั้นตอนที่ 2 ร่างกรอบสมรรถนะพยาบาลวิชาชีพในการดูแลผู้สูงอายุแบบบูรณาการ และขั้นตอนที่ 3 การวิเคราะห์องค์ประกอบของกรอบสมรรถนะพยาบาลวิชาชีพในการดูแลผู้สูงอายุแบบบูรณาการ กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยผู้สูงอายุจำนวน 40 คน แพทย์และพยาบาลวิชาชีพโรงพยาบาลทั่วไป จำนวน 20 คน  ผู้อำนวยการและพยาบาลวิชาชีพโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จำนวน 40 คน ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์ (Interview) และการสนทนากลุ่ม (Focus group) วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content analysis) และตรวจสอบคุณภาพของร่างกรอบสมรรถนะพยาบาลวิชาชีพฯ จากการสัมมนาอ้างอิงผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 7 ท่าน และการวิเคราะห์องค์ประกอบ (Factor analysis)

    ผลการวิจัยพบว่า กรอบสมรรถนะพยาบาลวิชาชีพในการดูแลผู้สูงอายุแบบบูรณาการ ประกอบด้วย  4 สมรรถนะ ได้แก่ 1) การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของครอบครัว ชุมชน และภาคีเครือข่าย ในการพัฒนาระบบสุขภาพชุมชน ประกอบด้วย สมรรถนะย่อย 9 สมรรถนะ โดยสมรรถนะที่มีน้ำหนักองค์ประกอบสูงสุด ได้แก่ การส่งเสริมการใช้ภูมิปัญญาของชุมชน ในการขับเคลื่อนระบบสุขภาพชุมชน 2) การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและสร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อการฟื้นฟูสภาพ ประกอบด้วย สมรรถนะย่อย 6 สมรรถนะ โดยสมรรถนะที่มีน้ำหนักองค์ประกอบสูงสุด ได้แก่ การมีทักษะในการประมวลผลข้อมูลและแปลงเป็นสารสนเทศได้ 3) การมีทักษะในการจัดการปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยและเฝ้าระวังความเสี่ยง ประกอบด้วย สมรรถนะย่อย 6 สมรรถนะ โดยสมรรถนะที่มีน้ำหนักองค์ประกอบสูงสุด ได้แก่ มีความรู้ ความสามารถในการดูแลผู้สูงอายุที่มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับโรคเรื้อรังที่พบบ่อย เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง  และ 4) การเสริมสร้างคุณค่าและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ ประกอบด้วย สมรรถนะย่อย 5 สมรรถนะ โดยสมรรถนะที่มีน้ำหนักองค์ประกอบสูงสุด ได้แก่ การส่งเสริมให้ครอบครัวได้ดูแลผู้สูงอายุ โดยคำนึงถึงคุณค่าและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์

               ทั้งนี้ ผลการวิจัยดังกล่าว สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาสมรรถนะพยาบาลวิชาชีพในการดูแลผู้สูงอายุต่อไป

ABSTRACT

 This research is a mixed method study. It aimed to develop nursing competencies for older person integrative care. The study consisted of three steps including: 1) exploring situations and factors related to nurses’ competencies for older persons integrative care, 2) identifying nursing competencies for older persons integrative care, and 3) analyzing factors relating nursing competencies for older persons integrative care. The sample of study consisted of forty older persons, twenty physicians and registered nurses worked at general hospitals, and forty the directors of health promotion hospitals and the registered nurses, Data were collected using interview, focus group. Nursing competencies were validated using seven expert panel for content analysis, and a factor analysis was employed.

           Findings revealed four nursing competencies for elderly (older persons) integrative care including: 1) promoting participation of family, community, and other networks in developing community health care system. This competency involves nine sub-competencies. The competency that weighted highest among them was promoting the use of community wisdom to drive community health system. 2) Utilizing information technology and creating innovation for rehabilitation. This competency involved six sub-competencies. The highest weight among six sub-competencies was having skills for data processing and converting data into information.  3) Managing and monitoring common health problems of older persons. This competency involves six sub-competencies. The highest weight sub-competency was having knowledge and ability to care for older persons who have chronic diseases such as Diabetes Mellitus and Hypertension, and 4) promoting values and dignity of human being which included five sub-competencies. The highest weight sub-competency was promoting family awareness of value and dignity of older persons.

Research suggest that four competencies will be used as a guide for developing   professional nursing competencies in caring the elderly.