การพัฒนารูปแบบการพูดคุยเรื่องเพศในครอบครัวนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จังหวัดกำแพงเพชร

บทคัดย่อ

การพัฒนารูปแบบการพูดคุยเรื่องเพศในครอบครัวนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จังหวัดกำแพงเพชร มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการพูดคุยเรื่องเพศ และประเมินผลของการนำรูปแบบที่พัฒนาขึ้นไปใช้ในครอบครัวนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จังหวัดกำแพงเพชร เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research)  แบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน ประกอบด้วย 1) ศึกษาสถานการณ์และปัญหาการพูดคุยเรื่องเพศในครอบครัว 2) การพัฒนารูปแบบการพูดคุยเรื่องเพศในครอบครัว 3) นำรูปแบบที่พัฒนาขึ้นไปใช้ในครอบครัวนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จังหวัดกำแพงเพชร 4) การประเมินผลลัพธ์ กลุ่มตัวอย่างคือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1  และผู้ปกครอง จำนวน 30 คู่ โดยวิธีการคัดเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ประกอบด้วย แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้  แบบสอบถามความรู้เรื่องเพศ  แบบสอบถามทัศนคติในการพูดคุยเรื่องเพศ  แบบสอบถามความสะดวกใจในการพูดคุยเรื่องเพศ และแบบสอบถามการปฏิบัติการพูดคุยเรื่องเพศ แบบสอบถามเฝ้าระวังการพูดคุยเรื่องเพศ  แบบสอบถามเฝ้าระวังพฤติกรรมเสี่ยงต่อการมีเพศสัมพันธ์ของนักเรียน และแบบสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth interview) และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา (Descriptive statistics) ค่าความถี่ และร้อยละ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)  เปรียบเทียบก่อนดำเนินการ และหลังดำเนินการโดยใช้สถิติ T-test  ผลการศึกษาพบว่า มีการจัดกระบวนการเรียนรู้ในกลุ่มผู้ปกครอง กลุ่มนักเรียน  และร่วมกันระหว่างผู้ปกครองกับนักเรียน  มีการติดตามเฝ้าระวังพูดคุยเรื่องเพศ เฝ้าระวังพฤติกรรมเสี่ยงต่อการมีเพศสัมพันธ์อย่างต่อเนื่อง หลังจากนำรูปแบบใหม่ไปใช้พบว่าความรู้เรื่องเพศ ทัศนคติในการพูดคุยเรื่องเพศ ความสะดวกใจในการพูดคุยเรื่องเพศ และการปฏิบัติการพูดคุยเรื่องเพศ สูงกว่าก่อนพัฒนารูปแบบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ  (p = <0.001)  การเฝ้าระวังพฤติกรรมการพูดคุยเรื่องเพศของนักเรียน  และผู้ปกครอง พบว่ามีการพูดคุยเรื่องเพศเพิ่มขึ้น  และมีพฤติกรรมเสี่ยงต่อการมีเพศสัมพันธ์ของนักเรียนที่ปฏิบัติบ่อยครั้ง ลดลง ไปอยู่ที่ระดับบางครั้ง และไม่เคยเลยมากขึ้น ข้อเสนอแนะ  ควรนำรูปแบบการพูดคุยเรื่องเพศในครอบครัวนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จังหวัดกำแพงเพชร ไปขยายผลในโรงเรียนระดับมัธยมศึกษา ให้ครอบคลุมทุกแห่งในจังหวัดกำแพงเพชร  ควรมีการติดตามผลระยะยาวของการพัฒนารูปแบบการพูดคุยเรื่องเพศระหว่างผู้ปกครองและนักเรียน โดยจัดทำแผนการติดตามอย่างต่อเนื่องเป็นระยะจนถึงระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 และชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 และมีการบูรณาการให้เป็นส่วนหนึ่งของระบบการศึกษาในโรงเรียน เพื่อให้เกิดความต่อเนื่อง และยั่งยืนของการพูดคุยเรื่องเพศในครอบครัว  เพื่อลดปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น