การศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและการวิเคราะห์หาองค์ประกอบของสารสกัดจากตำรับยาเบญจโกฐด้วยเทคนิคแก๊สโครมาโทกราฟีแมสสเปกโตรเมทรี

ผู้แต่ง

  • วิไลวรรณ ไขกะวิง สาขาแพทย์แผนไทย คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร 47160, โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านต้อน ตำบลสร้างค้อ อำเภอพาน จังหวัดสกลนคร 47180
  • จิรัญญา พรหมเชียง สาขาแพทย์แผนไทย คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร 47160
  • อารียา ช้างทอง สาขาแพทย์แผนไทย คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร 47160
  • ปราณี ศรีราช สาขาการแพทย์แผนไทย วิทยาลัยการแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือก มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย อำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย 57100
  • รัชฎาวรรณ อรรคนิมาตย์ สาขาแพทย์แผนไทย คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร 47160

คำสำคัญ:

เบญจโกฐ, ต้านอนุมูลอิสระ, ปริมาณฟีนอลิกรวม, ปริมาณฟลาโวนอยด์รวม, แก๊สโครมาโทกราฟีแมสสเปกโตรเมทรี

บทคัดย่อ

ตำรับยาเบญจโกฐเป็นตำรับยาทางการแพทย์แผนไทยประกอบด้วย โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง และโกฐจุฬาลัมพา โดยการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปริมาณฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์รวม ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและวิเคราะห์หาสารสำคัญ ในสมุนไพรเดี่ยวและตำรับยาเบญจโกฐชั้นน้ำและเอทานอล ด้วยวิธีแก๊สโครมาโทกราฟีสเปคโตรเมทรี (GCMS) ผลการศึกษาพบว่าสารสกัดโกฐสอชั้นน้ำมีปริมาณฟีนอลิกรวมมากที่สุดเท่ากับ 32.51±0.63 และสารสกัดโกฐเชียงชั้นเอทานอล มีปริมาณฟีนอลิกมากที่สุดเท่ากับ 47.44±0.43 mg GAE/g extract และการทดสอบหาปริมาณฟลาโวนอยด์รวมพบว่าเบญจโกฐชั้นน้ำมีค่ามากที่สุดคือ 40.70±0.20 และสารสกัดโกศเชียงชั้นเอทานอลมีค่ามากที่สุดคือ 99.70±0.17 mg QAE/g extract ผลการศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระโดย DPPH assay พบว่าสารสกัดชั้นน้ำของโกฐหัวบัวมีค่า IC50 เท่ากับ 1,149.00±41.43 µg/ml และสารสกัดชั้นเอทานอลโกฐเชียงมีค่า IC50 เท่ากับ 780.17±12.04, µg/ml และวิธี ABTS พบว่าสารสกัดโกฐหัวบัวชั้นน้ำ มีค่า IC50 เท่ากับ 64.14±3.66µg/ml สารสกัดชั้นเอทานอลพบว่าโกฐเชียง มีค่า IC50 เท่ากับ 391.37±5.29 µg/ml และการศึกษาสาระสำคัญโดย GCMS พบว่า สารสกัดโกฐสอชั้นน้ำพบ 11 ชนิด ชั้นเอทานอลพบสาร 16 ชนิด โกฐเขมาชั้นน้ำพบสาร 11 ชนิด ชั้นเอทานอลพบสาร 9 ชนิด  โกฐหัวบัวชั้นน้ำ พบสาร 14 ชนิด ชั้นเอทานอลพบสาร 21 ชนิด โกฐเชียงชั้นน้ำพบสาร 8 ชนิด ชั้นเอทานอลพบ 19 ชนิด โกฐจุฬาลัมพาชั้นน้ำพบสาร 8 ชนิด ชั้นเอทานอล พบสาร 20 ชนิด และตำรับยาเบญจโกฐชั้นน้ำพบสาร 5 ชนิด ชั้นเอทานอลพบสาร 4 ชนิด ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการศึกษาต่อถึงฤทธิ์ลดไข้ของตำรับยานี้ได้

References

เกศินีศรี สุภรกรกุล, ภัทรวดี พงษ์ระวีวงศ์, วีระวรรณ เรื่องยุทธการณ์. (2553). การตรวจวัดปริมาณไดอะซีแพมในซีรัมด้วยวิธีโครมาโทกราฟีของเหลวสมรรถนะสูง. เทคนิคการแพทย์เชียงใหม่. 32(3): 150.

จันคนา บูรณะโอสถ, ปนัดดา พัฒนวศิน, ภัทราวดี เหลืองธุวปราณีต, ปกรณ์ คามวุฒิ, อุทัย โสธนะพันธุ์. (2559).

การวิเคราะห์หาองค์ประกอบของสารหอมระเหยจากเครื่องยาในพิกัดเนาวโกฐด้วยวิธีโครมาโทกราฟีแบบแก๊สแมสสเปกโทรเมทรี. วารสารไทยไภษัชยนิพนธ์. 11(2): 45-60.

ชมัยพร รอดกลิ่น, เอกรัฐ ศรีสุข, กล่าวขวัญ ศรีสุข. (2562). ผลของสภาวะการสกัดต่อปริมาณ สารประกอบฟีนอลิกสารประกอบฟลาโวนอยด์และฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของส่วนต่าง ๆ ของส้มซ่า. วารสารวิทยาศาสตร์บูรพา. 22(1): 211-225.

วัชรพล พรมสุด, ธนพร อัศวพัฒนากูล. (2562). การศึกษาฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระในสมุนไพรไทย. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. 38(6): 81-88.

ยุพา ชาญวิกรัย, ไมตรี สุทธจิตต์. (2561). พืชผักสมุนไพรเพิ่มรสชาติคุณค่าทางโภชนาการและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของอาหารพื้นบ้าน. วารสารโภชนบำบัด. 26(2): 20-26.

Aryal, S., Baniya, M.K., Danekhu, K., Kunwar, P., Gurung, R., & Koirala, N. (2019). Total phenolic content, flavonoid content and antioxidant potential of wild vegetables from Western Nepal. Plants. 8(4): 96.

Bai, Y., Li, D., Zhou, T., Qin, N., Li, Z., Yu, Z., & Hua, H. (2016). Coumarins from the roots of Angelica dahurica with antioxidant and antiproliferative activities. Journal of Functional Foods. 20: 453-462.

Chen, Q., Li, P., He, J., Zhang, Z., & Liu, J. (2008). Supercritical fluid extraction for identification and determination of volatile metabolites from Angelica dahurica by GC‐MS. Journal of separation science. 31(18): 3218-3224.

Chen, Q., Li, P., Yang, H., Li, X., Zhu, J., & Chen, F. (2009). Identification of volatile compounds of Atractylode

lancea rhizoma using supercritical fluid extraction and GC–MS. Journal of separation science. 32(18): 3152-3156.

Craig, W. J. (1999). Health-promoting properties of common herbs. The American Journal of Clinical Nutrition. 70(3), 491S-499S.

Dumore, N.S., & Mukhopadhyay, M. (2020). Antioxidant properties of aqueous selenium nanoparticles (ASeNPs) and its catalysts activity for 1, 1-diphenyl-2-picrylhydrazyl (DPPH) reduction. Journal of Molecular Structure. 1205: 127637.

Filipiak-Szok, A., Kurzawa, M., & Szłyk, E. (2014). Evaluation of antioxidants in Dong quai (Angelica sinensis) and its dietary supplements. Chemical Papers. 68: 493-503.

Imad, H., Huda, A., Salah, I. (2016). Artemisia annua: Biochemical products analysis of methanolic aerial parts extract and anti-microbial capacity. Research Journal of Pharmaceutical, Biological and Chemical Sciences. 7(2): 1843-1868.

Li, X., Wu, X., & Huang, L. (2009). Correlation between antioxidant activities and phenolic contents of radix Angelicae sinensis (Danggui). Molecules. 14(12): 5349-5361.

Liyana-Pathirana, C.M., & Shahidi, F. (2005). Antioxidant activity of commercial soft and hard wheat (Triticum aestivum L.) as affected by gastric pH conditions. Journal of agricultural and food chemistry. 53(7): 2433-2440.

Makchuchit, S., Itharat, A., & Tewtrakul, S. (2010). Antioxidant and nitric oxide inhibition activities of Thai medicinal plants. Journal of the Medical Association of Thailand Chotmaihet Thangphaet. 93: S227-235.

Nalinratana, N., Kaewprem, W., Tongumpai, S., Luechapudiporn, R., Sotanaphun, U., & Meksuriyen, D. (2014). Synergistic antioxidant action of Phikud Navakot ameliorates hydrogen peroxide-induced stress in human endothelial cells. Integrative Medicine Research. 3(2): 74-82.

Re, R., Pellegrini, N., Proteggente, A., Pannala, A., Yang, M., & Rice-Evans, C. (1999). Antioxidant activity applying an improved ABTS radical cation decolorization assay. Free Radical Biology and medicine. 26(9-10): 1231-1237.

Sanghong, R., Junkum, A., Chaithong, U., Jitpakdi, A., Riyong, D., Tuetun, B., & Pitasawat, B. (2015). Remarkable repellency of Ligusticum sinense (Umbelliferae), a herbal alternative against laboratory populations of Anopheles minimus and Aedes aegypti (Diptera: Culicidae). Malaria Journal., 14: 1-9.

Senizza, B., Zhang, L., Rocchetti, G., Zengin, G., AK, G., Yıldıztugay, E., Lucini, L. (2021). Metabolomic profiling and biological properties of six Limonium species: Novel perspectives for nutraceutical purposes. Food & Function. 12(8): 3443-3454.

Sembiring, E. N., Elya, B., & Sauriasari, R. (2018). Phytochemical screening, total flavonoid and total phenolic content and antioxidant activity of different parts of Caesalpinia bonduc (L.) Roxb. Pharmacognosy Journal. 10(1).

Shinyuy, L.M., Loe, G.E., Jansen, O., Mamede, L., Ledoux, A., Noukimi, S.F., Frederich, M. (2023). Secondary metabolites isolated from Artemisia afra and Artemisia annua and their anti-malarial, anti-inflammatory and immunomodulating properties—pharmacokinetics and pharmacodynamics: a review. Metabolites. 13(5): 613.

Sireeratawong, S., Khonsung, P., Piyabhan, P., Nanna, U., Soonthornchareonnon, N., & Jaijoy, K. (2012). Anti-inflammatory and anti-ulcerogenic activities of Chantaleela recipe. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines. 9(4): 485-494.

Sitticha T. (2020). Letter from Editor. Chonburi Hospital Journal., 45(3): 163.

Song, F.L., Gan, R.Y., Zhang,Y., Xiao, Q., Kuang, L., & Li, H.B. (2010). Total phenolic contents and antioxidant capacities of selected Chinese medicinal plants. International Journal of Molecular Sciences. 11(6): 2362-2372.

Tuekaew, J., Siriwatanametanon, N., Wongkrajang, Y., Temsiririrkkul, R., & Jantan, I. (2014). Evaluation of the antioxidant activities of Ya-hom Intajak, a Thai herbal formulation, and its component plants. Tropical Journal of Pharmaceutical Research. 13(9): 1477-1485.

Wang, J., Xu, L., Yang, L., Liu, Z., & Zhou, L. (2011). Composition, anti bacterial and antioxidant activities of essential oils from Ligusticum sinense and L. jeholense (Umbelliferae) from China. Records of Natural Products. 5(4): 314.

Wang, Y., Chen, X., Zhao, C., Miao, J., Mao, X., Li, X., & Gao, W. (2017). Effects of temperature during processing with wine on chemical composition, antioxidant capacity and enzyme inhibition activities of Angelica sinensis Radix. International Journal of Food Science & Technology. 52(6): 1324-1332.

Wedge, D.E., Klun, J.A., Tabanca, N., Demirci, B., Ozek, T., Baser, K.H.C., Liu Z., Zhang, J. (2009). Bioactivity-guided fractionation and GC/MS fingerprinting of Angelica sinensis and Angelica archangelica root components for antifungal and mosquito deterrent activity. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 57(2): 464-470.

Zhuang, C., Wang, Y., Zhang, Y., & Xu, N. (2018). Oxidative stress in osteoarthritis and antioxidant effect of polysaccharide from Angelica sinensis. International Journal of Biological Macromolecules. 115: 281-286.

Zhang, X.R., Li, T.N., Ren, Y.Y., Zeng, Y. J., Lv, H.Y., Wang, J., & Huang, Q.W. (2020). The important role of volatile components from a traditional Chinese medicine Dayuan-Yin against the COVID-19 pandemic. Frontiers in Pharmacology. 11: 583651.

เผยแพร่แล้ว

31-08-2024