การพัฒนารูปแบบการบริการวัคซีนคลินิกหมอครอบครัว โรงพยาบาลสะเดา

The development of a family doctor clinic vaccination service model Sadao Hospital

บทคัดย่อ

            การวิจัยและพัฒนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการณ์ พัฒนารูปแบบและประสิทธิผลของรูปแบบการบริการวัคซีนคลินิกหมอครอบครัว โรงพยาบาลสะเดา ดำเนินการ 3 ขั้นตอนคือ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพการณ์ การบริการวัคซีนคลินิกหมอครอบครัว โรงพยาบาลสะเดา โดยการวิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสาร ขั้นตอนที่ 2
การสร้าง และพัฒนารูปแบบบริการวัคซีนโดยยกร่างรูปแบบจากผู้ปฏิบัติงาน 5 คน ผ่านการตรวจสอบจากผู้เชี่ยวชาญ 3 คน ขั้นตอนที่ 3 การศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการบริการวัคซีน ใช้วิธีวิจัยกึ่งทดลองแบบหนึ่งกลุ่มวัดผลก่อนหลัง ประชากรที่ใช้ ได้แก่ เด็กอายุ 0 - 5 ปี จำนวน 261 คน เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง
คือ รูปแบบการบริการวัคซีนคลินิกหมอครอบครัวที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น ทะเบียนนัดวัคซีน และทะเบียน
ความครอบคลุมวัคซีน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ผลวิจัยพบว่า

1. 1. สภาพการณ์การขาดนัดวัคซีนของเด็ก 0 - 5 ปี ในพื้นที่รับผิดชอบคลินิกหมอครอบครัวโรงพยาบาลสะเดา ช่วง 6 เดือนแรก ปีพ.ศ. 2565 โดยเฉลี่ยมากกว่าร้อยละ 65 และความครอบคลุมการได้รับวัคซีน
   แต่ละชนิดครบตามเกณฑ์ในเด็กอายุ 1 ปี 2 ปี 3 ปี 5 ปี ร้อยละ 26, 61, 50 และ 49 ตามลำดับ ซึ่งต่ำเกณฑ์
2. รูปแบบการบริการวัคซีนคลินิกหมอครอบครัวโรงพยาบาลสะเดา คือ รูปแบบ SAI & C ประกอบด้วย 1) ระบบบริการ 2) ระบบการนัดและการติดตาม 3) ระบบสารสนเทศ และ 4) ระบบการติดตามความครอบคลุม
3. หลังการใช้รูปแบบแล้วพบว่า อัตราการขาดนัดการรับวัคซีนลดลงจากร้อยละ 65 ต่อเดือน เป็น ร้อยละ 20 ต่อเดือน นอกจากนี้อัตราความครอบคลุมการรับวัคซีนในเด็กอายุครบ 1 ปี 2 ปี 3 ปี และ 5 ปี เพิ่มขึ้น จากร้อยละ 26, 61, 50 และ 49 เป็นร้อยละ 90, 83, 72 และ 83 ตามลำดับ

            ดังนั้นควรนำรูปแบบการบริการวัคซีนที่พัฒนาขึ้นไปใช้ในการช่วยลดปัญหาการรับบริการวัคซีนของกลุ่มเป้าหมาย เพื่อให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตและบริบทของชุมชน