ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันภาวะสมองเสื่อม ในผู้สูงอายุที่มีภาวะเสี่ยงสมองเสื่อม อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุที่มีภาวะเสี่ยงสมองเสื่อม อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี กลุ่มตัวอย่างคือผู้สูงอายุ 360 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม และนำมาวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา เช่น ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วยสถิติ Chi-square และ Pearson’s correlation

จากการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงร้อยละ 59.17 อายุเฉลี่ยอยู่ในช่วง 75–84 ปีร้อยละ 47.78 การศึกษาส่วนใหญ่ระดับประถมร้อยละ 71.67 มีรายได้ต่ำกว่า 3,799 บาทร้อยละ 81.39  และไม่ได้ประกอบอาชีพร้อยละ56.94 มีโรคประจำตัวร้อยละ56.39 กลุ่มตัวอย่างมีระดับด้านความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง(Mean = 183.91, SD = 38.28)  ในด้านการสื่อสารที่ได้คะแนนสูงที่สุดร้อยละ28.61  และในด้านการรู้เท่าทันสื่อที่มีระดับความรอบรู้ที่น้อยที่สุดร้อยละ 46.11กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมในการป้องกันภาวะสมองเสื่อมก็อยู่ในระดับกลางร้อยละ51.90  กิจกรรมที่ทำเป็นประจำคือการทำอาหารกินเองร้อยละ29.72  และการออกกำลังกายในที่อากาศปลอดโปร่งร้อยละ28.06

ผลการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีความความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุที่มีภาวะเสี่ยงสมองเสื่อม พบว่า ปัจจัยส่วนบุคคลส่วนใหญ่ไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมดังกล่าว ยกเว้นบางประเด็น เช่น อายุที่สัมพันธ์เชิงลบ (r = –.159, p = .002) รายได้ที่สัมพันธ์เชิงบวกเล็กน้อย (r = .155, p = .003) และการมีโรคประจำตัว (χ² = 6.257, p = .044) ส่วนด้านความรอบรู้ด้านสุขภาพมีความเชื่อมโยงเชิงบวกอย่างชัดเจน โดยเฉพาะในด้านการตัดสินใจ (r = .541, p < .001) การเข้าถึงข้อมูลและบริการ (r = .455, p < .001) และความรู้ความเข้าใจ (r = .452, p < .001) ดังนั้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรมีการส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีความรอบรู้ด้านสุขภาพมากขึ้น โดยเฉพาะในประเด็นที่เกี่ยวกับการตัดสินใจและการเข้าถึงข้อมูลสุขภาพ เพื่อให้สามารถป้องกันภาวะสมองเสื่อมได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น