การจัดการภาวะหมดไฟในผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

วิจัยเชิงคุณภาพนี้ ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบปรากฏการณ์วิทยา  ตามแนวคิดของสตรูเบริท์และ
คาร์เพนเตอร์ (Streubert & Carpenter, 1995) เป็นการแบ่งปัน บอกเล่าประสบการณ์ชีวิต สะท้อนแก่นแท้และทำความชัดเจนกับปรากฏการณ์นั้นและบรรยายตามคำบอกเล่าของผู้มีประสบการณ์ตรง โดยสัมภาษณ์ ผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง ในอำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช มีวัตถประสงค์ เพื่อศึกษาปัจจัยที่ทำให้เกิดภาวะหมดไฟและการจัดการภาวะหมดไฟในผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง ในอำเภอเมืองจังหวัดนครศรีธรรมราช โดยกลุ่มตัวอย่าง เป็นผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง ซึ่งมีภาวะหมดไฟ ดูแลผู้สูงอายุมาแล้ว 1 ปีขึ้นไป มีภูมิลำเนาอยู่ในจังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 10 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก โดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามกึ่งโครงสร้าง และการบันทึกเทป วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ โดยใช้ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ร้อยละ และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่ทำให้เกิดภาวะหมดไฟในผู้ดูแลผู้สูงอายุ ได้แก่ 1) ความเครียดสะสม
2) ระยะเวลาในการดูแลผู้สูงอายุ 3) ภาระงานของผู้ดูแลในการดูแลผู้สูงอายุแต่ละวัน 4) พฤติกรรมของผู้สูงอายุ และพบว่าผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงมีการจัดการภาวะหมดไฟ 4 ลักษณะ ดังนี้ 1) นึกถึงบุญคุณของผู้สูงอายุ 2) การคิดเชิงบวก 3) การพูดคุยกับผู้ดูแลผู้สูงอายุคนอื่นๆ 4) ทำกิจกรรมที่ผ่อนคลาย ผลการศึกษานี้สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางสำหรับทีมสุขภาพหรือหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้อง ในการพัฒนารูปแบบการจัดการภาวะหมดไฟและการส่งเสริมสุขภาพจิตของผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง  เพื่อให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป