ประสิทธิผลของการเยี่ยมบ้านเพื่อส่งเสริมสุขภาพช่องปากต่อพฤติกรรมดูแลสุขภาพช่องปากและปริมาณคราบจุลินทรีย์บนตัวฟันของผู้สูงอายุ
คำสำคัญ:
Home visits, elderly, dental plaqueบทคัดย่อ
การบริการทันตกรรมไม่สามารถเข้าถึงในบางกลุ่มได้ เช่น ผู้สูงอายุ ดังนั้นการพัฒนาสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนรูปแบบบริการ โดยเฉพาะงานส่งเสริมสุขภาพช่องปากให้สอดคล้องกับนโยบายหมอครอบครัว (Family care team) ที่เน้นการบริการในชุมชนเป็นหลัก การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการเยี่ยมบ้านเพื่อการส่งเสริมสุขภาพช่องปากต่อพฤติกรรมดูแลสุขภาพช่องปากและปริมาณคราบจุลินทรีย์บนตัวฟันของผู้สูงอายุ เป็นการวิจัยทดลองเบื้องต้น แบบศึกษากลุ่มเดียววัดสองครั้ง โดยกลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุ จำนวน 30 คน เข้าร่วมโปรแกรม 4 ครั้ง ครั้งละ 60 นาที ประกอบด้วยกิจกรรมเสริมสร้างสัมพันธภาพ ประเมินสุขภาพองค์รวม และสร้างทักษะการดูแลช่องปาก และกระตุ้นทักษะการดูแลช่องปาก 1-3 เก็บข้อมูลดูแลสุขภาพช่องปาก 2 ครั้ง ก่อน-หลังทดลอง และเก็บข้อมูลคราบจุลินทรีย์บนตัวฟัน 6 ครั้ง ก่อนทดลอง สัปดาห์ที่ 1 สัปดาห์ที่ 3 สัปดาห์ที่ 5 สัปดาห์ที่ 7 และหลังทดลอง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตราฐาน และสถิติ Paired T-test
พบว่าภายหลังการทดลองกลุ่มตัวอย่างมีคะแนนพฤติกรรมดูแลสุขภาพช่องปาก (=2.31 SD=0.17) สูงกว่าก่อนทดลอง (=1.96 SD=0.19) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 (P-value < 0.001) และภายหลังการทดลองกลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยคราบจุลินทรีย์บนตัวฟัน (=52.53 SD=8.24) ต่ำกว่าก่อนทดลอง (=79.53 SD=6.12) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 (P-value < 0.001) จึงเสนอว่าควรมีการจัดกิจกรรมการเยี่ยมบ้านสำหรับผู้ผู้สูงอายุเพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผุ้สูงอายุให้มีสุขภาพช่องปากที่ดี
References
กระทรวงสาธารณสุข. (2565). ข้อมูลเพื่อตอบสนอง Service Plan สาขาสุขภาพช่องปาก. สืบค้นเมื่อ
มิถุนายน 2565. จาก http://hdcservice.moph.go.th/hdc.
ชาญชัย ลิ้มธงเจริญ. (2562). แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวกับการเยี่ยมดูแลผู้ป่วยที่บ้าน. ศรีนครินทร์เวชสาร,
(5), 496-502.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2563). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2562. นครปฐม:
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล
สุภาพร มาลีวรรณ์, สมเสาวนุช จมูตรี และอภิญญา วงศ์พิริยโยธา. (2559). ผลของโปรแกรมการเยี่ยมบ้าน
ต่อความเชื่อต้านสุขภาพการปฏิบัติตัวและค่าความตันโลหิตของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงในชุมชน.
วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 34(4), 63-72.
สำนักบริหารการสาธารณสุข. (2557). ทีมหมอครอบครัว (Family Care Team). กรุงเทพฯ: ชุมชนสหกรณ์
การเกษตรแห่งประเทศไทย
โสภาพรรณ อินต๊ะเผือก และวรวรรณ์ ทิพย์วาศีรมย์. (2562). การเยี่ยมบ้าน: พยาบาลชุมชนไทยแลนด์ 4.0.
วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ, 42(4), 140-148.
ชยุตรา แปงสนิท. (2565). ผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลอนามัยช่องปาก โดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเองในผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลเสริมงาม จังหวัดลำปาง (ปริญญาโท), มหาวิทยาลัยพะเยา, มหาวิทยาลัยพะเยา.
นฤมล จันทร์สุข ยุทธนา พินิจกิจ และชวนนท์ จันทร์สุข. (2562). ผลของการใช้รูปแบบการดูแลสุขภาพช่องปากในผู้สูงอายุ โรคเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลอุดรธาน, 27(1), 30-39.
วุฒิพงศ์ ธนะขว้าง และทัศไนย วงค์ปินตา. (2564). ประสิทธิผลของการเสริมสร้างพลังอำนาจให้ผู้ดูแลสุขภาพช่องปาก ของผู้สูงอายุกลุ่มติดเตียง อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน. วารสารสาธารณสุขล้านนา, 17(1), 64-75.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดสุพรรณบุรี
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม ที่เป็นวรรณกรรมของผู้เขียน บรรณาธิการ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
2. บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม