การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมทันตสุขภาพในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กจังหวัดยะลา

บทคัดย่อ

ปัญหาสุขภาพช่องปากของเด็กในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก เป็นปัญหาที่มีความสำคัญอย่างยิ่งเนื่องจากกลุ่มวัยดังกล่าวเป็นกลุ่มวัยแรกเริ่ม และไม่สามารถดูแลสุขภาพช่องปากของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ การใช้การมีส่วนร่วมจากผู้เกี่ยวข้องจึงเป็นเรื่องจำเป็น และเป็นพื้นฐานของการสร้างรูปแบบในการแก้ไขปัญหาที่มีความเฉพาะในแต่ละพื้นที่ การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา (descriptive study) เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการพัฒนารูปแบบการส่งเสริมทันตสุขภาพในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จังหวัดยะลา และเสนอแนวทางรูปแบบใหม่ในการส่งเสริมทันตสุขภาพ ประชากรในการวิจัยได้แก่ เด็กที่อยู่ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านซีเยาะ ตำบลบาโงยซิแน อำเภอยะหา จังหวัดยะลา จำนวน        87 คน โดยศึกษากับประชากรทุกคนด้วยรูปแบบการแก้ไขปัญหาทันตสุขภาพที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น และใช้แบบประเมินผลการตรวจสุขภาพช่องปากเพื่อดูระดับปริมาณแผ่นคราบจุลินทรีย์ของเด็ก และศึกษาข้อมูลการส่งเสริมทันตสุขภาพโดยการสัมภาษณ์ผู้ที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย      ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติ paired t-test และการสังเคราะห์ผลจากการสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า

1. รูปแบบแก้ไขปัญหาทันตสุขภาพที่มีประสิทธิผล โดยหลังจากได้รับรูปแบบใหม่ในการแก้ไข ปัญหาทันตสุขภาพ เด็กมีปริมาณแผ่นคราบจุลินทรีย์ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (p-value < 0.001)
2. จากแนวทางการส่งเสริมทันตสุขภาพในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กรูปแบบใหม่ และ การสัมภาษณ์ เชิงลึกพบว่า การจัดกิจกรรมในการดำเนินงานจำเป็นต้องมีการจัดอบรมผู้ดูแลเด็ก และผู้ปกครองในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมเป็นประเด็นสำคัญ

งานวิจัยมีข้อเสนอแนะให้นำรูปแบบแก้ไขปัญหาสุขภาพช่องปากไปขยายผลในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กที่พบปัญหาทันตสุขภาพในลักษณะคล้ายคลึงกันเพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และยั่งยืนต่อไป