ผลของโปรแกรมการสร้างเสริมสุขภาพด้านอาหารและโภชนาการด้วยกลยุทธ์ของกฎบัตรออตตาวาต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหาร และดัชนีมวลกายของผู้สูงอายุในชุมชน
关键词:
กลยุทธ์ของกฎบัตรออตตาวาชาร์เตอร์, ผู้สูงอายุ, อาหารและโภชนาการ, รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพ摘要
การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการสร้างเสริมสุขภาพด้านอาหารและโภชนาการด้วยกลยุทธ์ของกฎบัตรออตตาวา ต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหาร และดัชนีมวลกายของผู้สูงอายุตำบลหมื่นไวย อ.เมือง จ.นครราชสีมา กลุ่มตัวอย่างจำนวน 70 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ 35 คน กลุ่มทดลองได้เข้าร่วมโปรแกรมการสร้างเสริมสุขภาพด้านอาหารและโภชนาการด้วยกลยุทธ์ของกฎบัตรออตตาวา ระยะเวลา 12 สัปดาห์ กิจกรรมประกอบด้วย การให้ข้อมูลข่าวสาร การให้ความรู้ การสร้างนโยบายในการสร้างเสริมสุขภาพด้านอาหารและโภชนาการของผู้สูงอายุ การสำรวจ และพัฒนา ตำรับอาหารพื้นถิ่นในชุมชน การสนับสนุนการนำเมนูอาหารพื้นถิ่นไปใช้ประกอบอาหารบริโภคในชุมชน การประเมินผลอย่างมีส่วนร่วม กลุ่มควบคุมได้รับบริการสุขศึกษาตามระบบสุขภาพปกติ เก็บข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพด้านอาหารและโภชนาการผู้สูงอายุและแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ สถิติเชิงพรรณนา Paired t-test และ Independent t-test
ผลการวิจัย พบว่า 1) หลังได้รับโปรแกรม กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยด้านพฤติกรรมการบริโภคอาหารเพิ่มขึ้นกว่าก่อนการทดลองและมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.05) 2) หลังได้รับโปรแกรม กลุ่มทดลองมีค่าดัชนีมวลกายลดลงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.05) จากผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า โปรแกรมการสร้างเสริมสุขภาพด้านอาหารและโภชนาการด้วยกลยุทธ์ของกฎบัตรออตตาวา มีประสิทธิภาพในการพัฒนาพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ถูกต้องเหมาะสม และส่งผลให้ค่าดัชนีมวลกายเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดี สามารถนำแนวทางนี้ไปใช้ในการพัฒนาการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชนอื่น ๆ ต่อไป
##plugins.generic.usageStats.downloads##
参考
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ.2562 [อินเตอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 14 มีนาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dop.go.th/download/knowledge/th1610945020-322_0.pdf
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. บทสรุปสำหรับผู้บริหาร การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2564 [อินเตอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 14 มีนาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.nso.go.th
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. รายงานสุขภาพคนไทย 2562 “สื่อสังคม สื่อสองคม”. นครปฐม: อัมรินทรพริ้นติ้ง แอนด์พับลิชชิ่ง; 2562.
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สํานักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. สถิติสาธารณสุข พ.ศ.2562. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2562.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา. ข้อมูลทั่วไปและสถานะสุขภาพ จังหวัดนครราชสีมา [อินเตอร์เน็ต] 2561 [เข้าถึงเมื่อ 10 ธันวาคม 2561]. เข้าถึงได้จาก: http://www.korathealth.com/korathealth/download
กองทุนหลักประกันสุขภาพตำบลหมื่นไวย องค์การบริหารส่วนตำบลหมื่นไวย. แผนสุขภาพองค์การบริหารส่วนตำบลหมื่นไวย. นครราชสีมา: องค์การบริหารส่วนตำบลหมื่นไวย; 2561.
WHO. The 1st International conference on health promotion, Ottawa, 1986 [internet]. 2020 [cite 2021 Mar 14]. Available from: https://www.who.int/teams/health-promotion/enhanced-wellbeing/first-global-conference
Hungle P. Nursing research: Principles and methods. 3rd ed. Philadelphia: Lippincott. 1987.
ชนากานต์ ชมภูนุช, ยุวดี เกตสัมพันธ์, สุทธิพล อุดมพนธุรัก, จุฬาภรณ์ พูลเอี่ยม, ปรีชญา พลเทพ, และคนอื่นๆ. ขนาดกลุ่มตัวอย่างในการวิจัยเชิงปริมาณ. เอกสารประกอบการประชุม “ชุมชนนักปฏิบัติ” คณะแพทย์ศาสตร์ ศิริราชพยาบาล กรุงเทพมหานคร: โรงพยาบาลศิริราช; 2554.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. การส่งเสริมสุขภาพแนวใหม่ [อินเตอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 14 มีนาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://advisor.anamai.moph.go.th/main.php?filename=JHealthVol21No3_11
ววรรณวิมล เมฆวิมล. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการรับประทานอาหารของผู้สูงอายุ จังหวัดสมุทรสงคราม[วิทยานิพนธ์]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา; 2555.
อุมาพร นิ่มตระกูล. การศึกษาวิจัยปัจจัยที่มีผลต่อภาวะโภชนาการในผู้สูงอายุตําบลหนองหาร อําเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม. ว.การส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อมล้านนา 2560;7(2):63-70.
ฐนิต วินิจจะกลู, จินต์จุฑา ประสพธรรม, ญาณิศา พุ่มสุทัศน์, ภาสกร สุระผัด. การทบทวนความทางวิชาการเกี่ยวกับโภชนาการและการกำหนดอาหารในผู้สูงอายุ. ว.โภชนาการ 2563;55(1):41-52.
นิธิรัตน์ บุญตานนท์, ศินาท แขนอก, นารีรัตน์ สุรพัฒนชาติ. ประสิทธิผลของการส่งเสริมความรอบรู้ด้านโภชนาการในผู้สูงอายุที่เข้ารับบริการในแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา. ว.ศูนย์อนามัยที่ 9: ว.ส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม 2562;13(30):1-14.
นันท์พัสพร สุขสานต์, จิราพร เกศพิชญวัฒนา. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการกำกับตนเองต่อพฤติกรรมการบริโภคและขนาดรอบเอวของผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวานที่มีภาวะอ้วน. ว.แพทย์นาวี 2560;4(3):85-102.
กันตพร ยอดใชย, ผาณิกา ทองสง. ผลของโปรแกรมส่งเสริมภาวะโภชนาการต่อพฤติกรรมสุขภาพด้านโภชนาการและภาวะโภชนาการในผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังที่มีภาวะขาดสารอาหาร. ว.พยาบาลสงขลานครินทร์ 2562;39(4):1-15.
ทิพย์สุคนธ์ กิจรุ่งโรจน์, พัชรี คมจักรพันธ์, แสงอรุณ อิสระมาลัย. ผลของโปรแกรมสนับสนุนการเรียนรู้ด้านโภชนาการต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารและระดับความดันโลหิตในสมาชิกชมรมผู้สูงอายุที่ควบคุมภาวะความดันโลหิตสูงไม่ได้. ว.เครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ 2561;5(1):179-94.
มะลิ โพธิพิมพ์, วลัญช์ชยา เขตบำรุง, จุน หน่อแก้ว, จิรวุฒิ กุจะพันธ์. ประสิทธิผลของโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพชมรมผู้สูงอายุมะค่า ตำบลบ้านโพธิ์ อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา. ว.มฉก.วิชาการ 2561;22(43-44):86-98.
เรียม นมรักษ์. ผลของโปรแกรมการสร้างเสริมสุขภาพครอบครัวต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารในผู้สูงอายุน้ำหนักเกิน. ว.พยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2560;29(1):25-35.
ผาณิกา ทองสง. ผลของโปรแกรมส่งเสริมภาวะโภชนาการต่อพฤติกรรมสุขภาพด้านโภชนาการและภาวะโภชนาการในผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังที่มีภาวะขาดสารอาหาร [วิทยานิพนธ์]. สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2561.
จันทราภรณ์ คำก๋อง, นพวรรณ เปียซื่อ, กมลรัตน์ กิตติพิมพานนท์. ผลของโปรแกรมควบคุมน้ำหนักโดยใช้การสนับสนุนของกลุ่มและชุมชนต่อภาวะโภชนาการและอาการปวดเข่าของผู้สูงอายุน้ำหนักเกินที่มีอาการปวดเข่า. ว.พยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2560;29(3):8-18.
##submission.downloads##
已出版
##submission.howToCite##
期
栏目
##submission.license##
##submission.copyrightStatement##
##submission.license.cc.by-nc-nd4.footer##บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและสุขภาวะ
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
