ปัจจัยทำนายพฤติกรรมของผู้ดูแลในการส่งเสริมสุขภาพของเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ในช่วงที่มีการระบาดของโควิด-19: การศึกษาภาคตัดขวาง ในเขตชนบท ประเทศไทย

บทคัดย่อ

การระบาดของโควิด-19 และมาตรการควบคุมโรคที่เกี่ยวข้องส่งผลกระทบในเชิงลบต่อเด็กและผู้ดูแลทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ซึ่งในช่วงเวลาดังกล่าวเด็กที่ได้รับการดูแลจากผู้ดูแลที่มีพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพไม่เหมาะสมอาจจะทำให้เด็กเกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ ได้ การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายพฤติกรรมของผู้ดูแลในการส่งเสริมสุขภาพของเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ในช่วงที่มีการระบาดของโควิด-19 และมีการประกาศมาตรการปิดเมือง (Lockdown) การศึกษาแบบภาคตัดขวางนี้ดำเนินการในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2564 กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ดูแลของเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี จำนวน 138 คน เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามประกอบด้วย ข้อมูลส่วนบุคคล รูปแบบการเลี้ยงดู การสนับสนุนทางสังคม การรับรู้สมรรถะแห่งตน และพฤติกรรมของผู้ดูแลในการส่งเสริมสุขภาพเด็ก วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติวิเคราะห์การถถอยพหุคูณ
ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีอายุเฉลี่ย 34.06 + 8.96 ปี กลุ่มตัวอย่างมากกว่าครึ่งหนึ่งมีอาชีพรับจ้างทั่วไป (69.6%) และหนึ่งในสามจบการศึกษาในระดับชั้นประถมศึกษา (30.4%) ซึ่งจากการวิเคราะห์ทางสถิติ พบว่า ตัวแปรทั้งหมด ได้แก่ รูปแบบการเลี้ยงดู การสนับสนุนทางสังคม และการรับรู้สมรรถนะแห่งตน สามารถร่วมทำนายพฤติกรรมของผู้ดูแลในการส่งเสริมสุขภาพเด็กได้ร้อยละ 29.8 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (adjust R2 = .298, F = 20.420, P < .00 1) โดยการรับรู้สมรรถนะแห่งตนสามารถทำนายพฤติกรรมของผู้ดูแลในการส่งเสริมสุขภาพเด็กอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (ß = 0.580, p < .001) จากผลการวิจัยดังกล่าวข้างต้นสามารถระบุปัจจัยทำนายที่ช่วยพัฒนาพฤติกรรมของผู้ดูแลในการส่งเสริมสุขภาพของเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี โดยการส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตน เพื่อลดผลกระทบจากการระบาด และภายหลังการระบาดของโควิด-19 ในเขตชนบทที่มีต่อภาวะสุขภาพของเด็กได้