การพัฒนานวัตกรรมสื่อชุมชนเพื่อป้องกันภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์สำหรับผู้สูงอายุในชุมชน
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนาเพื่อพัฒนานวัตกรรมสื่อชุมชนในการป้องกันภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์สำหรับผู้สูงอายุในชุมชน ซึ่งประกอบด้วย 3 ขั้นตอน ได้แก่ การวิเคราะห์สถานการณ์และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ของผู้สูงอายุ การพัฒนานวัตกรรมสื่อชุมชนเพื่อป้องกันภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์สำหรับผู้สูงอายุ และ ประเมินประสิทธิภาพนวัตกรรมสื่อชุมชนเพื่อป้องกันภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์สำหรับผู้สูงอายุในชุมชน ในช่วงระยะเวลาระหว่างเดือน มกราคม – ธันวาคม พ.ศ. 2564 ผลการศึกษานำเสนอดังนี้
- สถานการณ์ภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ในผู้สูงอายุ พบว่าผู้สูงอายุที่มารับบริการห้องฉุกเฉินมีระดับภาวะฉุกเฉินรุนแรงถึงวิกฤติ เกือบร้อยละ 20 และพบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ ได้แก่ โรคหอบหืดหรือถุงลมโป่งพอง AOR 8.065 (95%CI=2.383-27.302) โรคหัวใจหรืออาการเจ็บแน่นหน้าอก AOR 6.161 (95%CI=3.132-12.119) โรคเบาหวาน AOR 4.455 (95%CI=2.084-9.523) โรคความดันโลหิตสูง AOR 4.379 (95%CI=2.048-9.364) โรคปอดอักเสบ AOR 3.945 (95%CI=2.152-7.233) อายุ AOR 2.068 (95%CI=1.450-2.949) และพบว่าการเดินทางมาโดยรถบริการฉุกเฉินทางการแพทย์เป็นปัจจัยเชิงป้องกัน
- กระบวนการพัฒนานวัตกรรมสื่อชุมชนเพื่อป้องกันการเกิดภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ในผู้สูงอายุ ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน ได้แก่ 1) วิเคราะห์ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการป้องกันการเกิดภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ในผู้สูงอายุเพื่อใช้ออกแบบพัฒนานวัตกรรมสื่อชุมชน 2) การพัฒนานวัตกรรมสื่อชุมชนเพื่อป้องกันภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์สำหรับผู้สูงอายุโดยอาศัยภูมิปัญญาท้องถิ่นและวิถีชีวิตของผู้สูงอายุ และ 3) ประเมินผลลัพธ์ของนวัตกรรมสื่อชุมชนเพื่อป้องกันภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์สำหรับผู้สูงอายุ พบว่าคะแนนความรู้เฉลี่ย และความพึงพอใจสูงกว่าก่อนการอบรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และประสิทธิภาพนวัตกรรมสื่อชุมชนสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้
- ผลลัพธ์ของนวัตกรรมสื่อชุมชนเพื่อป้องกันภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ในผู้สูงอายุก่อนและหลังการวิจัย 3 เดือน พบว่า ระดับความดันโลหิต ระดับน้ำตาลในเลือด แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.002) และ (P < 0.004) ตามลำดับ และในผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูง และโรคเบาหวาน มีการควบคุมโรคแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.002) และ (P < 0.007) ตามลำดับ รวมทั้งพบว่าการเข้ารับบริการรักษาในห้องฉุกเฉิน และพฤติกรรมการออกกำลังกาย แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.001)
Downloads
Download data is not yet available.
เอกสารอ้างอิง
1. ศิราณี ศรีหาภาค, วัชรี อมรโรจน์วรวุฒิ, ณรงค์ คำอ่อน และ คณะ. สถานการณ์ปัญหา และ ความ
ต้องการการดูแลผู้สูงอายุระยะยาวในชุมชนภายใต้กองทุนระบบการดูแลระยะยาวในจังหวัดขอนแก่น.วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม 2564; 15(36):44-62.
2. Pittet, V., Burnand, B., Yersin, B. et al. Trends of pre-hospital emergency medical
Services activity over 10 years: a population-based registry analysis. BMC Health Services Research 2014. 14(1):380. https://doi.org/10.1186/1472-6963-14-380.
3. Carpenter C R and Platts-Mills T F. Evolving prehospital, emergency department,
and inpatient management models for geriatric emergencies. Clin Geriatr Med
2013; 29(1): . doi:10.1016/j.cger.2012.09.003.
4. ศิราณี ศรีหาภาค, กิตติโชติ เตรียมเวชวุฒิไกร, วัชรี อมรโรจน์วรวุฒิ และ คณะ. รูปแบบการพัฒนาระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินสำหรับผู้สูงอายุภายใต้กองทุนระบบการดูแลระยะยาว จังหวัดขอนแก่น. สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ; 2561.
5. Silawan T, Khansakorn N, and Loathong U. Factors influencing perceived needs for
emergency medical services among elderly patients from four provinces in
Thailand. The Southeast Asian journal of tropical medicine and public health
2019; 50(5): 925-934.
6. สำนักงานหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า. คู่มือสนับสนุนการบริหารจัดการระบบการดูแลระยะยาว
ด้านสาธารณสุข สำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในระบบหลักประกันสุขภาพแหล่งชาติ. กรุงเทพฯ: สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ; 2559. http://203.157.109.15/nont/file_upload/aging/bookLTC.pdf
7. สำนักงานสถิติแห่งชาติ. รายงานการสำรวจประชากรผู้สูงอายุในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2557.
กรุงเทพฯ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ; 2557.
8. ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สำนักงานปลัดกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคง
ของมนุษย์. ประชากรสูงอายุไทย: ปัจจุบันและอนาคต. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์; 2557.
9. วิชัย เอกพลากร และคณะ. การสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 5 พ.ศ. 2557. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2557.
10. Gagnon-Roy M, Hami B, Genereux M, et al. Preventing emergency department (ED)
Visits and hospitalisations of older adults with cognitive impairment compared
With the general senior population: what do we know about avoidable incidents? Results from a scoping review. BMJ Open 2018; 8:e019908. doi:10.1136/bmjopen-2017-019908.
11. Quatman C E, Mondor M, Halweg J, and Switzer J A. Ten years of EMS fall calls in
A community: An opportunity for injury prevention strategies. Geriatric Orthopaedic Surgery & Rehabilitation 2018; 9: 1-6. DOI: 10.1177/2151459318783453 journals.sagepub.com/home/gos.
12. Shimizu K, Hibino S, Biros M, et al. Emergency medicine in Japan: past, present,
And future. International Journal of Emergency Medicine 2021; 14(2):
https://doi.org/10.1186/s12245-020-00316-7.
13. สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ. แผนหลักการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2560 –
2564. นนทบุรี: สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สพฉ.); 2559.
14. ประทีป จีนงี่, ลัดดาวัลย์ เกษมเนตร, ชูศรี วงศ์รัตนะ และ คณะ. การพัฒนานวัตกรรมการดูแล
สุขภาพตนเองของผู้สูงอายุในศตวรรษที่ 21. วารสารบรรณศาสตร์ มศว. 2562; 12(2):15-29.
15. อัมภิชา นาไวย์, อมาวสี อัมพันศิริรัตน์, ไพรัช โกศัลย์พิพัฒน์ และคณะ. การพัฒนารูปแบบการ
ออกกำลังกายแบบฟ้อนเจิงเพื่อส่งเสริมสมรรถภาพทางด้านร่างกายและจิตใจของผู้สูงอายุใน
ชุมชนที่มีอาการปวดข้อเข่า. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษย์วิทยาเชิงพุทธ 2563; 5(10): 266-
285.
16. กานต์ธิดา แก้วอาสา และ ภัทรธิรา ผลงาม. การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพชุมชนโดยใช้
ภูมิปัญญาพื้นบ้านด้วยพืชสมุนไพร: กรณีศึกษา บ้านนาดอกคำ ตำบลนาดอกคำ อำเภอนาด้วง
จังหวัดเลย. วารสารการพัฒนาชุมชนและคุณภาพชีวิต 2562; 7(2):144-155.
17. ชัยยงค์ พรหมวงศ์. การทดสอบประสิทธิภาพสื่อหรือชุดการสอน. วารสารศิลปกรศึกษาศาสตร์
วิจัย 2556; 5(1):7-20.
ต้องการการดูแลผู้สูงอายุระยะยาวในชุมชนภายใต้กองทุนระบบการดูแลระยะยาวในจังหวัดขอนแก่น.วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม 2564; 15(36):44-62.
2. Pittet, V., Burnand, B., Yersin, B. et al. Trends of pre-hospital emergency medical
Services activity over 10 years: a population-based registry analysis. BMC Health Services Research 2014. 14(1):380. https://doi.org/10.1186/1472-6963-14-380.
3. Carpenter C R and Platts-Mills T F. Evolving prehospital, emergency department,
and inpatient management models for geriatric emergencies. Clin Geriatr Med
2013; 29(1): . doi:10.1016/j.cger.2012.09.003.
4. ศิราณี ศรีหาภาค, กิตติโชติ เตรียมเวชวุฒิไกร, วัชรี อมรโรจน์วรวุฒิ และ คณะ. รูปแบบการพัฒนาระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินสำหรับผู้สูงอายุภายใต้กองทุนระบบการดูแลระยะยาว จังหวัดขอนแก่น. สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ; 2561.
5. Silawan T, Khansakorn N, and Loathong U. Factors influencing perceived needs for
emergency medical services among elderly patients from four provinces in
Thailand. The Southeast Asian journal of tropical medicine and public health
2019; 50(5): 925-934.
6. สำนักงานหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า. คู่มือสนับสนุนการบริหารจัดการระบบการดูแลระยะยาว
ด้านสาธารณสุข สำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในระบบหลักประกันสุขภาพแหล่งชาติ. กรุงเทพฯ: สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ; 2559. http://203.157.109.15/nont/file_upload/aging/bookLTC.pdf
7. สำนักงานสถิติแห่งชาติ. รายงานการสำรวจประชากรผู้สูงอายุในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2557.
กรุงเทพฯ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ; 2557.
8. ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สำนักงานปลัดกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคง
ของมนุษย์. ประชากรสูงอายุไทย: ปัจจุบันและอนาคต. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์; 2557.
9. วิชัย เอกพลากร และคณะ. การสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 5 พ.ศ. 2557. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2557.
10. Gagnon-Roy M, Hami B, Genereux M, et al. Preventing emergency department (ED)
Visits and hospitalisations of older adults with cognitive impairment compared
With the general senior population: what do we know about avoidable incidents? Results from a scoping review. BMJ Open 2018; 8:e019908. doi:10.1136/bmjopen-2017-019908.
11. Quatman C E, Mondor M, Halweg J, and Switzer J A. Ten years of EMS fall calls in
A community: An opportunity for injury prevention strategies. Geriatric Orthopaedic Surgery & Rehabilitation 2018; 9: 1-6. DOI: 10.1177/2151459318783453 journals.sagepub.com/home/gos.
12. Shimizu K, Hibino S, Biros M, et al. Emergency medicine in Japan: past, present,
And future. International Journal of Emergency Medicine 2021; 14(2):
https://doi.org/10.1186/s12245-020-00316-7.
13. สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ. แผนหลักการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2560 –
2564. นนทบุรี: สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สพฉ.); 2559.
14. ประทีป จีนงี่, ลัดดาวัลย์ เกษมเนตร, ชูศรี วงศ์รัตนะ และ คณะ. การพัฒนานวัตกรรมการดูแล
สุขภาพตนเองของผู้สูงอายุในศตวรรษที่ 21. วารสารบรรณศาสตร์ มศว. 2562; 12(2):15-29.
15. อัมภิชา นาไวย์, อมาวสี อัมพันศิริรัตน์, ไพรัช โกศัลย์พิพัฒน์ และคณะ. การพัฒนารูปแบบการ
ออกกำลังกายแบบฟ้อนเจิงเพื่อส่งเสริมสมรรถภาพทางด้านร่างกายและจิตใจของผู้สูงอายุใน
ชุมชนที่มีอาการปวดข้อเข่า. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษย์วิทยาเชิงพุทธ 2563; 5(10): 266-
285.
16. กานต์ธิดา แก้วอาสา และ ภัทรธิรา ผลงาม. การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพชุมชนโดยใช้
ภูมิปัญญาพื้นบ้านด้วยพืชสมุนไพร: กรณีศึกษา บ้านนาดอกคำ ตำบลนาดอกคำ อำเภอนาด้วง
จังหวัดเลย. วารสารการพัฒนาชุมชนและคุณภาพชีวิต 2562; 7(2):144-155.
17. ชัยยงค์ พรหมวงศ์. การทดสอบประสิทธิภาพสื่อหรือชุดการสอน. วารสารศิลปกรศึกษาศาสตร์
วิจัย 2556; 5(1):7-20.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
2022-06-30
รูปแบบการอ้างอิง
1.
ศรีหาภาค ศ, อินทรเพชร ส, หาญพัฒนชัยกูร ก. การพัฒนานวัตกรรมสื่อชุมชนเพื่อป้องกันภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์สำหรับผู้สูงอายุในชุมชน. Journal of Health Sciences and Wellness [อินเทอร์เน็ต]. 30 มิถุนายน 2022 [อ้างถึง 7 ธันวาคม 2025];26(1):1-13. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/HCUJOURNAL/article/view/252233
ฉบับ
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสาร มฉก.วิชาการ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและสุขภาวะ
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
